Άκουσα για τον Θάνατο του Μπράιαντ εχθές το βράδυ. Δεν μπήκα στη διαδικασία να διαβάσω επικήδειους για τις σημαντικότερες στιγμές αυτού του ανθρώπου, ούτε να προσπαθήσω να απαριθμήσω στο μυαλό μου τα πολλά και σημαντικά επιτεύγματά του. Η διατύπωση ότι ο Μπράιαντ πέθανε 42 χρονών, μου φάνηκε σχετικά άστοχη και ίσως περιοριστική. Το μυαλό μου άρχισε να παίζει με την έννοια του χρόνου και γρήγορα συνειδητοποίησα ότι η φράση “Ο Κόμπι Μπράιαντ πέθανε στα 42 του χρόνια”, ήταν, ίσως, μια λανθασμένη φράση.
Ο Κόμπι Μπράιαντ, όπως όλες οι μεγάλες γυναίκες και άνδρες που πέρασαν τη ζωή τους πάνω σε αυτόν τον πλανήτη, δεν μοιράζονται τον ίδιο χρόνο με εμάς, τους υπόλοιπους κοινούς θνητούς. Ο χρόνος όπως τον περιγράφουμε, τον αντιλαμβανόμαστε και τον ορίζουμε, στη συμβατική του μορφή, δεν είναι ποτέ χρόνος αφ εαυτού. Είναι, τουλάχιστον, διάρκεια+γεγονός. Σύμφωνα λοιπόν με τον συμβατικό ορισμό του χρόνου, κανονίζουμε τη ζωή μας, δίνουμε ραντεβού για ποτό, προσπαθούμε να προλάβουμε κάποιο ντεντλάιν και να παραδώσουμε σε κάποιον συνεργάτη μας τη δουλειά που περιμένει από εμάς. Ανάμεσα σε αυτά τα χρονικά σημεία εκτυλίσσονται ή εκδιπλώνονται διάφορα γεγονότα κατά τα οποία καταναλώνουμε πνευματική ενέργεια για να πετύχουμε κάποιο στόχο. Μεγάλο στόχο ή απλό, καθημερινό στόχο.
Αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο η πλειοψηφία της ανθρωπότητας αντιλαμβάνεται την έννοια του χρόνου (εντελώς πρόχειρες και βιαστικές οι σκέψεις και οι λέξεις, οπότε μπορούμε να συζητήσουμε για την ορθότητά τους). Τι συμβαίνει όμως με τους μεγάλους ανθρώπους, τους καλλιτέχνες, τους επιστήμονες, τους αθλητές, τους διανοητές που βίωσαν μια ζωή κατάφυτη από συμπυκνωμένα γεγονότα, ακριβώς επειδή επέλεξαν (μεταξύ άλλων και χάριν οικονομίας το “επέλεξαν”) έναν άλλο δρόμο, έναν δρόμο Υπέρβασης, έναν δρόμο υπερβάσεων;
Αυτές οι μεγάλες γυναίκες και αυτοί οι μεγάλοι άνδρες αρνήθηκαν την “ανθρωπινότητά” τους για να κυνηγήσουν το υψηλό. Θυσίασαν (πολύ σημαντική και όμορφη λέξη και εξόχως ιουδαιοχριστιανική) όλες αυτές τις εμπειρίες που καθιστούν τον άνθρωπο άνθρωπο προσφέροντάς μας αυτά τα υπερβατικά έργα, που ώθησαν την ανθρωπότητα στο σύνολό της ένα (ή πολλά βήματα) παραπέρα. Σε καινούριες περιοχές γνώσης, γνωσιακών και ψυχικών επιτευγμάτων, πρωτότυπων αποτυπώσεων της ανθρώπινης κατάστασης. Με αυτά τα έργα τους μας κάνανε όλους καλύτερους, μας πρόσφεραν καινούρια, επαναστατικά εργαλεία για να σκεφτόμαστε το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον. Αυτοί οι μεγάλοι άνθρωποι, συνεπώς, δεν έτρεχαν τον μαραθώνιο που τρέχουμε όλοι οι υπόλοιποι άνθρωποι. Έτρεχαν για όλη τους τη ζωή κατοστάρι και είναι ανθρωπίνως αδύνατο (η και όχι απ’ ότι φαίνεται) να τρέχεις μια ζωή κατοστάρι.
Τα έργα τους μας εμπνέουν, σε μια εποχή απομάγευσης που ο θαυμασμός ή και το δέος για το ανθρώπινο επίτευγμα σπάνια γεννιούνται στις καρδιές μας. Μας εμπνέουν να φανταστούμε τους εαυτούς μας πέραν των εντελώς ανθρώπινων περιορισμών μας, πέραν των αδυναμιών και των αδρανειών που πολλές φορές οι ίδιοι επιβάλουμε στο πνεύμα μας. Μας εμπνέουν να φανταστούμε την ίδια μας την ύπαρξη με εντελώς διαφορετικούς όρους, να πούμε, κατά κάποιον τρόπο, “μήπως μπορώ κι εγώ εντός της δικιάς μου, μικρής ζωής να υπερβώ τα όριά μου, να κατασκευάσω έναν καλύτερο εαυτό, να φτιάξω κάτι όμορφο;”
Κάπως έτσι σκέφτομαι την έννοια της “σαρωτικής ανθρώπινης ύπαρξης”. Είναι αυτή η ανθρώπινη ύπαρξη που ξεπερνάει κατά πολύ το ανθρώπινο μέτρο, και για το λόγο αυτό παραγάγει γεγονότα που δεν είναι πρέπον να τα μετράμε με το κανονικό, συμβατικό μας λεξιλόγιο και τους κανονικούς, συμβατικούς ορισμούς που δίνουμε σε έννοιες όπως ο χρόνος. Τα όσα κατάφερε ο Κόμπι Μπράιαντ σε 42 χρόνια, όπου χρόνος = διάρκεια + γεγονός, καθιστούν αυτά τα 42 χρόνια κάτι πολύ παραπάνω από 42 χρόνια. Ο Kόμπι Μπράιαντ δεν πέθανε 42 χρονών και εγώ δεν είμαι σε θέση να προσδιορίσω το πόσα χρόνια πέρασε σε αυτόν τον πλανήτη.
Θα τον θυμάμαι και θα τον τιμώ για όσα μου έδωσε, για όσα μας έδωσε.