Ο μεγάλος ποιητής και συγγραφέας δεν αφήνει ως κληρονομιά στον ελληνικό Πολιτισμό και στα Γράμματα όσα έβαλε στο χαρτί, μέσα από τα ποιήματα και τα κείμενά του. Αφήνει ως παρακαταθήκη και τις σκέψεις του, που έχουν καταγραφεί σε συνεντεύξεις και βίντεο, όπου μιλούσε ελεύθερα και χωρίς φόβο για τα πάντα. Για την Ελλάδα, για την αριστερά, για την ιστορία και το μέλλον.
Δείτε εδώ πως απαντούσε στην Ελευθεροτυπία το 2013 εν μέσω οικονομικής κρίσης για την στάση των Ελλήνων και των Γερμανών, αλλά και για την ελληνική ψυχή...
Ποια τα απωθημένα των Γερμανών και γιατί 1η η Ελλάδα ; Δύο μικρά αποσπάσματα, από την συνέντευξη του ποιητή Νάνου Βαλαωρίτη, στην Ελευθεροτυπία και στον δημοσιογράφο Βασίλη Καλαμαρά.
«Φυσικά, υπάρχουν και τα άλλα θέματα, τα οποία είναι τα ενδημικά μέσα στην ψυχολογία του κάθε έθνους. Οι Γερμανοί είναι ένα έθνος το οποίο δεν έχει ικανοποιηθεί στην ιμπεριαλιστική του πολιτική. Δεν κατάφερε αυτά που κατάφεραν οι Αγγλοι και οι Γάλλοι ή ακόμα και οι Ισπανοί, να κατακτήσουν...
Ερ: Δηλαδή δεν κατάφερε ποτέ (η Γερμανία) να γίνει ο απόλυτος αποικιοκράτης δηλαδή ε; Κι αυτό τους άφησε και ένα καταραμένο απόθεμα...
Αυτά έχουν μείνει μέσα τους ως μια αποτυχία, η οποία δεν έχει ποτέ ικανοποιηθεί.
Ερ: Τα έθνη μπορούμε να τα αντιμετωπίζουμε συνολικά και να λέμε για την ελληνική ψυχή, για τη γερμανική ψυχή ή για την αγγλική ψυχή; Μπορούμε;
Βέβαια, ισχύει αυτό.
Ερ: Πόσο επιστημονικό είναι αυτό;
Επιστημονικό δεν είναι, ψυχολογικό. Μπορείς να πεις οτι η ψυχολογία μέσω της κοινωνιολογίας δικαιώνεται. Δηλαδή η κοινωνιολογία μελετάει αυτά τα φαινόμενα.Ερ: Αν θεωρήσουμε ότι υπάρχουν αντιστοιχίες της σημερινής καταστάσεως με την εποχή της Βαϊμάρης, εσύ βλέπεις να ανεβαίνει στα πράγματα μια νέα μορφή φασισμού κανονικά τοποθετημένου, εκφρασμένου, προσκηνιακά...
Οχι, νομίζω ότι είναι μια χουντοειδής μίμηση του γερμανικού μοντέλου, του παλιού μοντέλου των SSSA και η συμπεριφορά και τα συνθήματα, είναι τα ίδια. Δηλαδή εκεί ήταν ο αντισημιτισμός, εδώ πέρα είναι ο ”αντιμεταναστευτισμός”. Ας πούμε εναντίον των μεταναστών.
Ερ: Ψυχολογικά μιλώντας εσύ πιστεύεις ότι η γερμανική ψυχή δεν έχει αποδεσμευτεί από το ναζιστικό παρελθόν της; Οντολογικά ομιλώντας, ως οντολογία...
Εγώ φοβάμαι ότι όχι. Διοτι θέλουν πάλι να επικρατήσουν οικονομικά, αυτό το βλέπουμε. Θέλουν εξουσία. Αυτό είναι φανερό. Και δεν έχουν ξεχάσει την δική μας, ας πούμε...την ήττα τους. Δηλαδή η ήττα τους προκλήθηκε από την αργοπορεία που δημιούργησε η αντίστασή μας. Αυτό το έχει ομολογήσει και ο Κάιτελ, ο αρχηγός του επιτελείου του Χίτλερ σε ένα νούμερο του περιοδικού TIME, το έχω μάλιστα. Ο Κάιτελ λέει ότι η καταπληκτική αντίσταση των Ελλήνων είναι εκείνη που μας αργοπόρησε δυο μήνες και μας κόστισε τη νίκη στη Ρωσία και ίσως την νίκη σε όλο τον πόλεμο. Δεν το ξέχασαν οι Γερμανοί αυτό, ας μην μου λένε ότι το ξεχάσανε διότι πολλοί φίλοι μου που ξέρουν Γερμανούς ότι οι πατεράδες τους, τους το λέγανε αυτό. Αρα είναι διαδεδομένο. Και εφόσον το λέει και ένας αρχιστράτηγος σημαντικός όπως ο στρατάρχης Κάιτελ, το ξέρουν όλοι οι Γερμανοί. Και εν μέρει η διαγωγή τους απέναντί μας, είναι εκδικητική. Διότι μας διάλεξαν ως το πρώτο θύμα της πολιτικής τους. Δηλαδή δοκίμασαν αυτήν την λιτότητα απάνω μας».
Τροία: Πόσοι στο πέλαγος, πόσοι πνιγμένοι...»
Τα πουλιά Από την ποιητική συλλογή ”Ποιήματα Ι (1944-1964)”