Με στόχο την αποφυγή ενός νέου κύματος αγροτικών κινητοποιήσεων με αφορμή μεταξύ άλλων τα εισοδήματα των αγροτών και τους περιορισμούς που έθεταν οι διάφορες περιβαλλοντικές ρυθμίσεις στο πλαίσιο της πράσινης πολιτικής, παραδόθηκε σήμερα στην πρόεδρο της Κομισιόν έπειτα από επτά μήνες η έκθεση του στρατηγικού διαλόγου για το μέλλον της γεωργίας στην ΕΕ.
Στην έκθεση μεταξύ άλλων τονίζεται η ανάγκη στήριξης των αγροτών και των νέων αγροτών, η παροχή κινήτρων, αντί ποινών, για την πράσινη μετάβαση, ενώ υπάρχει πρόβλεψη για τη διαφάλιση της πρόσβασης των καταναλωτών με χαμηλό εισόδημα σε αγροτικά προϊόντα.
Μάλιστα η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε κατά τη συνέντευξη Τύπου ότι οι αγρότες χρειάζονται «ένα αξιοπρεπές εισόδημα».
«Χάρη στους Ευρωπαίους αγρότες, η Ευρώπη διαθέτει τα καλύτερα ποιοτικά τρόφιμα στον κόσμο. Επομένως, πρέπει να αποκτήσουν το εισόδημα που τους αξίζει...Ναι, έχουμε την Κοινή Αγροτική Πολιτική- η ΚΑΠ παρέχει ήδη 300 δισεκατομμύρια ευρώ μέχρι το 2027. Παράλληλα, πρέπει να εξετάσουμε καλά την αλυσίδα αξίας της αγροδιατροφής, γιατί βλέπουμε ότι πολύ συχνά οι αγρότες είναι ο πιο αδύναμος κρίκος» εξηγώντας ότι οι αγρότες αναγκάζονται να πωλούν «συστηματικά» τα προϊόντα τους κάτω από το κόστος παραγωγής και αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί.
Η έκθεση που συνέταξε ομάδα ειδικών με επικεφαλής καθηγητή Πέτερ Στροσνάιντερ έχει τίτλο «Μια κοινή προοπτική για τη γεωργία και τα τρόφιμα στην Ευρώπη», παρουσιάζει μια αξιολόγηση των προκλήσεων και των ευκαιριών μαζί με μια σειρά συστάσεων και απευθύνεται στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, τα κράτη μέλη και τους ενδιαφερόμενους φορείς.
«Ευγνώμονες στον Στρατηγικό Διάλογο και τον Καθηγητή Στροσνάιντερ.
Για το όραμα και τις συγκεκριμένες συστάσεις τους για μια γεωργία που λειτουργεί με τη φύση και για τη φύση.
Και που προωθεί μια ανταγωνιστική ευρωπαϊκή αλυσίδα αξίας τροφίμων.
Ας διατηρήσουμε αυτό το θετικό πνεύμα ζωντανό».
Ανέφερε με ανάρτησή της στην πλατφόρμα Χ η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν
Ένα από τα βασικά συμπεράσματα της έκθεσης είναι ότι η γεωργία την ΕΕ πρέπει να εξελιχθεί και να υπάρξουν αλλαγές που θα διασφαλίσουν μια βιώσιμη παραγωγή τροφίμων προς όφελος της κοινωνίας, όπως και να υπάρξει γεφύρωση του χάσματος μεταξύ αστικών και αγροτικών περιοχών.
Στο πλαίσιο αυτό η φον ντερ Λάιεν σχολίασε ότι «οι αγρότες επιτελούν ένα από τα πιο σημαντικά επαγγέλματα που υπάρχουν και γι΄αυτό πρέπει να τους εμπιστευόμαστε περισσότερο. Δεν χρειάζεται να τους ελέγχουμε σε κάθε τετραγωνικό εκατοστό, αλλά να τους εμπιστευόμαστε να εκπληρώσουν τα καθήκοντά τους και να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις...Σε αντάλλαγμα για αυτή την εμπιστοσύνη, οι αγρότες πρέπει να επικεντρωθούν στη βιωσιμότητα.
