To ουκρανικό αεροπλάνο που συνετρίβη στο Ιράν, με αποτέλεσμα τον θάνατο των 176 επιβαινόντων, πιθανώς να καταρρίφθηκε κατά λάθος από την ιρανική αεράμυνα, δήλωσαν Αμερικανοί αξιωματούχοι την Πέμπτη- με τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ να λέει πως είχε ένα «απαίσιο προαίσθημα» για την τραγωδία. Επίσης, αργότερα το βράδυ της Πέμπτης, οι NY Times δημοσίευσαν βίντεο όπου φέρεται να απεικονίζεται πύραυλος να χτυπά το αεροσκάφος.
Ένας Αμερικανός αξιωματούχος είπε ότι αμερικανικοί δορυφόροι εντόπισαν την εκτόξευση δύο πυραύλων λίγο πριν τη συντριβή, και ακολούθησαν ίχνη από μια έκρηξη, όπως μετέδωσε το Reuters. H γενικότερη εντύπωση είναι πως το συμβάν έλαβε χώρα κατά λάθος.
Το Boeing 737 της Ukraine International Airlines επλήγη από αντιαεροπορικό πύραυλο, ανέφεραν στο Newsweek αξιωματούχος του Πενταγώνου, ανώτερος αξιωματούχος των αμερικανικών υπηρεσιών πληροφοριών και στέλεχος των ιρακινών υπηρεσιών πληροφοριών. Παρεμφερείς πληροφορίες μεταδίδει και ο Guardian, που επικαλείται βρετανικές πηγές οι οποίες είδαν στοιχεία των υπηρεσιών πληροφοριών των ΗΠΑ.
Το αεροπλάνο, που πετούσε προς το Κίεβο, σταμάτησε να εκπέμπει την Τρίτη μερικά λεπτά μετά την απογείωσή του, και όχι πολύ μετά την εκτόξευση πυραύλων από το Ιράν εναντίον βάσεων με αμερικανικά και συμμαχικά στρατεύματα στο Ιράν. Σύμφωνα με το δημοσίευμα, θεωρείται πως επλήγη από ρωσικής προέλευσης αντιαεροπορικό σύστημα Tor M1, όπως είπαν οι τρεις αξιωματούχοι, που μίλησαν ανώνυμα στο Newsweek.
Ο αξιωματούχος του Πενταγώνου και ο αξιωματούχος των αμερικανικών υπηρεσιών πληροφοριών είπαν ότι η εκτίμηση του Πενταγώνου είναι ότι το συμβάν έλαβε χώρα κατά λάθος. Οι αεράμυνες του Ιράν πιθανότατα είχαν ενεργοποιηθεί μετά την πυραυλική επίθεση, που έγινε ως απάντηση στην εξόντωση του υποστρατήγου Κασέμ Σολεϊμανί από τις ΗΠΑ.
Αξιωματούχοι ανέφεραν σε αμερικανικά ΜΜΕ ότι είχαν εντοπίσει το σήμα από την ενεργοποίηση μιας ιρανικής αντιαεροπορικής συστοιχίας λίγο πριν τη συντριβή του αεροπλάνου. Επίσης, όπως είπαν, είχαν εντοπιστεί υπέρυθρα ίχνη από δύο πιθανές εκτοξεύσεις πυραύλων, που ακολουθήθηκαν αμέσως μετά από το ίχνος του χτυπημένου αεροσκάφους.
Μιλώντας σε δημοσιογράφους, ο Αμερικανός πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ, είπε όχι η συντριβή ενδεχομένως να ήταν ένα λάθος, προσθέτοντας πως είχε ένα «απαίσιο προαίσθημα» για το δυστύχημα, χωρίς ωστόσο να παρουσιάσει στοιχεία.
Το σχόλιο της Τεχεράνης για τα δημοσιεύματα αυτά ήταν πως πρόκειται για «παράλογες φήμες».
Ο Καναδός πρωθυπουργός, Τζάστιν Τριντό , είπε ότι πολλές υπηρεσίες πληροφοριών, συμπεριλαμβανομένης και της καναδικής, εκτιμούν ότι το αεροπλάνο «καταρρίφθηκε από ιρανικό πύραυλο εδάφους-αέρος».
