Τον Μάρτιο 2024, βάσει της αξιολόγησης του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για το Άσυλο, υπέβαλα κατεπείγον αίτημα στην Ευρ. Επιτροπή για την επαναξιολόγηση περιοχών της Συρίας ως ασφαλών για την επιστροφή Σύριων, τώρα υπό καθεστώς ασύλου ή αιτούντων άσυλο, στη χώρα τους. Η αρμόδια Επίτροπος, γνωστή για τις «παρεκκλίνουσες» απόψεις της υπέρ της ανεξέλεγκτης μετανάστευσης, ανταποκρίθηκε όχι στον προβλεπόμενο χρόνο του ενός μηνός, αλλά αφού πέρασαν τέσσερις μήνες.
Ωστόσο, «στριμωγμένη» επιβεβαίωσε ότι η επαναξιολόγηση του καθεστώτος αποτελεί καθήκον του Οργανισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το Άσυλο σε συνεργασία με τα κράτη-μέλη και ότι η επιστροφή Σύρων μπορεί να γίνει υπό προϋποθέσεις π.χ. συνθήκες ασφάλειας και αξιοπρέπειας. Αναφέρθηκε επίσης στην συνεργασία του ΟΗΕ με τις ασφαλείς χώρες υποδοχής για μια πιο δομημένη διευθέτηση οικειοθελών επιστροφών σε περιοχές της Συρίας, σημειώνοντας ότι «είναι αναγκαίο να διασφαλιστεί η ανεξάρτητη παρακολούθηση των επιστροφών στη Συρία από την UNHCR [αρμόδια οργάνωση του ΟΗΕ].»
Τις προάλλες, επισκέφτηκα τον χώρο στην «πράσινη γραμμή» όπου είναι εγκατεστημένοι δεκάδες άνθρωποι, οι οποίοι έφτασαν από την Τουρκία στην κατεχόμενη Κύπρο και ακολούθως διοχετεύτηκαν από το κατοχικό καθεστώς προς τις ελεύθερες περιοχές μέσω της «πράσινης γραμμής».
Πρόκειται για πολιτικά εργαλειοποιημένη παράνομη μετανάστευση με ρόλο διακινητή τον ΟΗΕ στην Κύπρο, σε καταπάτηση των όρων εντολής του. Χαρακτηριστικά, καθώς προσέγγισα το πρόχειρο διαχωριστικό όριο μεταξύ των ελεύθερων περιοχών και της «νεκρής ζώνης», ομάδα ένστολων του ΟΗΕ με εμπόδισαν να προχωρήσω στο χώρο εγκατάστασης και με κάλεσαν να απομακρυνθώ, βάσει των όρων εντολής τους για επιτήρηση της «πράσινης γραμμής».
Στις επίμονες ερωτήσεις μου γιατί δεν παρεμπόδισαν και την ομάδα των παράνομα εισελθόντων, δεν υπήρξε απάντηση. Στην ερώτηση γιατί δεν επαναπροωθούν τους επηρεαζόμενους στην περιοχή από όπου εισήλθαν, βάσει των όρων εντολής τους, πάλι δεν υπήρξε απάντηση. Στο ενδεχόμενο κάποιος φίλος να εγκατασταθεί στην «νεκρά ζώνη», η αντίδραση ήταν έντονα απαγορευτική.
Συνεργάτης ΜΚΟ-ΟΗΕ, παρενέβη στο συμβάν προβάλλοντας ως επιχείρημα τις διεθνείς συμβάσεις για την παροχή προστασίας από ασφαλείς χώρες σε αιτούντες άσυλο. Στην υπόδειξή μου ότι βάσει αυτών των διεθνών συμβάσεων η Τουρκία θεωρείται ασφαλής χώρα υποδοχής, ο συνεργάτης «εγκατέλειψε» τις διεθνείς συμβάσεις και μετάθεσε την συζήτηση στις ... διατάξεις του κατοχικού καθεστώτος. Στην επισήμανση ότι το κατοχικό καθεστώς είναι παράνομο μόρφωμα βάσει διεθνών συνθηκών, περιλαμβανομένων των δεσμευτικών ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας-ΟΗΕ, μας προέτρεψε να απευθυνθούμε σε αρμόδιο πρόσωπο του ΟΗΕ για περαιτέρω εξηγήσεις...
Πέρα από την εργαλειοποιημένη παράνομη μετανάστευση και τον ρόλο συνεργού του ΟΗΕ, υπάρχουν και ανομολόγητα κίνητρα. Ορισμένοι ΜΚΟ έχουν επίκεντρο της πολιτικής τους ατζέντας τέτοιες καταστάσεις, που αποτελούν πηγή χρηματοδότησής τους. Επιπλέον, τρανταχτό δείγμα εκμετάλλευσης της παράνομης μετανάστευσης είναι το αίτημα των εργοδοτών όπως οι επιστροφές, αντισταθμίζονται με ισάριθμες άδειες για ξένο εργατικό δυναμικό!
Καταληκτικά, αντί να ενεργούμε εκ των υστέρων, επαναφέρουμε ξανά την εισήγησή μας για την ανάγκη διακηρυγμένης αναστολής του δικαιώματος για αίτημα ασύλου σε οποιονδήποτε εισέρχεται παράνομα στην Κύπρο μέσω κατεχομένων.
Κώστας Μαυρίδης, Ευρωβουλευτής ΔΗΚΟ - S&D