Η διαχρονικά πρώτη σχολή στις προτιμήσεις των υποψηφίων της θεωρητικής κατεύθυνσης, θα υποδεχτεί στο Πανεπιστήμιο της Πάτρας τους πρώτους νέους φοιτητές το 2020, σύμφωνα με τις δηλώσεις του Υπουργού Παιδείας Κώστα Γαβρόγλου. Η πρύτανης του Πανεπιστημίου Πατρών κ. Βενετσάνα Κυριαζοπούλου σε ομιλία της ανέφερε, ότι προχωράει ήδη ο σχεδιασμός για την καταρχήν ίδρυση μονοτμηματικής σχολής.
- Είναι τελικά η Νομική μια καλή επιλογή για τους υποψηφίους και πως συνδέεται με την αγορά εργασίας εν έτει 2019;
- Ποιες είναι οι εναλλακτικές που προσφέρει;
Νομικές Σπουδές στην Ελλάδα
Μέχρι σήμερα οι υποψήφιοι που επιθυμούν να φοιτήσουν στη Νομική Σχολή στην Ελλάδα έχουν τρεις επιλογές:
Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ)
Η Νομική Σχολή μαζί με την Θεολογική, την Ιατρική και την Φιλοσοφική αποτέλεσαν τον πυρήνα του Πανεπιστημίου Αθηνών, το οποίο ιδρύθηκε το 1837. Από το 1982 μέχρι το 2013 λειτούργησε ως Τμήμα Νομικής στο πλαίσιο της Σχολής Ν.Ο.Π.Ε. του Πανεπιστημίου Αθηνών, ενώ με το Π.Δ. 85/2013 μετεξελίχθηκε πλέον σε αυτόνομη μονοτμηματική Σχολή.
Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ)
Το Τμήμα Νομικής ιδρύθηκε και λειτούργησε από το πανεπιστημιακό έτος 1930-1931 (Π.Δ. της 30.7.1930 Φ.Ε.Κ. Α ́ 273 της 7.8.1930), επί Κοσμητείας Δημοσθένη Στεφανίδη.
Πανεπιστήμιο Θράκης (ΔΠΘ)
Το τμήμα Νομικής ιδρύθηκε στην Κομοτηνή το 1974 και άρχισε να λειτουργεί την ίδια χρονιά. Δέχεται κατ’ έτος 600 περίπου φοιτητές.
Νομικές σπουδές στο εξωτερικό
Κύπρος
· Υπάρχουν 4 Νομικές: 1 στο δημόσιο και 3 στα ιδιωτικά πανεπιστήμια
· Το Κυπριακό δίκαιο έχει ομοιότητες με το αγγλοσαξονικό
· 4 έτη σπουδών
· Το πρόγραμμα σπουδών στα ιδιωτικά πανεπιστήμια δίνει την επιλογή για Κυπριακό ελληνικό δίκαιο οδηγεί σε πτυχίο Νομικής Ελληνικού Δικαίου.
· Το πτυχίο επικυρώνεται από τον επίσημο Φορέα Διασφάλισης και Πιστοποίησης της Ποιότητας της Ανώτερης Εκπαίδευσης της Κυπριακής Δημοκρατίας.
· Οι αποφάσεις του Συμβουλίου Επικρατείας κατά το έτος 2017 επέλυσαν το ζήτημα της αναγνώρισης της ισοτιμίας των πτυχίων. (Αυτόματη αναγνώριση ΔΟΑΤΑΠ
· Εξ αποστάσεως μεταπτυχιακά προγράμματα ιδιωτικών πανεπιστημίων
Αγγλία
· Αγγλοσαξονικό δίκαιο
· Απαιτούνται μαθήματα για αναγνώριση από τον ΔΟΑΤΑΠ
· 3 Χρόνια + Μάστερ
· Λόγω 3ετών βασικών σπουδών απαιτείται μεταπτυχιακό τουλάχιστον ετήσιο για ισοτιμία
· Πανεπιστήμια υψηλού επιπέδου
Γραφήματα Θέσεις – Βάσεις
Ας δούμε παρακάτω στα γραφήματα που ακολουθούν την μέχρι σήμερα κατανομή των θέσεων στις τρεις Νομικές της Ελλάδας αλλά και πως κυμάνθηκαν οι βάσεις τα τελευταία χρόνια.
