Αν θα έπρεπε να παραδεχθούμε σε κάτι τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, θα ήταν αναμφιβόλως η συνέπειά του όσον αφορά τους μακροπρόθεσμους στόχους τόσο σε επίπεδο τουρκικής στρατηγικής όσο και πολιτικής καριέρας στο προσωπικό επίπεδο. Πολλές φορές μας «υποσχέθηκε» ότι θα έρθει ένα βράδυ και άλλες τόσες ότι… «Μητσοτάκης γιοκ», χωρίς εν τέλει να υλοποιεί τις «δεσμεύσεις» του. Όμως, όσο ανακόλουθος φαίνεται στους επιμέρους και από καιρού εις καιρόν τακτικισμούς του, τόσο συνεπής αποδεικνύεται στη στρατηγική πορεία του ιδίου και της Τουρκίας.
Ήταν το 2008, όταν ο Ερντογάν αναλάμβανε ειρηνευτική πρωτοβουλία μεταξύ Συρίας και Ισραήλ, προτείνοντας ένα σχέδιο «γης αντί ειρήνης» στα πρότυπα των ειρηνευτικών συμφωνιών του Ισραήλ με την Αίγυπτο και την Ιορδανία. Η Συρία θα υπέγραφε συμφωνία ειρήνευσης με το Ισραήλ και σε αντάλλαγμα, θα της επιστρέφονταν τα Υψίπεδα του Γκολάν.
Προφανώς και η σημερινή στάση με τις στρατιωτικές επιχειρήσεις εντός του συριακού εδάφους δεν έχουν το ίδιο ειρηνευτικό πρόσημο, αλλά ο σκοπός παραμένει σταθερός και σχετίζεται με την ανάδειξη της Τουρκίας σε «ρυθμιστή» των διακρατικών συσχετισμών στην περιοχή, με παρεμβατικό ρόλο στη Μέση Ανατολή.
Ποιος θα ξεχάσει, άλλωστε, τη θέση του Αμπντουλάχ Γκιουλ, όταν διεκδίκησε το δικαίωμα παρέμβασης στο Παλαιστινιακό με το επιχείρημα ότι η Τουρκία κατέχει τα πιστοποιητικά ιδιοκτησίας γης και τα αρχεία της Παλαιστίνης από την περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας..!
Ένα χρόνο μετά, το 2009, ο Ερντογάν τάραξε τα νερά των αμερικανοτουρκικών σχέσεων παρεμποδίζοντας την εκλογή του Δανού Πρωθυπουργού Ράσμουσεν ως Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, επειδή ο τελευταίος απέτυχε να… απαγορεύσει τη δημοσίευση σκίτσων του Μωάμεθ σε εφημερίδα! Μας θυμίζει κάτι η εν λόγω στάση; Ήταν μια ακόμη φορά, που η Τουρκία προέβη σε κινήσεις εντυπωσιασμού του μουσουλμανικού κόσμου εργαλειοποιώντας τη θέση της σε διεθνείς οργανισμούς.
Ο ιδεολογικός καθοδηγητής τους, Αχμέτ Νταβούτογλου, δεν έγραφε στο βιβλίο του «Το Στρατηγικό Βάθος και η Διεθνής Θέση της Τουρκίας» ότι η Τουρκία «κατεπειγόντως οφείλει να αυξήσει την παρουσία της στις γενικές γραμματείες των διεθνών οργανισμών», ενώ σε άλλο σημείο «ζηλεύοντας» τις ΗΠΑ ανέφερε ότι «το βασικό στοιχείο που μετέτρεψε τις ΗΠΑ σε ηγεμονική δύναμη στο διεθνές σύστημα, το οποίο προέκυψε μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, είναι η εξαιρετικά δραστήρια χρήση του διεθνούς δικαίου και των διεθνών οργανισμών»; Ό,τι έπραξε στην περίπτωση της ένταξης της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, το είχαν υποσχεθεί χρόνια πριν ο Νταβούτογλου με τα κείμενά του και ο Ερντογάν με τις πολιτικές του.
Το 2010, με την Ελλάδα να εισέρχεται στη δίνη των μνημονίων και της οικονομικής κρίσης, ο Ερντογάν έτεινε χείρα φιλίας σημειώνοντας ότι «οι εξοπλισμοί χαντάκωσαν την Ελλάδα» και ότι η Τουρκία αποτελεί «φανταστικό εχθρό»! Βέβαια δεν είναι αντιληπτό αν με το επίθετο «φανταστικός» εννοεί «κατά φαντασία» ή «εξαιρετικός»! Ο σκοπός του ήταν η αύξηση της επιρροής στο εσωτερικό της Ελλάδας. Στην πράξη, όμως, το σημείο καμπής της ελληνικής οικονομίας και ουσιαστικού καθημαγμού των ελληνικών εξοπλιστικών προγραμμάτων σήμανε την έναρξη ιλιγγιωδών εξοπλισμών για την Τουρκία και την ανάπτυξη της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας, σε σημείο κατά το οποίο το 80% των τουρκικών οπλικών συστημάτων παράγεται πλέον στην Τουρκία, ενώ οι αμυντικές δαπάνες ουδέποτε έπεσαν κάτω από τα 15 δισ. ευρώ ετησίως, φθάνοντας μάλιστα τα 20 δισ. το 2019.
