Σε μια υψηλών τόνων δήλωση, ο Πρόεδρος της Τουρκίας Ερντογάν, αναφερόμενος στις έρευνες υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο, τόνισε ότι η Τουρκία έχει ήδη ξεκινήσει την εξερεύνηση και ότι, εάν χρειαστεί, θα στείλει τα πλοία της και τα αεροσκάφη της για να προστατεύσει τα συμφέροντα των Τουρκοκυπρίων στην περιοχή. Η δήλωση αυτή ήρθε μετά την επικοινωνία του Έλληνα πρωθυπουργού με τον Κύπριο ομόλογό του, στο επίκεντρο της οποίας βρέθηκαν τα θέματα του φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας στην ανατολική Μεσόγειο, καθώς και οι τουρκικές απειλές.
Ο Ερντογάν επιδιώκει να στείλει ένα ισχυρό μήνυμα προς τους γείτονες να λάβουν την Τουρκία υπόψη. Και όπως συμβαίνει συνήθως μετά από οποιαδήποτε τουρκική απειλή που σχετίζεται με τα συμφέροντα της Αθήνας, επαναλαμβάνεται ο ίδιος τόνος από διάφορους πολεμοκάπηλους Έλληνες αναλυτές και παρατηρητές σχετικά με το ενδεχόμενο πολέμου και τον κίνδυνο από την Τουρκία και τη σημερινή κυβέρνησή της για την ασφάλεια της Ελλάδας. Κάποιοι φθάνουν να επιβεβαιώνουν ότι οι δηλώσεις Ερντογάν είναι κήρυξη πολέμου και πρέπει η χώρα να εισέλθει σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Όμως, τέτοιες δηλώσεις πρέπει να αντιμετωπίζονται με καθαρό μυαλό, μακριά από συναισθηματισμούς και να διαβάζονται σε βάθος για να γίνουν αντιληπτές οι λεπτομέρειες της κατάστασης στις δύο χώρες και να γίνει κατανοητό το επόμενο στάδιο καθώς και ο βαθμός σοβαρότητας του κινδύνου.
Ελλάδα
Η Ελλάδα μόλις βγήκε από την εκλογική διαδικασία για την Ευρωβουλή, η οποία κατέδειξε μια σοβαρή πτώση της δημοτικότητας του κυβερνώντος κόμματος του ΣΥΡΙΖΑ και την επάνοδο της δεξιάς Νέας Δημοκρατίας. Αν ανατρέξουμε στις σχέσεις της προηγούμενης ελληνικής κυβέρνησης υπό τον Αντώνη Σαμαρά με την κυβέρνηση Ερντογάν, θα δούμε ότι απολάμβανε μιας πολύ καλής σχέσης με την Άγκυρα, το αποτέλεσμα της οποίας ήταν η μείωση των εντάσεων. Η οικονομική κατάσταση της Ελλάδας επιβεβαιώνει ότι δεν επιθυμεί οποιαδήποτε ένταση ή κλιμάκωση με την Τουρκία. Αντιθέτως, υπάρχει επείγουσα ανάγκη να επιλυθεί το ζήτημα του φυσικού αερίου στην ανατολική Μεσόγειο για να επιστρέψει η σταθερότητα για τον ελληνικό λαό που είναι ιδιαίτερα ταλαιπωρημένος.
ΚΑΙ ΤΙ ΤΡΕΧΕΙ ΣΤΙΣ ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ;
Σύνοδος κορυφής ΕΕ: Δέκα «μπαλαντέρ» στην κούρσα για τα πέντε κορυφαία αξιώματα της Ευρώπης
Όμως, το μεγαλύτερο λάθος της σημερινής κυβέρνησης είναι ότι βασίζεται στη γνώμη της Ευρώπης για την επίλυση των διαφορών της με την Τουρκία ή τον φάκελο της ενέργειας στην ανατολική Μεσόγειο, χωρίς να προσπαθεί να καθίσει με την γείτονα πρόσωπο με πρόσωπο και να θέσει ως προτεραιότητα τα ελληνικά συμφέροντα. Κατά τη διάρκεια των τελευταίων τεσσάρων ετών το Κυπριακό μπήκε στο ράφι και ο Αλέξης Τσίπρας ασχολήθηκε με ζητήματα ήσσονος σημασίας που επιδείνωσαν την οικονομική κατάσταση της χώρας. Το πρότζεκτ του ευρω-ισραηλινού αγωγού ήταν το πρώτο πραγματικό βήμα της κυβέρνησης Τσίπρα για την στήριξη της οικονομίας, αλλά ακόμα και αυτό δεν έχει μελετηθεί σωστά με αποτέλεσμα να υποβαθμίζεται η σημασία του ελληνικού φυσικού αερίου στα νότια και δυτικά της χώρας από την διέλευση του Eastmed. Στο πλαίσιο αυτής της μεταβατικής ατμόσφαιρας και εν αναμονή της επόμενης κυβέρνησης της Αθήνας, δεν πρόκειται να δούμε κλιμάκωση στο επόμενο διάστημα.
Τουρκία
Κατ ’αρχάς, για να γίνει κατανοητή η σοβαρότητα της κλιμάκωσης της ρητορικής από την Άγκυρα, μπορούμε να κάνουμε μια απλή σύγκριση για την καλύτερη απεικόνιση του σκηνικού: Είναι η Τουρκία είναι έτοιμη να ανοίξει πόλεμο με την Ελλάδα; Η απάντηση είναι η σύγκριση της κατάστασης μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας και μεταξύ Τουρκίας και καθεστώτος Άσαντ στη Συρία.