Την τελευταία διετία στο σύνολο τους οι θέσεις των εισακτέων φοιτητών μειώθηκαν κατά 56 (1210 -1154)
Σύμφωνα με τις πρόσφατες ανακοινώσεις του Υπουργού Παιδείας κ. Γαβρόγλου ο αριθμός των υποψηφίων για τις Νομικές δεν θα αυξηθεί αλλά θα γίνει αναδιανομή των θέσεων στις 4 πλέον Σχολές.
Αν υλοποιηθούν οι εξαγγελίες του υπουργού, τότε οι θέσεις των νομικών σχολών για το 2020-2021 θα διαμορφωθούν περίπου ως εξής (υποθέτουμε ότι θα μειωθούν αναλογικά οι θέσεις από όλα τα τμήματα):
Βάσεις Νομικών Σχολών 2014-2018
Τα τελευταία 2 χρόνια οι βάσεις των Νομικών Αθήνας και Θεσσαλονίκης διατηρήθηκαν περίπου στα ίδια επίπεδα με μόνη εξαίρεση την Νομική Κομοτηνής που παρουσίασε αισθητή πτώση 50 μορίων.
· Νομική Αθηνών: -20 μόρια
· Νομική Θεσσαλονίκης: -12 μόρια
· Νομική Κομοτηνής: -50 μόρια
Από το 2015 και μετά οι βάσεις των Νομικών Σχολών φαίνεται να σταθεροποιούνται και δεν παρατηρούνται μεγάλες αποκλίσεις, όπως φαίνεται χαρακτηριστικά στο διάγραμμα.
Πόσοι Δήλωσαν το Τμήμα της Νομικής το 2018;
Από τους Υποψηφίους (28902 υποψήφιοι) του 1ου Επιστημονικού Πεδίου δήλωσαν τα τμήματα της Νομικής:
- Νομική Αθηνών: 4649 το 16,5 %
- Νομική Θεσσαλονίκης: 5146 το 17,8%
- Νομική Κομοτηνής: 5011 το 17,3%
Πόσοι Δήλωσαν την Νομική ως 1η Επιλογή;
Από τους Υποψηφίους (28902 υποψήφιοι) του 1ου Επιστημονικού Πεδίου δήλωσαν τα τμήματα της Νομικής ως πρώτη επιλογή:
- Νομική Αθήνας: 2021 το 7%
- Νομική Θεσσαλονίκης: 927 το 3,2%
- Νομική Κομοτηνής: 225 το 0,8%
Σειρά Επιλογής Επιτυχόντων Νομική
Ποσοστό συνειδητής Επιλογής
- Τι σημαίνει Ποσοστό συνειδητής επιλογής;
Το ποσοστό συνειδητής επιλογής προκύπτει από τις δηλώσεις των επιτυχόντων σε μια σχολή, ως 1η, 2η και 3η επιλογή. Άρα όσο υψηλότερο είναι αυτό το ποσοστό σημαίνει ότι οι επιτυχόντες τη σχολή αυτή την είχαν μέσα στις 3 πρώτες επιλογές τους.
Ο μέσος όρος του ποσοστού συνειδητής επιλογής για τα πανεπιστήμια του 1ο ΕΠΕ είναι 52,5%, με χαμηλότερο ποσοστό το 6,3% (στο τμήμα Διαχείρισης Πολιτισμικού Περιβάλλοντος στο Αγρίνιο) και υψηλότερο το 100% (Νομικής Αθήνας).
Δικηγορικοί Σύλλογοι
Τα στοιχεία που έχουμε από το Συμβούλιο των Ευρωπαϊκών Δικηγορικών Συλλόγων (CCBE) στον πίνακα που εκδόθηκε τελευταία φορά τον Ιούνιο 2015 περιλαμβάνει μόνο τον αριθμό των μελών του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών ο οποίος ανέρχεται σε 21.439.
Αν υπολογίσουμε ότι ο πληθυσμός της Αττικής είναι 3.827.624 τότε αναλογικά αντιστοιχεί ένας δικηγόρος ανά 178 κατοίκους.
Επίσης, υπολογίζοντας ότι η Αττική έχει τον μισό πληθυσμό της Ελλάδας, μπορούμε να αναγάγουμε τα ποσοστά αυτά και για τους υπόλοιπους Δικηγορικούς συλλόγους της Ελλάδας.
