Παγκόσμια ανησυχία έχει προκαλέσει η από κοινού πυραυλική επίθεση ΗΠΑ, Βρετανίας, Γαλλίας στην Συρία, με φόβους για το ενδεχόμενο διευρυμένης πολεμικής κλιμάκωσης.
Οι αμερικανικές, βρετανικές και γαλλικές δυνάμεις έπληξαν στόχους στη Συρία με πάνω από 100 πυραύλους το Σάββατο τα ξημερώματα, στα πρώτα συντονισμένα πλήγματα χωρών της Δύσης εναντίον της κυβέρνησης της Δαμασκού, με στόχο θεωρούμενες εγκαταστάσεις χημικών όπλων, ως αντίποινα σε μια φερόμενη επίθεση με χημικά την προηγούμενη εβδομάδα.
Η Μόσχα στην πρώτη αντίδρασή της, έκανε λόγο για αναχαίτιση 71 εξ αυτών από τη συριακή αεράμυνα, ενώ σε μήνυμά του ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, καταδίκασε την επίθεση, μιλώντας για «πράξη επιθετική που θα επιδεινώσει την ανθρωπιστική καταστροφή στη Συρία».
Ο Σύρος πρόεδρος, Μπασάρ Αλ Ασαντ, εξέφρασε τη θέση ότι τα χτυπήματα κατά της χώρας ενισχύουν την αποφασιστικότητά του να εξουδετερώσει τους εχθρούς του.
«Ενάρετη ισχύς εναντίον της βαρβαρότητας»
Ο Αμερικανός πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ, ανακοίνωσε τα στρατιωτικά πλήγματα από τον Λευκό Οίκο, λέγοντας πως οι τρεις σύμμαχοι «χρησιμοποίησαν την ενάρετη ισχύ τους εναντίον της βαρβαρότητας και της κτηνωδίας».
Καθώς μιλούσε, εκρήξεις συγκλόνιζαν τη Δαμασκό. Τα χτυπήματα αυτά αποτελούν σημαντική κλιμάκωση της αντιπαράθεσης της Δύσης με τη Ρωσία, σύμμαχο του Άσαντ, αλλά δε θεωρείται πως θα αλλάξουν την έκβαση του πολέμου, στον οποίο τουλάχιστον μισό εκατομμύριο άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους τα τελευταία επτά χρόνια.
Αυτό, με τη σειρά του, θέτει το ερώτημα τι θα κάνουν οι χώρες της Δύσης από εδώ και πέρα, δεδομένου του ότι τα πλήγματα χαρακτηρίστηκαν από τη Δαμασκό και τη Μόσχα απερίσκεπτα και άσκοπα.
Οι χώρες της Δύσης ανακοίνωσαν το πρωί πως ο βομβαρδισμός είχε σταματήσει προς το παρόν. Η Συρία έδωσε στη δημοσιότητα βίντεο από τα συντρίμμια ενός βομβαρδισμένου εργαστηρίου, αλλά και του προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ που κατέφθανε στη δουλειά σαν να μην συνέβη τίποτα, με τη λεζάντα «το πρωί της αντοχής».
Δεν έχουν υπάρξει αναφορές απωλειών, με τους συμμάχους της Δαμασκού να λένε ότι τα κτίρια που επλήγησαν είχαν εκκενωθεί εκ των προτέρων.
Και το αμερικανικό Πεντάγωνο δηλώνει ότι δεν έχει ενημερωθεί για θύματα μεταξύ αμάχων.
Οι αξιωματούχοι του πενταγώνου εκτιμούν ότι οι συριακές δυνάμεις έχασαν σημαντικό εξοπλισμό και υλικών που σχετίζονται με τα χημικά όπλα. Σύμφωνα με τις ίδιες εκτιμήσεις, υπήρχαν χημικοί παράγοντες σ’ έναν από τους στόχους.
Το αμερικανικό Πεντάγωνο επιβεβαιώνει ότι το κανάλι διαχείρισης-αποφυγής κρίσεων με την Ρωσία, εξακολουθεί να είναι ενεργό. Παράλληλα, γνωστοποιεί ότι δεν υπήρξε κάποιο πλήγμα από όπλο της Συρίας κατά οπλικού συστήματος της Δύσης, που χρησιμοποιήθηκε στις επιδρομές.
Η Βρετανίδα πρωθυπουργός Τερέζα Μέι χαρακτήρισε το χτύπημα «περιορισμένο και στοχευμένο». Όπως είπε, έδωσε το πράσινο φως για βρετανική στρατιωτική δράση αφού οι υπηρεσίες πληροφοριών υπέδειξαν πως η κυβέρνηση Άσαντ ευθυνόταν για την επίθεση με χημικά στη Ντούμα, προάστιο της Δαμασκού, πριν από μία εβδομάδα.
