Η Τουρκία μπλόκαρε την αρχική απόφαση του ΝΑΤΟ να επεξεργαστεί τα αιτήματα της Φινλανδίας και της Σουηδίας για ένταξη στη στρατιωτική συμμαχία, αφήνοντας στον αέρα τις ελπίδες για γρήγορη ένταξη των δύο χωρών.
Οι πρεσβευτές του ΝΑΤΟ συναντήθηκαν την Τετάρτη με στόχο να ξεκινήσουν ενταξιακές συνομιλίες την ίδια ημέρα που η Φινλανδία και η Σουηδία υπέβαλαν τα αιτήματά τους, αλλά η Αγκυρα διέκοψε κάθε ψηφοφορία, σύμφωνα τους Financial Times.
Η αναβολή εγείρει αμφιβολίες για το εάν το ΝΑΤΟ θα είναι σε θέση να εγκρίνει το πρώτο στάδιο των αιτήσεων της Φινλανδίας και της Σουηδίας εντός μίας ή δύο εβδομάδων, όπως ανέφερε νωρίτερα ο γενικός γραμματέας, Γενς Στόλτενμπεργκ.
Θέτει, επίσης, το σκηνικό για αρκετές ημέρες έντονης διπλωματίας που θα ακολουθήσει μεταξύ των ΗΠΑ, της Τουρκίας, της Φινλανδίας και της Σουηδίας για το ζήτημα.
Τούρκος αξιωματούχος επιβεβαίωσε ότι η Αγκυρα έβαλε φρένο στη διαδικασία, αλλά επέμεινε ότι η Τουρκία δεν αποκλείει την προοπτική ένταξης της Σουηδίας και της Φινλανδίας. «Δεν λέμε ότι δεν μπορούν να είναι μέλη του ΝΑΤΟ», είπε ο αξιωματούχος. «Απλώς πρέπει να είμαστε στο ίδιο μήκος κύματος, στην ίδια σελίδα, σχετικά με την απειλή που αντιμετωπίζουμε».
Ο ίδιος αξιωματούχος πρόσθεσε: «Θέλουμε να καταλήξουμε σε συμφωνία... Οσο πιο γρήγορα καταλήξουμε σε συμφωνία, τόσο πιο γρήγορα θα ξεκινήσουν οι συζητήσεις για την ένταξη». Και τα 30 υπάρχοντα μέλη του ΝΑΤΟ πρέπει να επικυρώσουν τις αιτήσεις της Φινλανδίας και της Σουηδίας, αλλά αυτή η διαδικασία ξεκινά μόνο όταν η αμυντική συμμαχία εκδώσει πρωτόκολλο προσχώρησης και προσκαλέσει επίσημα τις δύο χώρες να ενταχθούν.
Το ΝΑΤΟ αρνήθηκε να σχολιάσει, εκτός από το να επαναλάβει τις παρατηρήσεις του Στόλτενμπεργκ ότι «το συμφέρον ασφάλειας όλων των συμμάχων πρέπει να ληφθεί υπόψη [και] είμαστε αποφασισμένοι να εργαστούμε για όλα τα ζητήματα και να καταλήξουμε σε ένα γρήγορο συμπέρασμα».
Μιλώντας στο κοινοβούλιο της χώρας του την Τετάρτη, ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, επιτέθηκε στους δυτικούς συμμάχους, επειδή δεν σέβονται την «ευαισθησία» της Αγκυρας για την τρομοκρατία και κατηγόρησε τους τελευταίους αιτούντες του ΝΑΤΟ, τη Φινλανδία και τη Σουηδία, ότι αρνήθηκαν να εκδώσουν 30 άτομα που κατηγορούνται για κατηγορίες που σχετίζονται με την τρομοκρατία στην Τουρκία. «Ζητήσαμε 30 τρομοκράτες. Είπαν: ″Δεν τους δίνουμε″» τόνισε στην ομιλία του.
«Δεν θα παραδώσετε τρομοκράτες, αλλά θέλετε να ενταχθείτε στο ΝΑΤΟ. Δεν μπορούμε να πούμε ναι σε έναν οργανισμό ασφαλείας που στερείται ασφάλειας», συνέχισε.
Ο Ερντογάν, ο οποίος έχει την δύναμη να ασκήσει βέτο στην ένταξη των σκανδιναβικών χωρών στο ΝΑΤΟ, είπε ότι τα μέλη της συμμαχίας θα πρέπει να «καταλάβουν, να σεβαστούν και να υποστηρίξουν» τις ευαισθησίες της Τουρκίας σχετικά με αυτές τις (τρομοκρατικές) ομάδες, και πρόσθεσε: «Κανείς από τους συμμάχους μας δεν έδειξε τον σεβασμό που περιμέναμε να την ευαισθησία μας».
Η βαρυσήμαντη απόφαση του Ελσίνκι και της Στοκχόλμης να επιδιώξουν την ένταξη στη συμμαχία έρχεται μετά την εισβολή του Βλαντιμίρ Πούτιν στην Ουκρανία -ενός μη μέλους του ΝΑΤΟ που μοιράζεται σύνορα με τη Ρωσία- ανατρέποντας μια τακτική δεκαετιών υπέρ της ουδετερότητας.
Ομως, η αντίθεση του Ερντογάν στην αποδοχή τους σκιάζει αυτό που οι ηγέτες του ΝΑΤΟ προσπάθησαν να πλασάρουν ως ιστορική στιγμή για τη συμμαχία.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, θα συναντηθεί την Τετάρτη στη Νέα Υόρκη με τον Αμερικανό ομόλογό του, Αντονι Μπλίνκεν.
Η Τουρκία, μέλος του ΝΑΤΟ από το 1952, εμφανίζεται απογοητευμένη από την αποτυχία της Σουηδίας να «πατάξει» τα μέλη του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK), μιας πολιτοφυλακής που έχει διεξάγει ένοπλο αγώνα ενάντια στο τουρκικό κράτος από τη δεκαετία του 1980.
Κατηγορεί, επίσης, τη Στοκχόλμη ότι φιλοξενεί εξόριστα μέλη του κινήματος Γκιουλέν - μια μυστική ισλαμική αίρεση την οποία η Αγκυρα κατηγορεί για τη βίαιη απόπειρα πραξικοπήματος που συγκλόνισε την Τουρκία το 2016.
Η φιλοκυβερνητική εφημερίδα της Τουρκίας Sabah παρουσίασε μια λίστα με τα 10 αιτήματα της Αγκυρας από τις σκανδιναβικές χώρες.
Περιλάμβαναν αίτημα περιορισμού των επαφών και της χρηματοδότησης του PKK και της θυγατρικής του ομάδας στη Συρία, καθώς και καταστολή των μέσων ενημέρωσης που εδρεύουν στη Στοκχόλμη, τα οποία συνδέονται με τον Γκιουλέν.
(με πληροφορίες από Financial Times)