Το καθεστώς Άσαντ κατέρριψε ένα τουρκικό πολεμικό αεροπλάνο F-4 μέσα του 2012 και στόχευσε πολλάκις το εσωτερικό της Τουρκίας με βόμβες και όλμους. Επίσης, μόνο τις τελευταίες τέσσερεις εβδομάδες, χτύπησε τουρκικά παρατηρητήρια στην περιοχή Ίντλιμπ περισσότερες από τέσσερεις φορές προκαλώντας τον τραυματισμό και τον θάνατο αρκετών Τούρκων στρατιωτών. Παρά την στήριξη των κουρδικών πολιτοφυλακών στην περιοχή Αφρίν από το καθεστώς Άσαντ με όπλα και αντιαρματικές ρουκέτες κατά την διάρκεια της επιχείρησης ”Κλάδος Ελαίας” και παρά την τεράστια αδυναμία του στρατού του Άσαντ και την απώλεια σχεδόν του 70% των περιοχών ελέγχου από την συριακή ένοπλη αντιπολίτευση, η Άγκυρα δεν είχε το θάρρος να επιβάλει μια ασφαλή περιοχή στην βόρεια Συρία, αλλά συνέχιζε να την ζητά από το 2012 μέχρι το 2016 και μόνο όταν πήρε το πράσινο φως από την Ουάσιγκτον και την Μόσχα ξεκίνησε την επιχείρηση ”Ασπίδα του Ευφράτη” στα τέλη του 2016.
Όταν η Τουρκία δεν κατάφερε να πάρει μια σταθερή σκληρή θέση εναντίον ενός συντριμμένου εσωτερικά συριακού καθεστώτος, είναι έτοιμη να κλιμακώσει απέναντι σε μία από τις ισχυρότερες πολεμικές αεροπορίες του κόσμου όπως είναι η ελληνική και να ανοίξει πόλεμο με ένα μέλος του ΝΑΤΟ, όταν μάλιστα η Αθήνα δεν έχει προκαλέσει κανενός είδους απειλή κατά της τουρκικής εθνικής ασφάλειας ή της ζωής Τούρκων στρατιωτών όπως το καθεστώς Άσαντ στη Συρία;
Πέρα από την πολεμική γλώσσα, η Τουρκία σήμερα βιώνει μια έντονη κρίση σε διεθνές, περιφερειακό και εσωτερικό επίπεδο. Η οικονομία της υποφέρει και η Άγκυρα βρίσκεται στο κατώφλι μιας στρατιωτικής και οικονομικής κρίσης με την Ουάσιγκτον υπό το πρίσμα της συνεχιζόμενης τουρκικής προσκόλλησης στην αγορά των S-400. Ενώ οι μάχες στα βορειοδυτικά της Συρίας συνεχίζονται, η Τουρκία προσπαθεί να αποτρέψει ένα νέο προσφυγικό κύμα που θα είναι το μεγαλύτερο των τελευταίων οκτώ ετών, εν μέσω έντασης από την παρουσία των Σύριων προσφύγων στο έδαφός της.
Κατά συνέπεια, είναι αδιαμφισβήτητο ότι η Τουρκία, πριν την Ελλάδα, δεν επιθυμεί καμμία στρατιωτική ή πολιτική κλιμάκωση. Οι υψηλοί τόνοι και οι κινήσεις στην θαλάσσια περιοχή της Κύπρου μπορούν να διαβαστούν από δύο πλευρές. Η πρώτη είναι η εσωτερική. Όσοι παρακολουθούν στενά το εσωτερικό της Τουρκίας τα τελευταία χρόνια γνωρίζουν ότι υπάρχει ένας διχασμός μεταξύ της ρητορικής που απευθύνεται στον τουρκικό λαό και είναι πιο εθνικιστική και των πραγματικών τουρκικών ενεργειών. Ο Ερντογάν, μέσω των υψηλών τόνων, προσπαθεί να κερδίσει τις ψήφους των Τούρκων ψηφοφόρων. Όμως, σε ό,τι αφορά στην δεύτερη πλευρά, η τουρκική κυβέρνηση, που πάσχει από την οικονομική κρίση, προσπαθεί μέσα από τις ενέργειές της στην θάλασσα να πιέσει την Αθήνα και την Λευκωσία να επιστρέψουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για να βρουν μια κοινώς αποδεκτή λύση.
Είναι πιο σημαντικό, οι Έλληνες αναλυτές να επικεντρωθούν περισσότερο στο εσωτερικό της χώρας, ειδικά την επόμενη περίοδο που η Ελλάδα χρειάζεται να περάσει σε φάσης οικονομικής σταθερότητας και αποκατάστασης της ελπίδας στον ελληνικό λαό. Εξάλλου, μακριά από την Άγκυρα και την Αθήνα, με ταχύτατο τρόπο η Ουάσιγκτον επεξεργάζεται κάτω από το τραπέζι ένα σχέδιο που θα επανα-οριοθετεί τα θαλάσσια όρια του συνόλου της ανατολικής Μεσογείου και θα παρουσιαστεί και στις δύο πλευρές εντός των προσεχών εβδομάδων.