Έρευνα CEPEJ 2012
Σε έρευνα του 2012 του Council of Europe European Commission for the efficiency of justice (CEPEJ), όπως απεικονίζεται και στον παρακάτω χάρτη, φαίνεται ότι αντιστοιχούν 380,7 δικηγόροι ανά 100.000 κατοίκους. Η Κύπρος, η Ελλάδα, η Ιταλία, η Μάλτα, η Ισπανία και η Πορτογαλία έχουν πάνω από 250 δικηγόρους ανά 100.000 κατοίκους.
Επαγγελματικές Επιλογές
Δικηγόρος
Για την άσκηση του δικηγορικού επαγγέλματος απαιτείται ειδική άδεια, την οποία οι πτυχιούχοι μπορούν να αποκτήσουν αφού ασκηθούν επί 18 μήνες. Από το 2013 έχει σημειωθεί σημαντική αλλαγή στην άσκηση των δικηγόρων, η οποία ορίζεται αναλυτικά στον νόμο υπ’ αρ. 4194, ΦΕΚ 208 Α’/27-09-2013. Βασικά σημεία των αλλαγών αυτών αποτελούν η παροχή δυνατότητας για πρακτική άσκηση όχι μόνο σε ιδιώτες δικηγόρους, αλλά και σε άλλους οργανισμούς νομικής φύσης, δημόσιους ή ιδιωτικούς, η αλλαγή του τρόπου των εξετάσεων για την λήψη της άδειας, ο ορισμός ειδικής επιτροπής εποπτείας κατά την άσκηση κ.ά. Στη συνέχεια ακολουθούν γραπτές και προφορικές εξετάσεις για τη λήψη άδεια ασκήσεως επαγγέλματος. Τέλος ο δικηγόρος εγγράφεται στον Δικηγορικό σύλλογο της περιοχής όπου θα ασκήσει το επάγγελμα.
Σύμφωνα με την Έρευνα της Randstad για τους μισθούς το 2018 η χαμηλότερη τιμή διαμορφώνεται στα 1400 Ευρώ και η υψηλότερη στα 2500 Ευρώ.
Συμβολαιογράφος
Για την άσκηση του επαγγέλματος απαιτούνται γραπτές εξετάσεις μετά από την προκήρυξη διαγωνισμού. Οι υποψήφιοι διαγωνίζονται σε θέματα:
α) Αστικού Δικαίου,
β) Εμπορικού Δικαίου,
γ) Πολιτικής Δικονομίας,
δ) Κώδικα Συμβολαιογράφων,
ε) Ειδικών νόμων της οροφοκτησίας και κάθετης ιδιοκτησίας, του Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού, Δασικού Κώδικα, Φορολογίας μεταβίβασης ακινήτων από οποιαδήποτε αιτία και τελών χαρτοσήμου, των νόμων για τη σύσταση και το σκοπό του Οργανισμού Κτηματολογίου και Χαρτογραφήσεως Ελλάδος, για τη διαδικασία κτηματογράφησης, για τη δημιουργία Εθνικού Κτηματολογίου και για τη λειτουργία του Εθνικού Κτηματολογίου.
Οι υποψήφιοι εξετάζονται προαιρετικά σε μία έως δύο ξένες γλώσσες (αγγλική, γαλλική και γερμανική).
Δικαστής / Εισαγγελέας
Με απόφαση του Υπουργού Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, προκηρύσσεται εισαγωγικός διαγωνισμός στην Εθνική Σχολή Δικαστικών Λειτουργών για τις ακόλουθες κατευθύνσεις: α) Διοικητικής Δικαιοσύνης, β)Πολιτικής και Ποινικής Δικαιοσύνης και γ) Εισαγγελέων. Στην προκήρυξη ορίζεται, εκτός των άλλων, ο συνολικός αριθμός των εισακτέων σε κάθε κατεύθυνση, ο αριθμός των εκπαιδευομένων που θα κατανεμηθούν στα τμήματα των δικαστηρίων, ο τόπος και ο χρόνος έναρξης του διαγωνισμού, καθώς και η προθεσμία υποβολής των αιτήσεων συμμετοχής. Οι εξετάσεις διενεργούνται στη Θεσσαλονίκη.