«Έχουμε πληροφορίες από πολλές πηγές, κυρίως από τους συμμάχους μας και τις δικές μας υπηρεσίες» που «αφήνουν να εννοηθεί ότι το αεροπλάνο καταρρίφθηκε από ιρανικό πύραυλο εδάφους-αέρος. Μάλλον δεν έγινε σκόπιμα», είπε ο Τριντό.
Ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον ζήτησε τη διενέργεια «πλήρους, αξιόπιστης και διαφανούς έρευνας».
«Ο πρωθυπουργός είπε ότι εδώ χρειάζεται πλήρης, αξιόπιστη και διαφανής έρευνα για το τι συνέβη», είπε εκπρόσωπος της Ντάουνινγκ Στριτ μετά το τηλεφώνημα του Βρετανού πρωθυπουργού στον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Όταν ρωτήθηκε σχετικά με αναφορές στα αίτια της συντριβής, ο εκπρόσωπος απάντησε: «Δεν θα κάνω υποθέσεις επ΄αυτού, όμως αναφορές που βλέπουμε είναι πολύ ανησυχητικές».
Ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας Σεργκέι Κισλίτσια ζήτησε ενώπιον του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ «άνευ όρων υποστήριξη» για τους εμπειρογνώμονες της ομάδας που ερευνά τη συντριβή
Στο Κίεβο, ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι κήρυξε ημέρα εθνικού πένθους. «Προτεραιότητα για την Ουκρανία είναι να διαπιστώσει τα αίτια της καταστροφής. Αναμφίβολα θα ανακαλύψουμε την αλήθεια», υποσχέθηκε ο Ζελένσκι.
Σαράντα πέντε Ουκρανοί εμπειρογνώμονες έφθασαν στην Τεχεράνη τις πρώτες πρωινές ώρες της Πέμπτης για να μετάσχουν στην έρευνα, κυρίως στην «αποκρυπτογράφηση των μαύρων κουτιών» του Μπόινγκ, πρόσθεσε ο πρόεδρος Ζελένσκι, ενώ η Τεχεράνη δήλωσε ήδη ότι αρνείται να τα στείλει στους Αμερικανούς.
Οι Ουκρανοί εμπειρογνώμονες έχουν επίσης αποστολή να «ταυτοποιήσουν και να επαναπατρίσουν» τους Ουκρανούς θανόντες στη συντριβή, σύμφωνα με την ίδια πηγή.
Από την πλευρά του, ο Ιρανός ομόλογός του υπογράμμισε ότι το Ιράν θα παράσχει στην ομάδα των Ουκρανών εμπειρογνωμόνων ταχεία πρόσβαση σε όλα τα απαραίτητα δεδομένα, σύμφωνα με την ανακοίνωση.
Tor M1;
Το σύστημα που, σύμφωνα με τα επίμαχα δημοσιεύματα, φαίνεται να χρησιμοποιήθηκε, είναι το ρωσικής προέλευσης Tor M1, το οποίο διαθέτουν και οι ελληνικές ένοπλες δυνάμεις.
Είναι αυτοκινούμενο ερπυστριοφόρο αντιαεροπορικό σύστημα μικρού βεληνεκούς (SHORAD), παντός καιρού. Το σύστημα ενσωματώνει σε ένα κλωβό τα RADAR έρευνας και εγκλωβισμού, το σύστημα ελέγχου πυρός καθώς και τον εκτοξευτή βλημάτων.
Αποστολή του συστήματος είναι η παροχή αντιαεροπορικής προστασίας τακτικών και στρατηγικών στόχων από απειλές αέρος με ικανότητα αντιμετώπισης αεροσκαφών και βλημάτων σε χαμηλά και μεσαία ύψη.
Το σύστημα έχει ενσωματωμένα το ραντάρ έρευνας με εμβέλεια 25χλμ, το Radar/TV CAMERA εγκλωβισμού με εμβέλεια 25χλμ και το σύστημα εκτόξευσης με δύο POD των τεσσάρων βλημάτων έκαστο.
(με επιπλέον πληροφορίες από Reuters)