Το όνομά μου Ροβήρος αποτελεί μια μόνιμη περιπέτεια στη ζωή μου. Με κοιτάζουν περίεργα όσοι δεν με ξέρουν και από ευγένεια δεν μου ζητούν εξηγήσεις όσοι με ξέρουν. Καιρός είναι, ύστερα από 90 χρόνια να δώσω τις εξηγήσεις που έλειψαν. Που έλειψαν γιατί είναι πολύ δύσκολο να μιλάς για τον εαυτό σου. Και πολύ αγενές.
Το όνομα αυτό έχει αφήσει συχνά απορίες. Απορίες γιατί το ακούν για πρώτη φορά. Πολλοί νομίζουν ότι είναι ψευδώνυμο. Ακόμα και η Ασφάλεια, η οποία στον φάκελλό μου είχαν βάλει ένα διήγημά μου, ολόκληρο, («Πορεία προς στο Ήλιο») στο περιοδικό Νέα Γενιά της Επόν, με τη φράση: Μάλλον ο συγγραφέας χρησιμοποιεί ψευδώνυμο.
Όλοι είχαν ψευδώνυμο στο περιοδοκό εκτός από μένα. Το πρώτο μου ψευδώνυμο - και το μόνο – στην Διάπλαση των Παίδων ήταν Μεγαλείον της Πατρίδος! Ήμουν 12 χρονών όταν το έβαλα. Στα 13 μου, το άλλαξα σε Ροβήρο. Στο πραγματικό μου όνομα. Γιατί είχα ακούσει τον πατέρα μου να λέει «ο άνθρωπος πρέπει να είναι ανοιχτό παράθυρο. Περήφανος. Τίποτα να μην κρύβει». Ίσως και γιατί το πραγματικό μου όνομα ακούγεται και σαν ψευδώνυμο!
Με βάφτισε στην Κομοτηνή ένας Λοχαγός της Χωροφυλακής, φίλος του πατέρα μου, που διάβασε το βιβλίο του Ιουλίου Βερν «Ροβύρος ο Κατακτητής» το οποίο μόλις είχε εκδοθεί. Ο πατέρας μου βέβαια ήθελε να με βαφτίσει με τo όνομα του πατέρα του, Ιγνάτιο. Ο νονός ήθελε σώνει και καλά να με βγάλει Ροβήρο. Το Ιγνάτιος το εύρισκε πολύ θρησκευτικό. Αλλά μαζί με το Ροβήρος θα μοιάζει αριστοκρατικό, είπε ο πατέρας μου. Τελικά μου έδωσαν και τα δύο ονόματα. Με την εντολή της Αστυνομίας να με φωνάζουν Ροβήρο!
Μου άρεσε το όνομα, είχα διαβάσει και τον Ιούλιο Βερν (όπως όλα τα Διαπλασόπουλα). Σκέφτηκα στην αρχή να το βάλω Ροβήρος ο Κατακτητής, σαν ψευδώνυμο στην Διάπλαση, όπως με συμβούλευσε ο Γρηγόριος Ξενόπουλος ο Διευθυντής της. Αλλά τελικά θυμήθηκα τις παραινέσεις του Πατέρα μου και το έβαλα σκέτο Ροβύρος. Μόνο που εκείνο το ύψιλον δεν μου πήγαινε. Έμοιαζε με καθικάκι. Και το έκανα ήτα. (Συγνώμη μεταφραστές).
Κατακτητής ο Ροβήρος γιατί είχε βρει τρόπο το αυτοκίνητο να γίνεται Αεροπλάνο. Στο βιβλίο ήταν Robur. Όνομα ανύπαρκτο. Κανένας άγιος δεν ήταν Robur. Κανείς ιππότης. Ήταν εφεύρεση του Ιουλίου Βερν. Νομίζω επιρροή του λατινικού robust, που σημαίνει δυνατός. Επειδή είχα και ξανθά μαλλιά, την εποχή που ήταν οι Άγγλοι στην Ελλάδα όλοι νόμιζαν πως ήταν κι’ αυτό αγγλικό όνομα. Και όταν ήρθαν οι Γερμανοί έμοιαζε γερμανικό. Αλλά δεν τελειώνει εδώ η ιστορία του.