Στο διαγωνισμό γίνονται δεκτοί όσοι:
α. Έχουν την ιδιότητα του Ειρηνοδίκη ή έχουν ή είχαν διετή άσκηση δικηγορίας ή είναι κάτοχοι διδακτορικού διπλώματος νομικού τμήματος, με μονοετή άσκηση δικηγορίας, ή είναι δικαστικοί υπάλληλοι με πτυχίο νομικού τμήματος νομικής σχολής και πενταετή υπηρεσία στη θέση αυτή.
β. Έχουν συμπληρώσει το 28ο έτος και δεν έχουν υπερβεί το 45ο της ηλικίας τους την 31η Δεκεμβρίου του έτους κατά το οποίο προκηρύσσεται ο διαγωνισμός.
γ. Έχουν τα προσόντα, που ορίζονται στις παραγράφους 1, 2 και 3 του άρθρο 36, και δεν έχουν τα κωλύματα, που προβλέπονται στα άρθρα 37 και 38 του Κώδικα Οργανισμού Δικαστηρίων και Κατάστασης Δικαστικών Λειτουργών, όπως ισχύουν, για το διορισμό τους ως δικαστικών λειτουργών.
α. Κατά το προκριματικό στάδιο οι υποψήφιοι και των τριών κατευθύνσεων υποβάλλονται σε τέσσερις γραπτές δοκιμασίες νομικών μαθημάτων και σε γραπτή δοκιμασία σε μία από τις ακόλουθες ξένες γλώσσες: αγγλική, γαλλική, γερμανική, ιταλική.
β. Κατά το τελικό στάδιο, στο οποίο μετέχουν μόνο όσοι έχουν επιτύχει στο προκριματικό, οι υποψήφιοι κάθε κατεύθυνσης εξετάζονται προφορικά και δημοσίως στην ύλη που προβλέπεται για τις εξετάσεις του προκριματικού σταδίου της ίδιας κατεύθυνσης και σε θέματα ευρωπαϊκού κοινοτικού δικαίου. Εξετάζονται, επίσης, προαιρετικά σε μία έως δύο από τις ακόλουθες τέσσερις ξένες γλώσσες: αγγλική, γαλλική, γερμανική και ιταλική. Εξαιρείται εκείνη στην οποία έχουν εξεταστεί υποχρεωτικώς.
Στον πίνακα οριστικών αποτελεσμάτων κατατάσσονται μόνον οι υποψήφιοι, οι οποίοι έλαβαν τελικό βαθμό επιτυχίας, ο οποίος προκύπτει από το άθροισμα του μέσου όρου της γραπτής δοκιμασίας, με ποσοστό αξιολόγησης 70% και του μέσου όρου της προφορικής δοκιμασίας, με ποσοστό αξιολόγησης 30%, τουλάχιστον οκτώ (8), ο οποίος προσαυξάνεται κατά 0,5/10 της μονάδας για κάθε προαιρετικά εξεταζόμενη ξένη γλώσσα, εφόσον ο βαθμός επίδοσης στην ξένη αυτή γλώσσα είναι τουλάχιστον δέκα, κατά 1/10 της μονάδας για κάθε μεταπτυχιακό δίπλωμα σε τομείς της νομικής επιστήμης συναφείς με την κατεύθυνση που έχει επιλέξει ο υποψήφιος και κατά 3/10 της μονάδας για διδακτορικό δίπλωμα Νομικού Τμήματος ημεδαπού ή αλλοδαπού πανεπιστημίου, ομοίως σε τομείς της νομικής επιστήμης, συναφείς με την κατεύθυνση που έχει επιλέξει ο υποψήφιος, στα οποία δεν προστίθεται η προσαύξηση του αντίστοιχου μεταπτυχιακού διπλώματος. Για το συναφές του μεταπτυχιακού ή διδακτορικού διπλώματος αποφαίνεται η Επιτροπή του Διαγωνισμού.
Στη Σχολή, τέλος, εγγράφονται οι υποψήφιοι οι οποίοι περιλαμβάνονται στον πίνακα οριστικών αποτελεσμάτων κατά σειρά επιτυχίας, έως ότου καλυφθεί ο αριθμός των θέσεων, ο οποίος αναφέρεται στην προκήρυξη. Σε περίπτωση ισοβαθμίας, για την πλήρωση της τελευταίας θέσης, οι υποψήφιοι, οι οποίοι ισοβάθμησαν, εγγράφονται ως υπεράριθμοι.