Κατά τα άλλα, η Ελλάδα παραλογίζεται όταν, μετά από 15 χρόνια εξοπλιστικής ανομβρίας, αποφάσισε να αγοράσει 3 φρεγάτες και 24 αεροσκάφη! Ρητορική η ασυνέπεια του Ερντογάν, σταθερός στο σκοπό ανακατανομής της ισχύος υπέρ της Τουρκίας στην περιοχή.
Το 2017, ποιος μπορεί να ξεχάσει την «αυτοκρατορική» διάθεσή του κατά την παρουσία του στο Ελληνικό Προεδρικό Μέγαρο, όταν αναφέρθηκε στην «παρωχημένη» και «ξεπερασμένη» Συνθήκη της Λοζάνης, η οποία «χρήζει αναθεώρησης»! Βέβαια, η μισή επιθετική ρητορική του στηρίζεται σε δήθεν παραβίαση της Συνθήκης της Λοζάνης από πλευράς της Ελλάδας, ενώ κάθε τόσο ομνύει στο Διεθνές Δίκαιο, του οποίου αποτελούν πυρήνα οι διεθνείς συνθήκες. Λεπτομέρειες…
Είτε επικαλούμενος τις διεθνείς συνθήκες είτε ζητώντας την αναθεώρησή τους, ο Ερντογάν είναι συνεπέστατος στην αναθεωρητική πολιτική του εις βάρος της Ελλάδας και αυτό δεν θα αλλάξει, όσο και αν επιχειρεί να λειάνει τις γωνίες του νεοοθωμανικού πολιορκητικού κριού.
Τέλος σε μια σειρά πολλών χαρακτηριστικών παραδειγμάτων, ουδείς αγνοεί τους μεγαλεπήβολους στόχους εν όψει της συμπλήρωσης των 100 χρόνων της Τουρκικής Δημοκρατίας. Ο Νταβούτογλου είχε θέσει το όραμα και ο Ερντογάν φωτογραφιζόταν δίπλα σε ένα γιγαντιαίο «2023» ήδη από τις βουλευτικές εκλογές του… 2011, ενώ έθετε ορόσημα μέσω της «Γαλάζιας Πατρίδας» και των αναφορών στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, όχι του 1918 ή του 1818, αλλά του… 17ου αιώνα! Το σφυροκόπημα εις βάρος της τουρκικής οικονομίας, αλλά και γεγονότα όπως οι σεισμοί της Ανατολικής Τουρκίας, μετέθεσαν – και δεν ακύρωσαν – την προσπάθεια υλοποίησης των τουρκικών στοχεύσεων. Εξάλλου, η στρατιωτική παρουσία στο Ιράκ, στη Συρία και στη Λιβύη, η όξυνση της επιθετικής ρητορικής προς κάθε κατεύθυνση και η περαιτέρω αύξηση της έντασης με την Ελλάδα κατά τα τελευταία χρόνια προμήνυαν ότι ο Ερντογάν συνομιλεί με την ιστορία.
Υπακούει σε συμβολισμούς και σε ορόσημα, όχι επειδή είναι προληπτικός (!), αλλά επειδή η εν λόγω πρακτική συσπειρώνει το εσωτερικό ακροατήριο και εξυπηρετεί το αφήγημά του. Ένα αφήγημα που, για πολλοστή φορά, υπογραμμίζεται ότι διέπεται από συνέπεια ακριβώς επειδή συνδέεται με
την πολιτική επιβίωσή του. Η επιλογή της 14ης Μαΐου για τη διεξαγωγή των εκλογών μόνο τυχαία δεν ήταν, καθώς γνώριζε ότι οι επαναληπτικές εκλογές θα διεξάγονταν στις 28 Μαΐου. Το όνειρο του Ερντογάν ήταν να τοποθετηθεί ιστορικά δίπλα στον Μωάμεθ Β΄ τον Πορθητή και η νέα – πιθανότατα η τελευταία – θητεία του ξεκινά στις 29 Μαΐου, ανήμερα της επετείου της Άλωσης της Κωνσταντινούπολης.