Όπως σε όλες τις σχέσεις , οι κρίσεις έχουν καταλυτική επίδραση. Επισπεύδουν και εντείνουν τις προ υπάρχουσες καταστάσεις. Μπορεί π.χ να επισπευστεί ένας γάμος αλλά επίσης και να οδηγηθεί σε διαζύγιο κάποιος άλλος. Έχοντας εμπιστοσύνη στην διεθνή επιστημονική κοινότητα, θα τολμούσα να πω ότι σε μερικούς μήνες ο κορονοϊός θα αποτελεί παρελθόν. Τι θα αφήσει πίσω του; Τα περισσότερα από αυτά που βρήκε, απλά πιο έντονα και με την κλεψύδρα να τελειώνει αδυσώπητα και βασανιστικά.
Μία αλλαγή όμως θα είναι αυτή που αφορά τον επαναπροσδιορισμό της ηγεσίας. Οι ψηφοφόροι ανά την υφήλιο θα πρέπει -και θα το κάνουν – να αναθεωρήσουν την ευκολία με την οποία δίνουν την ψήφο τους. Από την Ν.Σμύρνη της Λάρισας μέχρι τις uptown περιοχές της Ν.Υόρκης, από τις δημοτικές εκλογές της Ελλάδας μέχρι τις Προεδρικές των ΗΠΑ, οι ψηφοφόροι θα συνειδητοποιήσουν ότι η ελαφρά τη καρδία ψήφος τους κόστισε. Πολύ.
Στη διεθνή σκακιέρα, η φθίνουσα αμερικανική ηγεσία σε συνάρτηση με την ολοένα αμφισβητούμενη προσωπικότητα του Τραμπ θα δώσει το έναυσμα για μια εποχή αναρχίας και δημιουργικής ασάφειας, καθώς το διεθνές σύστημα εκ φύσεως αντιδρά σε κλυδωνισμούς και υποχωρήσεις με ανακατατάξεις. Την τελευταία φορά που η υπερδύναμη είχε επιδείξει τέτοιο απομονωτισμό ήταν στο μεσοπόλεμο, με τις γνωστές συνέπειες. Ο πλανήτης θα συνεχίσει να νοσεί, εξάλλου. Μπορεί εμείς να αρχίζουμε δειλά- δειλά να σχεδιάζουμε την επόμενη μέρα, όμως ο ιός δεν έχει ακόμη επισκεφτεί την Γκάμπια των 0.4 κρεβατιών ΜΕΘ ανά 100000 κατοίκους ή την Ουγκάντα των 0.1 κρεβατιών ΜΕΘ ανά 100000.
Παρόλα αυτά, η κρίση έδειξε για μια ακόμη φορά την παντοδυναμία του έθνους-κράτους και της διακοσμητικής φύσης των παγκόσμιων οργανισμών. Πέρα από την αποτυχημένη επικοινωνιακά επίθεση του Τραμπ στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η παρουσία του εν λόγω διακρατικού θεσμού υπήρξε παραδειγματικά ανεμική.
Στα δικά μας, τώρα. Η Ελλάδα μπαίνει στη νέα εποχή με έναν Πρωθυπουργό που όπως φαίνεται θα αποδειχτεί μακράν ο καλύτερος της μεταπολίτευσης. Έχει να κάνει με μια Τουρκία η οποία βλέπει να αχνοφαίνεται στον ορίζοντα η μετά-Ερντογάν εποχή, με μια οικονομία ετοιμόρροπη, με δυνητικά 12 εκατομμύρια ανέργους μέσα στο 2020 και εν μέσω υβριδικού πολέμου σε πολλά μέτωπα. Έχει να κάνει με μια Ευρώπη που ακροβατεί στο άγνωστο ψάχνοντας η ίδια ηγεσία ίσως, προδομένη από μια Γερμανία ανιστόρητη, η οποία ,εθελοτυφλώντας , βάζει την οικονομία πάνω από την πολιτική.
Το διεθνές σύστημα θα είναι πολυπολικό, δεν φαίνεται ηγέτης στον ορίζοντα και είναι ακόμη απίθανο η Δύση να παραδοθεί αμαχητί σε ανθρώπους που τρώνε σκύλους και νυχτερίδες. Όπως όμως και σε μια παρτίδα poker , κάποιος πρέπει να κόψει την τράπουλα. Όσο κάποιος δεν αναλαμβάνει την ευθύνη (passes the buck) , τόσο οι εξελίξεις τον προσπερνάνε.
Η επιβίωση πολλών διεθνών οργανισμών θα τεθεί υπό έντονη αμφισβήτηση . Η νίκη του ρεαλισμού δεν είναι πια αμιγώς θεωρητική αλλά παράγει απτά αποτελέσματα ορατά στους διαδρόμους των νοσοκομείων, στα κλειστά σύνορα, στα άδεια αεροδρόμια.
Η Ελλάδα , με την ήπια ισχύ της στα ύψη, μετά από την παγκόσμια επίδειξη υπευθυνότητας και σοβαρότητας από την κυβέρνηση Μητσοτάκη, έχει μια μοναδική ευκαιρία να ξεφύγει από τα δίχτυα του τουρκικού αναθεωρητισμού και να ξαναμπεί στον χάρτη των υπολογίσιμων κρατών.