Για πάνω από μία εβδομάδα, στην Ινδία, παρατηρείται ότι κάποια παιδιά σε ορισμένες περιοχές του βόρειου ινδικού κρατιδίου Ούταρ Πραντές ξυπνούν με υψηλό πυρετό και μέσα στον ιδρώτα.
Πολλά από αυτά παραπονέθηκαν για πόνους στις αρθρώσεις, πονοκεφάλους, αφυδάτωση και ναυτία. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ανέφεραν εξανθήματα που εξαπλώνονταν σε πόδια και χέρια.
Τουλάχιστον 50 άτομα, κυρίως παιδιά, έχουν πεθάνει από τον πυρετό αυτό και αρκετές εκατοντάδες έχουν εισαχθεί στο νοσοκομείο σε έξι περιοχές στο ανατολικό τμήμα του κρατιδίου, αναφέρει το BBC. Κανένας από τους νεκρούς δεν βρέθηκε θετικός στην Covid-19.
Σε μια εποχή που η Ινδία φαίνεται να ανακάμπτει σιγά σιγά από το θανατηφόρο δεύτερο κύμα του κορονοϊού (που είχε σαν αποτέλεσμα την γέννηση της μετάλλαξης Δέλτα), οι θάνατοι στο Ούταρ Πραντές προκάλεσαν πανικό και μια σειρά από τίτλους για τον «μυστηριώδη πυρετό» που σαρώνει την ύπαιθρο του πολυπληθέστερου κρατιδίου της Ινδίας.
Οι γιατροί σε μερικές από τις πληγείσες περιοχές - Άγκρα, Μαθούρα, Μαϊνπούρι, Ετάχ, Κασγκάντζ και Φιροζαμπάντ - πιστεύουν ότι ο δάγκειος πυρετός, μια ιογενής λοίμωξη που μεταδίδεται από κουνούπια, θα μπορούσε να είναι η κύρια αιτία των θανάτων.
Λένε ότι πολλοί από τους ασθενείς μεταφέρθηκαν στο νοσοκομείο με χαμηλό αριθμό αιμοπεταλίων, στοιχείο που χαρακτηρίζει μια σοβαρή μορφή δάγκειου πυρετού. «Οι ασθενείς στα νοσοκομεία, ιδίως τα παιδιά, πεθαίνουν πολύ γρήγορα», λέει η Δρ Νέτα Κουλσρέσθα , ανώτερη αξιωματούχος υγείας της περιφέρειας Φιροζαμπάντ, όπου 40 άνθρωποι, μεταξύ των οποίων 32 παιδιά, πέθαναν την τελευταία εβδομάδα.
Ο δάγκειος πυρετός μεταδίδεται από θηλυκά κουνούπια, είναι κυρίως τροπική ασθένεια και κυκλοφορεί στην Ινδία εδώ και εκατοντάδες χρόνια. Ενδημεί σε περισσότερες από 100 χώρες, αλλά περίπου το 70% των κρουσμάτων αναφέρεται από την Ασία. Υπάρχουν τέσσερις ιοί του δάγκειου πυρετού και τα παιδιά έχουν έως και πέντε φορές περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν κατά τη διάρκεια μιας δεύτερης λοίμωξης από τον δάγκειο πυρετό από ό,τι οι ενήλικες.
Το κουνούπι -Aedes aegypti- αναπαράγεται μέσα και γύρω από τα σπίτια σε δοχεία με γλυκό νερό. «Οι άνθρωποι παρέχουν χώρους αναπαραγωγής και μόνο οι άνθρωποι μπορούν να τα απομακρύνουν», λέει ο Δρ Σκοτ Χάλστεντ, ένας από τους κορυφαίους ειδικούς στον κόσμο σε θέματα ιών που μεταδίδονται από τα κουνούπια.
Σχεδόν 100 εκατομμύρια σοβαρά κρούσματα δάγκειου πυρετού -σοβαρή αιμορραγία, βλάβες στα όργανα- αναφέρονται παγκοσμίως κάθε χρόνο. «Ο συνδυασμένος αντίκτυπος των επιδημιών Covid-19 και δάγκειου πυρετού μπορεί δυνητικά να οδηγήσει σε καταστροφικές συνέπειες για τους πληθυσμούς που κινδυνεύουν», αναφέρει π Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ).
Ωστόσο, δεν είναι ακόμη σαφές αν μια επιδημία δάγκειου πυρετού είναι από μόνη της υπεύθυνη για τους θανάτους που σχετίζονται με τον πυρετό στο Ούταρ Πραντές.
Μια πολιτεία με περισσότερους από 200 εκατομμύρια κατοίκους και παραδοσιακά κακά πρότυπα υγιεινής, υψηλά επίπεδα υποσιτισμού στα παιδιά και αποσπασματική υγειονομική περίθαλψη, αναφέρει συστηματικά τέτοια κρούσματα «μυστηριώδους πυρετού» μετά τις βροχές των μουσώνων κάθε τόσο.