«Πρέπει να κινηθούμε προς μια γεωργία που λειτουργεί με τη φύση και για τη φύση”, δήλωσε η φον ντερ Λάιεν, σημειώνοντας ότι οι αγρότες έχουν συμφέρον από αυτή την προσέγγιση, καθώς είναι από τους πρώτους που υποφέρουν από την κλιματική κρίση, η οποία περιλαμβάνει την έλλειψη νερού σε πολλές περιοχές».
Η ίδια τους χαρακτήρισε ως τους ”καλύτερους πρεσβευτές για τη διαχείριση της φύσης” και υποστήριξε ότι είναι οι πλέον κατάλληλοι για να λάβουν βιώσιμα μέτρα.
Σύμφωνα με την Κομισιόν οι συγκεκριμένες προτάσεις θα καθοδηγήσουν το έργο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κατά τη διαμόρφωση του οράματός της για τη γεωργία και τα τρόφιμα, που θα υλοποιηθεί τις πρώτες 100 ημέρες της δεύτερης θητείας της προέδρου Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Όπως αναφέρει η έκθεση, η παραγωγή τροφίμων και γεωργικής παραγωγής αποτελούν ουσιαστικό μέρος της ευρωπαϊκής κοινωνίας και ασφάλειας και ότι η ποικιλομορφία των ευρωπαϊκών τροφίμων και γεωργίας είναι σημαντικό πλεονέκτημα. Υπάρχει συναίνεση μεταξύ των μελών του στρατηγικού διαλόγου ότι η οικονομική, περιβαλλοντική και κοινωνική βιωσιμότητα στον αγροδιατροφικό τομέα μπορεί να αλληλοενισχύεται, ιδίως όταν υποστηρίζεται από συνεκτικά μέτρα πολιτικής.
Στην ουσία υπογραμμίζεται η ανάγκη επανεξέτασης των διαφόρων εμπορικών συμφωνιών προκειμένου να εντοπιστούν τα σημεία εκείνα όπου θέτους τους Ευρωπαίους αγρότες σε μειονεκτική θέση έναντι των ανταγωνιστών τους από άλλες ηπείρους.Επιπλέον, προτείνεται έναν νέο συμβουλευτικό όργανο, όπου οι αγρότες, οι περιβαλλοντικές ομάδες, οι επιχειρήσεις, οι επιστήμονες και οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα μπορούν να συζητούν την πορεία προς τα βιώσιμα συστήματα τροφίμων, αξιολογώντας τι είναι λειτουργικό και τι όχι, αλλά και που μπορεί να απαιτείται περισσότερη στήριξη. Έμφαση δίνεται στην ανάγκη συμβιβασμών μεταξύ των διαφορετικών μερών έτσι ώστε να ξεπεραστεί η πόλωση και να αντιμετωπιστεί η περιβαλλοντική υποβάθμιση χωρίς να βλάπτονται τα συμφέροντα των αγροτών αλλά και των καταναλωτών.
Οι συστάσεις που περιγράφονται στην έκθεση διαρθρώνονται σε πέντε πυλώνες:
Συνεργασία για ένα βιώσιμο, ανθεκτικό και ανταγωνιστικό μέλλον: το παρόν μέρος εξετάζει την ανάγκη προσαρμογής της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) στο πλαίσιο της εν εξελίξει μετάβασης προς πιο βιώσιμα και ανταγωνιστικά συστήματα τροφίμων, τη σημασία της ενίσχυσης της θέσης των γεωργών στην αλυσίδα αξίας των τροφίμων, την πρόσβαση σε χρηματοδότηση και τον ρόλο του εμπορίου και των διεθνών προτύπων.