Σε ομιλία της έδωσε μια πολύ έντονη περιγραφή των θυμάτων της επίθεσης με χημικά που σκότωσε δεκάδες ενώ κρύβονταν σε υπόγεια καθώς έπεφταν τα αέρια. Όπως είπε, η Ρωσία απέτρεψε τις διπλωματικές προσπάθειες να σταματήσει τη χρήση δηλητηριωδών αερίων από τον Άσαντ, αφήνοντας μόνη επιλογή τη χρήση στρατιωτικής ισχύος.
Ο Γάλλος πρόεδρος Μακρόν είπε πως τα πλήγματα ήταν μέχρι τώρα περιορισμένα στις εγκαταστάσεις χημικών όπλων της Συρίας. Το Παρίσι κυκλοφόρησε έναν φάκελο όπου αναφέρεται πως η Δαμασκός ευθύνεται για την επίθεση με χημικά στη Ντούμα- την τελευταία πόλη που απέμενε στα χέρια των αντικαθεστωτικών σε μια περιοχή κοντά στη Δαμασκό που οι κυβερνητικές δυνάμεις ανέκτησαν στη μεγαλύτερη επίθεση του έτους.
Η Ουάσινγκτον περιέγραψε τους στόχους ως ένα κέντρο κοντά στη Δαμασκό για την έρευνα, ανάπτυξη, παραγωγή και δοκιμή χημικών και βιολογικών όπλων, έναν χώρο αποθήκευσης χημικών όπλων κοντά στην πόλη Χομς και άλλον έναν χώρο κοντά στη Χομς όπου αποθηκευόταν εξοπλισμός χημικών όπλων και βρισκόταν ένα κέντρο διοικήσεως.
Ο Αμερικανός υπουργός Άμυνας, Τζιμ Μάτις, χαρακτήρισε τα χτυπήματα «μεμονωμένη περίπτωση», αν και ο Τραμπ άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο νέων πληγμάτων εάν η κυβέρνηση Άσαντ χρησιμοποιήσει ξανά χημικά όπλα.
Οι αντιδράσεις των άλλων πλευρών
Η κυβέρνηση Άσαντ και οι σύμμαχοί της αντέδρασαν με οργή στην επίθεση, αλλά επίσης ξεκαθάρισαν ότι τη θεωρούν μεμονωμένο περιστατικό, το οποίο είναι απίθανο να προκαλέσει ουσιώδη ζημιά στον Άσαντ.
Η Ρωσία, οι σχέσεις της οποίας με τη Δύση έχουν επιδεινωθεί σε ψυχροπολεμικά επίπεδα, διαψεύδει πως έλαβε χώρα επίθεση με χημικά όπλα την προηγούμενη εβδομάδα, και κατηγόρησε μάλιστα τη Βρετανία ότι ενορχήστρωσε την όλη υπόθεση για να υποδαυλίσει αυτό που χαρακτήρισε ως αντιρωσική υστερία.
Ο Ρώσος πρόεδρος Πούτιν ζήτησε συνάντηση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για να συζητηθεί αυτό που η Μόσχα καταδίκασε ως αναίτια επίθεση εναντίον ενός κυρίαρχου κράτους. Σημειώνεται πως, σύμφωνα με το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων RIA, ο Ρώσος αναπληρωτής υπουργός Σεργκέι Ριάμπκοφ δήλωσε ότι η χώρα του βρίσκεται σε επικοινωνία με τις ΗΠΑ, αλλά και τις άλλες χώρες που έλαβαν μέρος στις επιθέσεις κατά στόχων στην Συρία και υποστήριξε πως η Μόσχα ενδιαφέρεται για να έχει συνεργασία με την Ουάσινγκτον. Παρόλα αυτά, η Μαρία Ζαχάροβα, εκπρόσωπος Τύπου του ρωσικού ΥΠΕΞ, είπε πως οι επιθέσεις θα επιδράσουν αρνητικά στις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις.
Τα συριακά ΜΜΕ χαρακτήρισαν την επίθεση «κατάφωρη παραβίαση του διεθνούς δικαίου», και ο πρόεδρος Άσαντ είπε πως η επίθεση ενώνει τους Σύριους, αυξάνοντας την αποφασιστικότητα της Δαμασκού να συντρίψει την τρομοκρατία.
Όπως αναφέρει το ρωσικό πρακτορείο Sputnik, σε τηλεφωνική του επικοινωνία με τον Ιρανό ομόλογό του, Χασάν Ρουχανί, είπε πως η επίθεση έλαβε χώρα όταν οι χώρες της Δύσης συνειδητοποίησαν ότι έχασαν την έλεγχο της κατάστασης και την αξιοπιστία τους στην περιοχή. Ο Ρουχανί από πλευράς του είπε πως η Τεχεράνη θα συνεχίσει να στέκεται δίπλα στη Δαμασκό, εκφράζοντας την πεποίθησή του πως «αυτή η επίθεση δεν θα αποδυναμώσει την αποφασιστικότητα του συριακού λαού στη μάχη του κατά της τρομοκρατίας».