Αφήνω τι τραβάω όταν πρόκειται να βγάλω ταυτότητα. Το μεγάλο πρόβλημα ήταν όταν πήγα να βγάλω διαβατήριο για να πάω στην Αμερική για σπουδές. Έτος 1949. Το Ροβήρος έπρεπε να γίνει και αγγλικό. Δεν υπάρχει μου λένε στα αγγλικά. Το πιο κοντινό είναι Robert! Τι να κάνω, ας γίνει Ρόμπερτ. Μου ήταν αδύνατο να φανταστώ τον ρόλο που θα έπαιζε στη ζωή μου το Robert . Να ζω στην Αμερική, στην Αγγλία, στη Γαλλία ως Ρόμπερτ και ως Ρομπέρ. Και σε άλλες 33 χώρες για τις ταινίες που γύριζα. Κατ΄αρχάς στην Αμερική το Ρόμπερτ έγινε γρήγορα Bob! Και με ανάλογη ταχύτητα κατέληξε σε Bobie! Και θα σας πω πώς ο Ροβήρος έγινε Χαράλαμπος! Ακούστε τι μου συνέβη μια μέρα στο σπίτι ενός Ελληνα. Δεν θυμάμαι με ποιον μιλούσα όταν άκουσα να φωνάζουν κάποιον Χαράλαμπο. Χαράλαμπε! Έρχεται ο φίλος μου κοντά και μου λέει: Δεν ακούς που σε φωνάζω; Με φωνάζεις; Ναι, Μπάμπη δεν σε λένε; Το Μπόμπη διαβάζεται baabi!
Και ήρθε η ώρα της επιστροφής στην πατρίδα. Άφησα τη βαλίτσα και κατευθείαν στο Πατάρι του Λουμίδη! Το Πατάρι των ποιητών. Ο Μιχάλης Κατσαρός με περίμενε και τα τέσσερα τελευταία χρόνια κρατούσε την καρέκλα μου δίπλα του. Εκείνη την εποχή ο Μιχάλης ήταν απλώς ένας μεγάλος ποιητής κι΄ένας μεγάλος φίλος. Τώρα που το σκέφτομαι ήταν ένας Άγιος. Και θα πρέπει ονομαστεί από την Εκκλησία. (Το πορτρέτο του στο βιβλίο μου 37 ΠΟΙΗΜΑΤΑ).
Είμαστε λοιπόν καθισμένοι στο Πατάρι και Μιχάλης που διαβάζει μια εφημερίδα μου λέει « άκου αυτό». Ήταν η λεπτομερής περιγραφή της εκτέλεσης, με δηλητήριο νομίζω, του ζεύγους Ρόζεμπεργκ στην Αμερική. Ένα ζευγάρι που, στην δίνη του φασιστικού Μακαρθισμού, κατηγορήθηκε από τον Μακάρθυ πως ήταν κατάσκοπο της Σοβιετικής Ρωσίας. Η εκτέλεση έγινε την προηγούμενη. Το κείμενο της εφημερίδας ήταν ένα λεπτομερές ρεπορτάζ στον αμερικανικό τύπο που δημοσιεύτηκε στην Ελλάδα την επομένη. Αυτό ήταν που διάβασε ο Μιχάλης μεγαλοφώνως. Η ανάγνωση κράτησε 40 λεπτά. Η τελευταία φράση ήταν: Και άφησαν δυο παιδιά, τον Μαϊκλ – ο Μιχάλης δείχνει τον εαυτό του – και τον Ρόμπυ – ο Μιχάλης δείχνει εμένα!