Προώθηση προς βιώσιμα συστήματα αγροδιατροφής:: οι συστάσεις στο πλαίσιο αυτού του τομέα αφορούν τη στήριξη και την προώθηση βιώσιμων γεωργικών πρακτικών, μεταξύ άλλων για την κτηνοτροφία, και υποστηρίζουν την αύξηση της ευαισθητοποίησης σχετικά με την καλή μεταχείριση των ζώων και την ενδυνάμωση των καταναλωτών ώστε να επιλέγουν βιώσιμη και ισορροπημένη διατροφή.
Προώθηση της μετασχηματιστικής ανθεκτικότητας: ενόψει των αυξανόμενων περιβαλλοντικών, κλιματικών, γεωπολιτικών και οικονομικών κινδύνων, η έκθεση επισημαίνει την ανάγκη ενίσχυσης των εργαλείων διαχείρισης κρίσεων, καθώς και της καλύτερης διαχείρισης των γεωργικών εκτάσεων, αλλά και την προώθηση της γεωργίας που είναι ανθεκτική στο νερό, όπως και να αναπτυχθούν καινοτόμες προσεγγίσεις βελτίωσης των φυτών.
Οικοδόμηση ενός ελκυστικού και ποικιλόμορφου τομέα: η σημασία της ανανέωσης των γενεών και της ισότητας των φύλων, καθώς και των δυναμικών αγροτικών περιοχών και των αγροδιατροφικών συστημάτων περιγράφεται λεπτομερώς στο παρόν τμήμα, συμπεριλαμβανομένης της ανάγκης προστασίας των εργαζομένων.
Καλύτερη πρόσβαση και χρήση της γνώσης και της καινοτομίας: οι συστάσεις καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η πρόσβαση σε γνώσεις και δεξιότητες πρέπει να διευκολυνθεί και ότι η ψηφιοποίηση αποτελεί ευκαιρία.
Επιπλέον στην έκθεση υπογραμμίζεται ότι η τρέχουσα πολιτική πρέπει να αλλάξει για να ανταποκριθεί στις τρέχουσες και μελλοντικές προκλήσεις και η μελλοντική ΚΑΠ θα πρέπει να επικεντρωθεί σε μια σειρά στόχων όπως για παράδειγμα στην παροχή κοινωνικοοικονομικής στήριξης στοχευμένης στους γεωργούς που την έχουν περισσότερο ανάγκη
Ακόμη υπογραμμίζεται ότι λαμβάνοντας υπόψη την οικονομική βιωσιμότητα των γεωργών, η ΚΑΠ θα πρέπει να παρέχει εισοδηματική στήριξη σε ορισμένους ενεργούς γεωργούς με πολύ πιο στοχευμένο τρόπο. Αυτή η ειδική στήριξη θα πρέπει να αποτρέψει την εγκατάλειψη των γεωργικών εκμεταλλεύσεων και να συμβάλει στην εξασφάλιση ενός αξιοπρεπούς εισοδήματος για τους γεωργούς, στοχεύοντας σε εκείνους που το έχουν περισσότερο ανάγκη, ιδίως τις μικρές και μικτές γεωργικές εκμεταλλεύσεις, τους νέους γεωργούς, τους νεοεισερχόμενους γεωργούς και τις περιοχές με φυσικούς περιορισμούς.
Μια ακόμη αλλαγή είναι ότι στο πλαίσιο της πράσινης μετάβασης αντί ποινών προς τους γεωργούς για την προσαρμογή τους στα νέα δεδομένα επιλέγεται η επιβράβευση και η παροχή κινήτρων για να δημιουργήσουν και να συνεχίσουν να παρέχουν οικοσυστημικές υπηρεσίες.
«Η επίτευξη των στόχων της ΕΕ όσον αφορά τη γεωργία και την παραγωγή τροφίμων, την αγροτική ανάπτυξη, την κλιματική ουδετερότητα και την αποκατάσταση της βιοποικιλότητας απαιτεί έναν ειδικό και ανάλογο προϋπολογισμό που να ανταποκρίνεται σε όλες τις φιλοδοξίες με ισορροπημένη και ισότιμη σημασία. Η χρηματοδοτική στήριξη των περιβαλλοντικών και κλιματικών δράσεων θα πρέπει να αυξάνεται σημαντικά ετησίως κατά τη διάρκεια των δύο επόμενων περιόδων της ΚΑΠ» αναφέρεται στην έκθεση.