Τα κρούσματα της ιαπωνικής εγκεφαλίτιδας που μεταδίδεται από κουνούπια -που εντοπίστηκε για πρώτη φορά στο Ούταρ Πραντές το 1978- έχουν στοιχίσει από τότε περισσότερες από 6.500 ζωές. Η ασθένεια εξαπλώθηκε κυρίως μέσω του Γκορακπούρ αι των παρακείμενων περιφερειών που συνορεύουν με το Νεπάλ στους πρόποδες των Ιμαλαΐων, όλες χαμηλά και επιρρεπείς στις πλημμύρες, οι οποίες προσφέρονται ως έδαφος αναπαραγωγής για τα κουνούπια που μεταδίδουν τον ιό.
Μια εκστρατεία εμβολιασμού, η οποία ξεκίνησε το 2013, οδήγησε σε μείωση των κρουσμάτων, αλλά τα παιδιά εξακολουθούν να πεθαίνουν. Δεκαεπτά παιδιά έχουν πεθάνει από ιαπωνική εγκεφαλίτιδα στο Γκορακπούρ μέχρι στιγμής φέτος, ενώ έχουν καταγραφεί 428 κρούσματα.
Το 2014, αντιδρώντας στην αύξηση των κρουσμάτων παιδιών που πέθαιναν από εγκεφαλίτιδα και μυοκαρδίτιδα, οι επιστήμονες εξέτασαν 250 προσβεβλημένα παιδιά στο Γκορακπούρ. Διαπίστωσαν ότι 160 από αυτά είχαν αντισώματα έναντι των βακτηρίων που προκαλούν τύφο.
Ο τύφος αυτός, γνωστός ως τύφος των θάμνων, είναι μια βακτηριακή λοίμωξη που εξαπλώνεται από το δάγκωμα μολυσμένων ακάρεων.
Τα ακάρεα εγκαθίστανται στην ακμάζουσα βλάστηση στα χωριά μετά τις βροχές των μουσώνων. Οι επιστήμονες βρήκαν τα ακάρεα σε καυσόξυλα που οι χωρικοί αποθηκεύουν μέσα στα σπίτια τους. Πολλές φορές, ο τύφος των θάμνων εξαπλώνεται όταν τα παιδιά ασχολούνται με τα καυσόξυλα στο σπίτι ή αφοδεύουν στο ύπαιθρο στους θάμνους που είναι μολυσμένοι με τα ακάρεα.
Σε μια ξεχωριστή μελέτη, οι επιστήμονες διαπίστωσαν επίσης ότι ο θαμνότυφος και ο δάγκειος πυρετός ήταν κυρίως υπεύθυνοι για τα κρούσματα πυρετού μετά τον μουσώνα σε έξι περιοχές στο ανατολικό Ούταρ Πραντές μεταξύ 2015 και 2019.
Νωρίτερα, το 2006, οι επιστήμονες διερεύνησαν ένα άλλο «μυστηριώδες» ιστορικό με θανάτους από πυρετό μεταξύ παιδιών στο Ούταρ Πραντές. Αυτή τη φορά διαπίστωσαν ότι τα παιδιά είχαν πεθάνει μετά την κατανάλωση φασολιών κασσίας, που υπήρχαν άφθονα στο δυτικό τμήμα του κρατιδίου.
Αυτή η τροφική δηλητηρίαση ήταν αποτέλεσμα «της φτώχειας, της πείνας, της έλλειψης γονικής επίβλεψης, της άγνοιας, των παιδιών που έπαιζαν μόνα τους, της μη διαθεσιμότητας παιχνιδιών και της εύκολης πρόσβασης στο φυτό», κατέληξαν οι επιστήμονες.
Είναι σαφές ότι μόνο περισσότερες έρευνες και αναλύσεις γονιδιώματος θα αποκαλύψουν αν η τελευταία έξαρση των «μυστηριωδών πυρετών» στην Ινδία προκαλείται μόνο από τον δάγκειο πυρετό ή από μια σειρά άλλων ασθενειών. Αυτό θα σήμαινε την εκπαίδευση των τοπικών κλινικών και νοσοκομείων στη συλλογή δειγμάτων ανθρώπων που πάσχουν από πυρετό και την αποστολή τους για γονιδιωματικό έλεγχο σε εργαστήρια.
Επίσης, δεν υπάρχει σαφής καταγραφή του τρόπου με τον οποίο ξεκίνησαν και εξελίχθηκαν αυτοί οι πυρετοί και αν η σοβαρότητα της κατάστασης καθορίστηκε από τα μακρά, επίπονα ταξίδια που πρέπει να κάνουν οι άνθρωποι στα κυβερνητικά νοσοκομεία για θεραπεία. Ή αν τα πάσχοντα παιδιά έπασχαν από άλλες παθήσεις, όπως η φυματίωση.
Εάν η αιτία των μυστηριωδών θανάτων είναι μόνο ο δάγκειος πυρετός, για αυτό θα ευθύνεται η κυβέρνηση και τα αναποτελεσματικά προγράμματα καταπολέμησης των κουνουπιών. Η ένταση της μετάδοσης, σύμφωνα με τον Δρ Χάλστεντ, μπορεί να προσδιοριστεί μόνο με εξετάσεις αντισωμάτων ανά ηλικιακές ομάδες.
«Αν δεν ερευνούμε σωστά και τακτικά, πολλά πράγματα θα συνεχίσουν να παραμένουν μυστήριο», λέει ένας Ινδός ιολόγος, που ήθελε να τηρήσει την ανωνυμία του μιλώντας στο BBC.
Πηγή: BBC