Ένας αξιωματούχος των Φρουρών της Επανάστασης του Ιράν είπε πως θα είχε επιπτώσεις σε βάρος των αμερικανικών συμφερόντων, ενώ σκληρή ήταν και η αντίδραση του Ανώτατου Ηγέτη του Ιράν, αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ.
Οι αραβικές χώρες, σε γενικές γραμμές εχθρικές απέναντι στον Άσαντ και το Ιράν, υποστήριξαν τα δυτικά πλήγματα, περιλαμβανομένων της Σαουδικής Αραβίας και του αντιπάλου της, Κατάρ.
Το υπουργείο Εξωτερικών της Κίνας, εξέφρασε την πίστη του, στην εξεύρεση μιας πολιτικής λύσης, ως του μοναδικού τρόπου επίλυσης του προβλήματος στην Συρία, ενώ επεσήμανε την ανάγκη μιας συνολικής, δίκαιης και αντικειμενικής έρευνας, αναφορικά με τις φερόμενες επιθέσεις με χημικά στην Συρία.
Η Χούα Τσάνινγκ, εκπρόσωπος Τύπου του κινεζικού ΥΠΕΞ τόνισε πως η Κίνα έχει συστηματικά εναντιωθεί στην χρήση πολεμικής βίας στο πλαίσιο των διεθνών σχέσεων, τονίζοντας ότι κάθε στρατιωτική ενέργεια που παρακάμπτει το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, παραβιάζει τις αρχές, αλλά και τους βασικούς κανόνες του διεθνούς δικαίου.
Τα αποτελέσματα της επίθεσης
Ωστόσο οι χώρες της Δύσης κατέβαλαν προσπάθεια να αποφύγουν οποιαδήποτε περαιτέρω κλιμάκωση, περιλαμβανομένης μιας απρόσμενης σύγκρουσης με τη Ρωσία. Η Γαλλίδα υπουργός Άμυνας Φλορένς Παρλί είπε ότι οι Ρώσοι «ενημερώθηκαν εκ των προτέρων» για να αποφευχθεί σύγκρουση.
Αξιωματούχος της συμμαχίας που στηρίζει τη Δαμασκό είπε στο Reuters ότι η συριακή κυβέρνηση και οι σύμμαχοί της «απορρόφησαν» την επίθεση. Οι εγκαταστάσεις που στοχεύτηκαν είχαν εκκενωθεί ημέρες πριν, χάρη σε προειδοποιήσεις από τη Ρωσία, είπε ο εν λόγω αξιωματούχος. «Αν τελείωσε, και δεν υπάρξει δεύτερος γύρος, θα θεωρηθεί περιορισμένο» είπε σχετικά.
Σύμφωνα με το ρωσικό υπουργείο Άμυνας, «προκαταρκτικές πληροφορίες» δείχνουν ότι δεν υπήρξαν απώλειες μεταξύ του συριακού στρατού ή αμάχων. Υπήρξαν αναφορές για τρεις τραυματίες αμάχους στη Χομς.
Μία εγκατάσταση επιστημονικών ερευνών στη Μπαρζάχ φαίνεται να καταστράφηκε εντελώς, σύμφωνα με εικόνες που μετέδωσε η συριακή κρατική τηλεόραση. Ωστόσο, η δυτική επέμβαση δεν φαίνεται ικανή να αλλάξει τη στρατιωτική ισορροπία εν μέσω μιας περιόδου κατά την οποία ο Άσαντ βρίσκεται στην ισχυρότερη θέση του από τους πρώτους μήνες του πολέμου.
Το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων εκτίμησε πως επλήγησαν περισσότεροι στόχοι από τους τρεις που ανέφερε το Πεντάγωνο, ενώ ο Τζιμ Μάτις είπε σε δημοσιογράφους πως δεν υπάρχουν αναφορές για αμερικανικές απώλειες στην επιχείρηση.
Σημειώνεται πως ο αρχηγός του αμερικανικού γενικού επιτελείου, στρατηγός Ντάνφορντ, είπε πως οι ΗΠΑ είχαν επιλέξει σκόπιμα στόχους που θα μείωναν τον κίνδυνο ρωσικών απωλειών. Ωστόσο- αντίθετα με αναφορές περί του αντιθέτου- το Πεντάγωνο υποστήριξε πως η Ρωσία δεν ενημερώθηκε εκ των προτέρων για τους στόχους. Επίσης, η Τερέζα Μέι τόνισε πως σκοπός των πληγμάτων δεν ήταν η «αλλαγή καθεστώτος».
(με πληροφορίες από Reuters, BBC, RT, Sputnik)