Δεν είναι λίγες οι φορές που στη Γαλλία μια συζήτηση ξεκινά με ένα παράπονο και με έναν αναστεναγμό. Είτε ο καιρός θα είναι κακός, είτε η συγκομιδή των σταφυλιών θα είναι χάλια, είτε οι πολιτικοί θα είναι ανίκανοι και βλάκες.
Για κάποιον που δεν το έχει συνηθίσει φαίνεται περίεργο. Όπως στην συντάκτρια του BBC που γράφει για τον λαό που παραπονιέται συχνά. Όταν τελικά ρώτησε έναν Γάλλο φίλο, της είπε: δεν κάνουμε παράπονα, είμαστε râleurs (γκρινιάρηδες).
Στη Γαλλία, υπάρχουν αρκετές λέξεις για τα παράπονα: υπάρχει το «se plaindre», που χρησιμοποιείται για κλασικά παράπονα. υπάρχει το «porter plainte», για τα πιο επίσημα. Και μετά υπάρχει το «râler»: όταν κάποιος διαμαρτύρεται μόνο για τη πλάκα της υπόθεσης.
Όπως εξηγεί η Τζέμα Κινγκ, λέκτορας στη γαλλική φιλολογία στο εθνικό Πανεπιστήμιο της Αυστραλίας, το râler είναι για κάτι που παραπονιέσαι αλλά θα το κάνεις τελικά, ενώ το porter plainte σημαίνει ότι δεν υπάρχει περίπτωση να κάνεις αυτό για το οποίο παραπονιέσαι και κάποιος θα πρέπει να ακούσει το γιατί.
Στη Γαλλία, ένα παράπονο είναι ένας πολύ κατάλληλος -και συχνός- τρόπος να ξεκινήσει κάποιος μια συζήτηση. Κάποιος θα μπορούσε να αρχίσει να μιλάει για ένα εστιατόριο, εστιάζοντας στην κακή εξυπηρέτηση, παρόλο που το φαγητό ήταν πολύ καλό ή να γκρινιάξει ότι τώρα που αγόρασε διαμέρισμα με παράθυρα στην ανατολική πλευρά, θα πρέπει να αγοράσει και κουρτίνες. Αυτό φαίνεται πολύ περίεργο σε κάποιους άλλους λαούς, όπως για παράδειγμα στους Αμερικάνους, που αν πεις κάτι αρνητικό για κάτι είναι σαν να θέλεις να κλείσεις τη συζήτηση, όχι να την ανοίξεις, όπως εξηγεί η Τζούλι Μπάρλοου, δημοσιογράφος και συν-συγγραφέας του The Bonjour Effect. Για τους Γάλλους το Râler σημαίνει ότι είσαι πιο έξυπνος από το να είσαι συνέχεια αισιόδοξος για τα πράγματα που συμβαίνουν γύρω σου.
Η γκρίνια κάνει καλό στην υγεία;
Η γαλλική στάση απέναντι στα παράπονα ξενίζει πολλούς Αγγλόφωνους, οι περισσότεροι από τους οποίους θεωρούν ότι η αρνητικότητα δημιουργεί αρνητικότητα. Αλλά σύμφωνα με ορισμένους ειδικούς, η γαλλική στάση μπορεί στην πραγματικότητα να είναι καλύτερη για την υγεία μας. Μια μελέτη του 2013 στη Βιολογική Ψυχιατρική διαπίστωσε ότι οι προσπάθειες ελέγξουμε τα αρνητικά συναισθήματα θα μπορούσαν να συνδεθούν με αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων, ενώ μελέτη του 2011 από το Πανεπιστήμιο του Τέξας στο Όστιν διαπίστωσε ότι η όταν κρατάμε τα αρνητικά συναισθήματα, μπορεί να μας κάνει πιο επιθετικούς.
Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι τα συνεχόμενα παράπονα είναι πάντα θετικά. Το να παραπονιέται κάποιος πολύ συχνά, μπορεί να τον εγκλωβίσει σε αν φαύλο κύκλο όπου ο εγκέφαλος θα εκπαιδευτεί να εστιάζει πάντα στο αρνητικό. Ωστόσο, οι Γάλλοι râleurs μάλλον δεν κινδυνεύουν από αυτό αφού σπάνια διαμαρτύρονται για τη ζωή τους, αλλά κυρίως για εξωτερικά ζητήματα.
Σύμφωνα με σχετική δημοσκόπηση, το 48% των Γάλλων που ερωτήθηκαν δήλωσε ότι περισσότερο παραπονιέται για την κυβέρνηση. Τα προσωπικά ζητήματα είναι πολύ χαμηλά στη λίστα με τα πράγματα για τα οποία οι Γάλλοι επιλέγουν να συζητήσουν. Το 23% παραπονιέται επειδή κάποιος δεν απαντά στο τηλέφωνο, το 33% επειδή δεν μπορούν να βρουν τα κλειδιά τους ή το τηλέφωνο και μόνο το 12% παραπονιέται για ζητήματα που σχετίζονται με τα παιδιά τους.
«Νομίζω ότι οι Γάλλοι είναι αισιόδοξοι και θετικοί για τον εαυτό τους και τη ζωή τους, αλλά τείνουν να είναι πολύ σκληροί με τη χώρα τους», δήλωσε η Μπάρλοου. «Γι’ αυτό μην πάτε σε κανένα πάρτι και επαινέσετε τη Γαλλία. Θα γελάσουν μαζί σας».