Μεταπτυχιακές Σπουδές
Εναλλακτικές καριέρες
Η επιλογή ενός υποψηφίου να σπουδάσει στο τμήμα της Νομικής, έχει συνδυαστεί στο μυαλό των περισσοτέρων με την ενασχόληση στη συνέχεια με την ενεργή δικηγορία.
Η πραγματικότητα, όμως είναι εντελώς διαφορετική! Ανάλογα με το μεταπτυχιακό (ή οποιοδήποτε άλλο πρόγραμμα εκπαίδευσης ή κατάρτισης μετά το πρώτο πτυχίο) που θα επιλέξει να κάνει αυτός ο υποψήφιος, έχει πάρα πολλές εναλλακτικές καριέρες, σχεδόν σε όλους τους τομείς. Έτσι, η κάθε διαφορετική επιλογή μεταπτυχιακού θα τον οδηγήσει και σε διαφορετικό τομέα εργασίας, σε διαφορετικό επάγγελμα και με αυτόν το τρόπο θα δημιουργήσει το δικό του μονοπάτι καριέρας (career path).
Ας δούμε ορισμένα παραδείγματα για το τι μπορεί να κάνει κάποιος ο οποίος δεν επιθυμεί να ακολουθήσει τα επαγγέλματα που αναφέραμε παραπάνω και θέλει να εξειδικευτεί σε κάτι λίγο διαφορετικό από το πρώτο του πτυχίο.
Για παράδειγμα, ένας απόφοιτος Νομικής:
Με ένα μεταπτυχιακό στην Ενέργεια: Στρατηγική Δίκαιο και Οικονομία μπορεί να αναζητήσει εργασία στον κλάδο της Ενέργειας και του Περιβάλλοντος και να εργαστεί ως Σύμβουλος Επιχειρήσεων σε Νομικά Θέματα Ενέργειας και Περιβάλλοντος.
Με ένα μεταπτυχιακό στην Ψυχιατροδικαστική (MSc in Forensic Psychiatry) μπορεί να αναζητήσει εργασία σε Δημόσιους Οργανισμούς και ΜΚΟ και να εργαστεί ως Πραγματογνώμονας και Τεχνικός Σύμβουλος σε υποθέσεις Αστικού ή Ποινικού Δικαίου.
Με ένα μεταπτυχιακό στη Διαχείριση Πολιτισμικών Μονάδων μπορεί να αναζητήσει εργασία στους κλάδους Πολιτισμός / Ψυχαγωγία / Τέχνες και να εργαστεί ως Στέλεχος Φορέων Πολιτισμού.
Case Study
Κωνσταντίνος Πέτρου: Από δικηγόρος, χρηματιστής
Ακολούθησα τις σπουδές που έχει ακολουθήσει όλη η οικογένειά μου, αυτές της Νομικής. Πέρασα Νομική Αθηνών, πήρα το πτυχίο μου και ήξερα εξ’ αρχής ότι ο χώρος της δικηγορίας δεν είναι για μένα. Αποφάσισα να εκμεταλλευτώ το πτυχίο μου και να κάνω ένα μεταπτυχιακό στο τραπεζικό δίκαιο. Σπούδασα στο Λονδίνο και επιστρέφοντας στην Ελλάδα, θέλησα να ασχοληθώ με το χρηματιστήριο. Δούλεψα σε μια εταιρεία αρχικά ως νομικός σύμβουλος και με την καθοδήγηση των εργοδοτών μου παρακολούθησα μια σειρά σεμιναρίων ώστε να μπορέσω να λάβω πιστοποιήσεις και γνώση πάνω στο αντικείμενο. Στη συνέχεια έδωσα εξετάσεις στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, τις οποίες και πέρασα και πλέον είχα διοριστεί ως χρηματιστής. Ποτέ δεν είχα σκεφτεί να ακολουθήσω αυτό το επάγγελμα, όμως δουλεύοντας σε χρηματιστηριακή εταιρεία, με κέρδισε από τους πρώτους μήνες.
Χρόνος έρευνας: 02/2019
Υπεύθυνος σύνταξης: Μεταξάς Γιάννης, Σύμβουλος Σταδιοδρομίας
Η επιστημονική ομάδα της Orientum – Σύμβουλοι Σταδιοδρομίας