Μια νέα έρευνα υποστηρίζει ότι τα βακτήρια θα μπορούσαν να επιβιώσουν για ένα πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα στο υπέδαφος του Άρη.
Όπως τραγούδησε κάποτε ο Έλτον Τζον, «Ο Άρης δεν είναι το είδος του τόπου για να μεγαλώσεις τα παιδιά σου· στην πραγματικότητα, είναι κρύος σαν κόλαση».
Ωστόσο, νέα έρευνα δείχνει ότι η ψύχρα στον Άρη θα μπορούσε να επιτρέψει στα βακτήρια να επιβιώσουν έως και 280 εκατομμύρια χρόνια κάτω από την επιφάνεια του πλανήτη.
Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι ένα γήινο βακτήριο, το Deinococcus radiodurans, είναι τόσο ανθεκτικό στην ακτινοβολία που μπορεί να επιβιώσει για 280 εκατομμύρια χρόνια κάτω από την επιφάνεια του Άρη.
Γνωστό και ως «Κόναν το βακτήριο», το Deinococcus radiodurans έχει καταχωρηθεί στο Βιβλίο των Παγκόσμιων Ρεκόρ Γκίνες ως «το πιο ανθεκτικό βακτήριο του κόσμου».
Όπως διαπίστωσαν οι ερευνητές, αυτός ο μικροοργανισμός θα μπορούσε να επιβιώσει ακόμη και για 1,5 εκατομμύριο χρόνια κάτω από την επιφάνεια του Άρη, η οποία βομβαρδίζεται συνεχώς με κοσμική και ηλιακή ακτινοβολία.
Το μυστικό της επιβίωσής του έγκειται στο γεγονός ότι το περιβάλλον του Κόκκινου Πλανήτη είναι ξηρό και ψυχρό.
Πρόκειται για την πρώτη προσπάθεια των επιστημόνων να εξετάσουν το ανώτατο όριο αντοχής του συγκεκριμένου βακτηρίου στην ακτινοβολία, όταν είναι αφυδατωμένο. Προηγουμένως, οι επιστήμονες είχαν διαπιστώσει ότι το συγκεκριμένο βακτήριο μπορεί να αντέξει 25.000 γκρέυ ακτινοβολίας. Συγκριτικά, μια δόση 5 γκρέυ μπορεί να σκοτώσει τον άνθρωπο.
Αντοχή στην ακτινοβολία
Ο Μάικλ Ντέιλι, γενετιστής και κύριος συγγραφέας της μελέτης και η ομάδα του, αποξήραναν και κατέψυξαν το D. radiodurans - Κόναν το βακτήριο - και στη συνέχεια το «βομβάρδισαν» με ακτινοβολία γάμμα και πρωτονίων, μιμούμενοι την κοσμική ακτινοβολία, όπου διαπίστωσαν ότι το βακτήριο μπορούσε να επιβιώσει από την ακτινοβολία των 140.000 γκρέυ.
Οι οργανισμοί επιβιώνουν από την ακτινοβολία με δύο τρόπους, δήλωσε στο Live Science ο συν-συγγραφέας της μελέτης Μπράιαν Χόφμαν, χημικός στο Πανεπιστήμιο Northwestern.
Πρώτον, διαθέτουν πολλαπλά αντίγραφα του γονιδιώματός τους, παρέχοντας ένα εφεδρικό αντίγραφο για τυχόν κομμάτια που έχουν καταστραφεί από την ακτινοβολία.
Δεύτερον, συσσωρεύουν μεγάλες ποσότητες αντιοξειδωτικού μαγγανίου που δεσμεύει τα βλαβερά μόρια που δημιουργούνται από την ακτινοβολία. Η σύλληψη αυτών των μορίων αποτρέπει τη βλάβη των πρωτεϊνών που επιδιορθώνουν το DNA του οργανισμού.
Η ζωή στον Άρη
Το D. radiodurans εξελίχθηκε στη Γη, όπου η ατμόσφαιρα προστατεύει τον πλανήτη και τους οργανισμούς του από την ισχυρή ακτινοβολία. Όποια βακτήρια κατάφεραν να επιβιώσουν στον Άρη εξελίχθηκαν σε ένα περιβάλλον χωρίς αυτή την προστασία και πιθανότατα ανέπτυξαν παρόμοια αντοχή στην ακτινοβολία, σύμφωνα με τους ερευνητές.
Ο Άρης δεν έχει υγρό νερό εδώ και 2 δισεκατομμύρια χρόνια, οπότε ακόμη και αν κάποτε φιλοξένησε ζωή, τα 280 εκατομμύρια χρόνια είναι πολύ λίγα για να υποθέσουμε ότι ο πλανήτης φιλοξενεί μια πληθώρα βακτηρίων που περιμένουν να ξαναζωντανέψουν.
Επειδή όμως ο Άρης έχει πολύ αραιή ατμόσφαιρα, οι μετεωρίτες πέφτουν τακτικά στην επιφάνεια του πλανήτη, δήλωσε ο Ντέιλι.
Η θερμότητα και το υγρό νερό που απελευθερώνονται από αυτές τις συγκρούσεις θα μπορούσαν ενδεχομένως να «ξυπνήσουν» αδρανή βακτήρια στο υπέδαφος του πλανήτη και να επιτρέψουν μια προσωρινή άνθηση της ζωής.
Ακόμα και αν αυτή η θεωρία δεν ισχύει, το γεγονός ότι κάποια βακτήρια είναι τόσο ανθεκτικά, σημαίνει ότι κομμάτια της αρχαίας ζωής θα μπορούσαν ακόμα να υπάρχουν ως ίχνη στα πετρώματα, εκτιμούν οι επιστήμονες. Το DNA και άλλες υπογραφές της ζωής θα μπορούσαν να υπάρχουν ως θραύσματα, ακόμη και αν οι μικροοργανισμοί ήταν νεκροί προ πολλού.
Καθώς περισσότερες αποστολές στοχεύουν στην επιστροφή δειγμάτων από τον Άρη στη Γη, θα είναι σημαντικό να διασφαλίσουμε ότι οι μικροοργανισμοί της Γης δεν θα μεταφερθούν κατά λάθος στον Άρη και στη συνέχεια δεν θα μπερδευτούν ως εξωγήινοι, δήλωσε ο Τζόν Ρούμελ, επιστήμονας στο Ινστιτούτο SETI και πρώην αξιωματικός πλανητικής προστασίας για τη NASA. Ο Ρούμελ δεν συμμετείχε στη νέα μελέτη, αλλά επέβλεψε την επιμέλειά της στο περιοδικό Astrobiology.