Από κείνη την ημέρα, άγνωστο πώς έγινε γνωστό, όλοι με φωνάζουν Ρόμπυ! Μέχρι σήμερα. Το καταλαβαίνω γιατί εκείνο το Ροβήρος έμοιαζε πολύ ιπποτικό.... Αλλά εγώ δεν μπορώ να υπογράφω... Ρόμπυ Μανθούλης. Το Ιγνάτιος, χώρια από τις ταυτότητες, το είχα εγκαταλείψει ούτως ή άλλως στον εξάδελφό μου τον Ναύαρχο Ιγνάτιο Μανθούλη. Που του πήγαινε μια χαρά.
Αλλά ένα πράγμα με κυνηγούσε. Τι έγιναν οι άλλοι Ροβήροι; Κάπου θα υπάρχουν. Πώς θα τους βρω; Την ιδέα μου την έδωσε ένα μπουμπουνιτό που με βρήκε στην Αλάσκα το καλοκαίρι του 1952. Με δυο λόγια, γιατί είναι μεγάλη ιστορία, είχα πάει να βρω δουλειά αλλά κανείς δεν μου είπε ότι ήταν ήδη εκεί 1.300 άνεργοι! Μου είχαν μείνει 2-3 δολάρια. Δεν είχα καμιά δυνατότητα να γυρίσω πίσω στο Πανεπιστήμιο. Και μου ήρθε η ιδέα να διαβάσω τον τηλεφωνικό Κατάλογο. Ολόκληρο. Αν και δεν πίστευα ότι θα βρω Έλληνα στην Αλάσκα. Όταν πέρασα τα Σύνορα Αλάσκα-Καναδά ο ελεγκτής κοίταξε το διαβατήριό μου και μου είπε:
-Είσαι ο Πρώτος Έλληνας που περνάει τα σύνορα Αλάσκας-Καναντά.
Τέλος πάντων εγώ άρχισα το διάβασμα του καταλόγου με την ελπίδα να πέσω σε κανένα όπουλος ελληνο-αμερικάνικο. Και – δεν θα με πιστέψετε – βρήκα έναν! Ήμασταν λοιπόν δύο Έλληνες στην Αλάσκα; Όχι, ήμασταν τρεις! Γιατί ο... Μενδιάτης που ήταν στον κατάλογο ήξερε τον τρίτο ο ο οποίος μου βρήκε αμέσως δουλειά στο Χρυσορυχείο όπου εργάζονταv και ο ίδιος.
Καθώς αναρωτιόμουν αν υπήρχε άλλος Ροβήρος μού ήρθε η ιδέα του τηλεφωνικού καταλόγου. Και όπου πήγαινα άνοιγα και διάβαζα τους τηλεφωνικούς καταλόγους, εκεί που γύριζα τις ταινίες μου. Στη Νέα Υόρκη, στη βοστώνη, στο Λος Άντζελες – και στο... Χόλιγουντ – στο Τέξας, στο Σικάγο, στην Λουιζιάνα (ποτέ δεν ξέρεις, εκεί μένουν ενάμιση εκατομμύριο Γάλλοι), στον Καναδά, στην Αργεντινή, στην Βραζιλία, στην Κούβα, στην Αυστραλία, στο Χονγκ Κονγκ, στην Παλαστίνη, στην Αίγυπτο, στον Λίβανο, στην Σικελία, στην Κύπρο και σε πολλές άλλες χώρες, να μην σας κουράζω. Φυσικά και όλες τις πόλεις της Ελλάδας που έχω επισκεφτεί.
Πουθενά Ροβήρος. Αν υπάρχει κάπου τον παρακαλώ να εμφανιστεί. Αν και αμφιβάλω ότι έχει υπάρξει άλλος θεότρελος νονός. Λέτε να είμαι ο μόνος στον κόσμο που φέρει το μοιραίο αυτό όνομα;