Δεκάδες χώρες σε όλο τον κόσμο, ανάμεσά τους και η Ελλάδα, εξαρτώνται ή βασίζονται στον τουρισμό τους για την ανάπτυξη της οικονομίας τους.
Ωραίες παραλίες, γραφικά χωριά και τοποθεσίες που έγιναν πασίγνωστες εξαιτίας ενός ναυαγισμένου πλοίου στην ακτή, μιας γέφυρας που χάνεται στα σύννεφα ή μιας απότομης βουνοκορφής, οδηγούν χιλιάδες επισκέπτες κάθε χρόνο στην άλλη άκρη της γης για να αποτυπώσουν τη στιγμή και να ζήσουν την εμπειρία.
Κι εκεί που οι ντόπιοι άρχισαν να απολαμβάνουν τα ευεργετήματα του ζεστού χρήματος από τον τουρισμό, ξεκίνησαν οι αντιδράσεις και τα προβλήματα.
Περιοχές απροσπέλαστες εξαιτίας εκατομμυρίων τουριστών που στοιβάζονται σε στενά δρομάκια και περιμένουν επί ώρες σε ουρές για μια φωτογραφία και πανάκριβα σπίτια, ξενοδοχεία και εστιατόρια που δεν επιτρέπουν σε μη εκατομμυριούχους να πατήσουν το πόδι τους στο συγκεκριμένο τουριστικό μέρος.
Η Σαντορίνη, η Μύκονος, η Βενετία, το Άμστερνταμ, τα Κανάρια Νησιά, η Χαβάη και η Ιαπωνία είναι μερικά από τα σημεία στον χάρτη που ο τουρισμός δεν είναι πλέον ευλογία.
Τα περίφημα «σκαλιά προς τον παράδεισο» στο Χάικου στη Χαβάη, προσελκύουν κάθε χρόνο εκατομμύρια τουρίστες που θέλουν να τα περπατήσουν και να χαθούν μέσα στα σύννεφα.
Οι σκάλες, σε μια απομακρυσμένη περιοχή του ανατολικού Οάχου κατασκευάστηκαν στη διάρκεια του Β′ Παγκοσμίου Πολέμου από το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ, για να μπορούν οι στρατιώτες να ανεβαίνουν στο χωριό από την ακτή.
Η πανοραμική θέα από τα σύννεφα ολόκληρης της μικρής αυτής πόλης, που αποτυπώθηκε σε χιλιάδες φωτογραφίες που κυκλοφόρησαν στα social media και τους τουριστικούς οδηγούς, έκαναν την περιοχή πασίγνωστη και χιλιάδες κόσμου άρχισαν να φτάνουν εκεί για μια φωτογραφία.
Το 1987, η τουριστική τοποθεσία έκλεισε για τους επισκέπτες για λόγους ασφαλείας καθώς τα σκαλιά δεν άντεχαν το βάρος των επισκεπτών που περίμεναν επί ώρες σε ατελείωτες ουρές για να τα διασχίσουν.
Έκτοτε, παρότι υπάρχει ξεκάθαρη απαγόρευση δεν είναι λίγοι όσοι αψηφούν το πρόστιμο και ανεβαίνουν έως εκεί για να νιώσουν την αδρεναλίνη να κυλά στο αίμα τους.
Αυτό, ανάγκασε το 2021 το δημοτικό συμβούλιο της Χονολουλού να ψηφίσει νόμο που ξηλώσουν εντελώς τα σκαλοπάτια, γεγονός που θα στοιχίσει στις τοπικές αρχές 2,5 εκατομμύρια δολάρια.
Σε μια άλλη γωνιά της γης, στην γραφική ιαπωνική πόλη Fujikawaguchiko, στους πρόποδες του μονοπατιού Yoshida προς το όρος Fuji, εκατομμύρια τουρίστες συγκεντρώνονται κάθε χρόνο για να βγάλουν την τέλεια φωτογραφία του πιο διάσημου βουνού της Ιαπωνίας.
Η ζωή για τους κατοίκους της μικρής πόλης που βρίσκεται 100 χλμ από το Τόκιο, έχει εξελιχθεί σε κόλαση αναγκάζοντας το δήμο να στήσει πριν από λίγες ημέρες ένα γιγάντιο δίχτυ ΄ύψους 2,5 μέτρων και πλάτος 20 μέτρων για να αποτρέψει τους τουρίστες να πλησιάζουν το όρος Φούτζι.
Οι ντόπιοι είχαν για χρόνια εξοργιστεί από την κακή συμπεριφορά των τουριστών, τους τόνους σκουπιδιών που άφηναν πίσω τους και το χάος που επικρατούσε στους δρόμους, που προτίμησαν αν διώξουν εντελώς τους τουρίστες και να επιστρέψουν την ήρεμη καθημερινότητά τους.
«Είναι λυπηρό που αναγκαστήκαμε να λάβουμε τέτοια μέτρα», είπε ένας τοπικός αξιωματούχος.
Η Ιαπωνία αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα υπερτουρισμού μετά την πανδημία με τον Μάρτιο του 2024 να καταγράφεται στην ιστορία της χώρας ως ο πιο τουριστικός μήνας όλων των εποχών, με πάνω από τρία εκατομμύρια ξένους τουρίστες.
Πολλοί από αυτούς κατευθύνονται κατευθείαν στο όρος Φούτζι, που έχει χαρακτηριστεί μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO, προκαλώντας εκτός από σκουπίδια και σοβαρή διάβρωση του εδάφους.
«Ο υπερτουρισμός – και όλες οι επακόλουθες συνέπειες, όπως τα σκουπίδια, οι αυξανόμενες εκπομπές CO2 και οι απερίσκεπτοι πεζοπόροι – είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει το όρος Φούτζι», είπε ο Masatake Izumi, κυβερνητικός αξιωματούχος της νομαρχίας Yamanashi, στο CNN Travel.
Οι ντόπιοι συχνά αποκαλούν το διάσημο βουνό των 3.776 μέτρων, Fuji-san, «βουνό σκουπιδιών».
Έτσι, πολύ πριν η Βενετία ανακοινώσει το εισιτήριο εισόδου των 5 ευρώ, το Ιαπωνικό χωριό είχε θεσπίσει εισιτήριο 13 δολαρίων (2.00 γεν) για κάθε επισκέπτη ενώ επέβαλε πλαφόν ημερήσιων επισκεπτών 4.000 ατόμων.
Όσο για το πελώριο πλέγμα που εμποδίζει την φωτογράφηση του βουνού Φίτζι, δεν είναι μια πρωτοποριακή ιαπωνική ιδέα καθώς και η ειδυλλιακή αυστριακή πόλη Hallstatt, η οποία λέγεται ότι ενέπνευσε την εμφάνιση της ταινίας της Disney «Frozen» έχει έναν τεράστιο ξύλινο φράχτη.
Το Hallstatt – το οποίο έχει περίπου 800 μόνιμους κατοίκους και πάνω από 10.000 τουρίστες την ημέρα σε περίοδο αιχμής – έστησε τον φράχτη τον Μάιο του 2023 για να αποτρέψει τις selfie και να μειώσει τον αριθμό των τουριστών.