Προστίθεται δε ότι για να εξασφαλιστεί μια επαρκώς χρηματοδοτούμενη μετάβαση, πρέπει να υπάρξου τόσο δημόσια όσο και ιδιωτικά κεφάλαια.
«Θα πρέπει να δημιουργηθεί ένα προσωρινό ταμείο δίκαιης μετάβασης εκτός της ΚΑΠ για να συμπληρώσει τη στήριξη της ταχείας μετάβασης του τομέα που αφορά στη βιωσιμότητα. .. για τη μετάβαση προς βιώσιμες πρακτικές και συστήματα απαιτείται ένα αποτελεσματικό πλαίσιο τραπεζικού δανεισμού, καθώς και προσαρμογές στο πλαίσιο προληπτικής εποπτείας και συνοχή μεταξύ των διαφόρων συστημάτων χρηματοδότησης. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων θα πρέπει να εφαρμόσει μια ειδική δέσμη ομαδικών δανείων για τον τομέα».
Τέλος, σύμφωνα με την έκθεση, θα πρέπει να προβλεφθούν φορολογικά εργαλεία και κοινωνικές πολιτικές για τους καταναλωτές με χαμηλό εισόδημα ώστε τα αγροτικά προϊόντα να μην λείπουν από τη διατροφή τους.
«Εναπόκειται στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, τα κράτη μέλη και τα ενδιαφερόμενα μέρη να υιοθετήσουν αυτές τις κοινές συστάσεις και να τις μετατρέψουν σε τολμηρές και γρήγορες αποφάσεις. Τα μέλη του Στρατηγικού Διαλόγου ανυπομονούν να συνεχίσουν να υποστηρίζουν αυτή τη διαδικασία με εποικοδομητικό τρόπο», αναφέρει η έκθεση.
Με την πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.να απαντά ότι «με αυτήν την έκθεση, έχουμε μια πολύ γερή βάση για την ανάπτυξη του νέου οράματος για τα τρόφιμα και τη γεωργία στην Ευρώπη».
Σε ανακοίνωσή της η Κομισιόν τονίζει ότι το σημερινό αποτέλεσμα δείχνει ότι μπορεί να οικοδομηθεί συναίνεση μεταξύ των βασικών συμφερόντων από ολόκληρη την αγροδιατροφική αλυσίδα, ακόμη και σε περιόδους πόλωσης γύρω από τη δημόσια συζήτηση για τα αγροδιατροφικά ζητήματα.
«Η Επιτροπή θα αξιολογήσει εκ του σύνεγγυς τις συστάσεις της έκθεσης για τη δημιουργία μιας νέας πλατφόρμας που θα συγκεντρώνει παράγοντες από όλο τον αγροδιατροφικό τομέα, την κοινωνία των πολιτών και τον κόσμο της επιστήμης, προκειμένου να συνεχίσουν να μελετούν στρατηγικές για να καταστήσουν τα αγροδιατροφικά συστήματα πιο βιώσιμα και ανθεκτικά».
«Το έργο του Στρατηγικού Διαλόγου για τη γεωργία δείχνει ότι μπορούμε να ξεπεράσουμε την πόλωση, να δημιουργήσουμε εμπιστοσύνη και να βρούμε κοινές λύσεις.Το έργο του Στρατηγικού Διαλόγου για τη γεωργία δείχνει ότι μπορούμε να ξεπεράσουμε την πόλωση, να δημιουργήσουμε εμπιστοσύνη και να βρούμε κοινές λύσεις.
Αυτό από μόνο του είναι μια επιτυχία» ανέφερε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν με ανάρτησή της στην πλατφόρμα Χ