Ο συγγραφέας Ντέιμον Γκάλγκουτ από τη Νότια Αφρική είναι ο φετινός νικητής του Booker Prize, από τα πιο σημαντικά βραβεία στον κόσμο της αγγλόφωνης λογοτεχνίας, για το μυθιστόρημά του «The Promise» («Η υπόσχεση», εκδ. Penguin Random House South Africa, 2021, αμετάφραστο στα ελληνικά).
Ο Γκάλγκουτ τοποθετεί στο επίκεντρο του βιβλίου του τη διαδρομή μιας οικογένειας λευκών αγροτών στη Νότια Αφρική μετά το απαρτχάιντ. Η υπόσχεση του τίτλου είναι να παραχωρηθεί στην οικιακή βοηθό της, που είναι μαύρη, και η οποία εργάστηκε σε όλη της τη ζωή στην οικογένεια αυτή, ένα από τα σπίτια στην ιδιοκτησία της.
«Είμαι βαθιά, ταπεινά ευγνώμων», είπε ο 57χρονος συγγραφέας, υποψήφιος τρίτη φορά, μετά το 2003 και το 2010, για το Booker και απόλυτο φαβορί μεταξύ των έξι λογοτεχνών (τρεις άνδρες και τρεις γυναίκες) της βραχείας λίστας.
Η ιστορία της Υπόσχεσης αρχίζει το 1986 και εκτυλίσσεται την περίοδο από τέλος του απαρτχάιντ ως την προεδρία του Τζέικομπ Ζούμα και καταγράφει την προοδευτική αποδιάρθρωση των σχέσεων μεταξύ των μελών της οικογένειας των λευκών στην Πρετόρια, καθώς η χώρα μπαίνει στον δύσβατο δρόμο προς τη δημοκρατία.
«Ήταν δύσκολο», εξήγησε η πρόεδρος της κριτικής επιτροπής, η ιστορικός Μάγια Τζάσανοφ, όμως «έπειτα από πολλές συζητήσεις καταλήξαμε σε συναίνεση γύρω από το ένα βιβλίο» που έχει ιδιαίτερη «πρωτοτυπία» και «απίστευτα ρευστή αφήγηση», έργο «πυκνό, με ιστορική και μεταφορική σημασία».
Ο συγγραφέας είπε πως αποδέχεται το βραβείο για «όλες τις ιστορίες που αφηγήθηκαν κι αυτές που δεν αφηγήθηκαν» οι συγγραφείς, γνωστοί ή μη, «της αξιοπρόσεκτης ηπείρου στην οποία ανήκει».
Το περιοδικό New Yorker χαρακτήρισε το έργο «εξαιρετικό», οι Sunday Times της Νότιας Αφρικής «εκπληκτικό» το «πόση πολλή ιστορία πακετάρει» ο Ντέιμον Γκάλγκουτ σ’ ένα «σύντομο μυθιστόρημα».
Σε βίντεο που μεταδόθηκε πριν ανακοινωθεί η βράβευση ο συγγραφέας εξηγεί ότι ήθελε να δείξει με το βιβλίο αυτό «το πέρασμα του χρόνου και το τι κάνει σε μια οικογένεια, στην πολιτική της χώρας και στο αίσθημα της δικαιοσύνης».
Στην τελετή της βράβευσης, που μεταδόθηκε απευθείας από το BBC, οι υποψήφιοι και οι υποψήφιες συμμετείχαν διά ζώσης, αντίθετα με την περυσινή, στην οποία πήραν μέρος μέσω βιντεοδιάσκεψης εξαιτίας των περιοριστικών μέτρων λόγω πανδημίας.
Τα έξι έργα της βραχείας λίστας επελέγησαν από τους πέντε κριτές μεταξύ 158 μυθιστορημάτων που τυπώθηκαν στο Ηνωμένο Βασίλειο ή στην Ιρλανδία μεταξύ της 1ης Οκτωβρίου 2020 και της 30ής Σεπτεμβρίου 2021.
Το Booker που άρχισε να απονέμεται το 1969, τιμά κάθε χρόνο τον δημιουργό του «καλύτερου μυθιστορήματος που γράφτηκε στα αγγλικά». Ο νικητής λαμβάνει χρηματικό έπαθλο 50.000 λιρών (περίπου 55.000 ευρώ) και εγγυημένη διεθνή φήμη.
Στα ελληνικά έχει κυκλοφορήσει ένα από τα συνολικά εννέα μυθιστορήματα του Ντέιμον Γκάλγκουτ, ο οποίος άρχισε να γράφει στα 17 του χρόνια· πρόκειται για το έργο του «Ο καλός γιατρός» (τίτλος πρωτοτύπου: The Good Doctor, μτφ. Αλέξης Εμμανουήλ, εκδ. Ωκεανίδα, 2005).
Το βιβλίο θα κυκλοφορήσει στα ελληνικά την άνοιξη του 2022 από τις εκδόσεις Διόπτρα, με τίτλο «Η υπόσχεση», σε μετάφραση Κλαίρης Παπαμιχαήλ.
Με πληροφορίες από ΑΠΕ - ΜΠΕ, BBC