Πρόσφατα κυκλοφόρησαν φωτογραφίες από την τελευταία σύνοδο του «Οργανισμού Τουρκικών Κρατών» που έλαβε στην Άγκυρα στις 16 Μαρτίου. Πρόκειται για έναν διεθνή οργανισμό που έχουν στήσει η Τουρκία, το Αζερμπαϊτζάν και μία σειρά κρατών της Κεντρικής Ασίας, ο οποίος βασίζεται στην πραγματική ή υποτιθέμενη φυλετική και πολιτισμική συγγένεια των διαφόρων τουρκογενών και μογγολικών λαών της κεντροασιατικής στέπας.
Αίσθηση προκάλεσε σε πολλούς η συμμετοχή της Ουγγαρίας στον οργανισμό αυτό, και η φωτογράφιση του Βίκτορ Ορμπάν δίπλα στους πολιτικούς αρχηγούς των υπόλοιπων κρατών που συμμετέχουν – ανάμεσά τους και ο Ερσίν Τατάρ του ψευδοκράτους των Κατεχομένων.
Η απόπειρα σύνδεσης της Ουγγαρίας με τις τουρκογενείς χώρες της Στέπας δεν είναι καινούρια, αλλά έχει μία ιστορία ενός και πλέον αιώνα. Στηρίζεται σε μία ολόκληρη ψευδοεπιστημονική θεωρία, που έλαβε την ονομασία του «ουγγρικού τουρανισμού». Η θεωρία αυτή επεδίωκε να συνδέσει τους Ούγγρους με τους Σκύθες, δίνοντάς έτσι μία αύρα αρχαίας καταγωγής στο μεσαιωνικό αυτό έθνος.
Πράγματι, ο Τουρανισμός, ως ιδεολογικό κίνημα, που άκμασε στα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ού αιώνα, δεν περιορίστηκε στον χώρο της Ασίας και τις ομοιότητες των μογγολικής και τουρκογενούς καταγωγής κρατών και φύλων. Έχοντας ως αφετηρία τη θεωρία της αποκαλούμενης «ουρο-αλταϊκής ομογλωσσίας», ο παντουρανισμός εντόπιζε συγγένειες σε μία σειρά γλωσσών και εθνών, που εκτεινόταν από τη Φινλανδία μέχρι τη μακρυνή Κορέα και Ιαπωνία.
Στην Ουγγαρία, η θεωρία του τουρανισμού απέκτησε δημοφιλία κατά τον Μεσοπόλεμο, όταν –με τη Συνθήκη του 1920 στο Τραϊανόν– η Ουγγαρία έχασε πολλά εδάφη και περιορίστηκε στα σημερινά σύνορά της. Η δυσαρέσκεια προς τη Δύση και την Ευρώπη οδήγησε τον ουγγρικό εθνικισμό στην αναζήτηση μίας «ανατολικής» προοπτικής και ο τουρανισμός ήταν η κατάλληλη διέξοδος. Έτσι, ένθερμος υποστηρικτής του τουρανισμού υπήρξε και ο Ferenc Szálasi, ιδρυτής του ουγγρικού εθνικοσοσιαλιστικού κόμματος και δωσίλογος κυβερνήτης της Ουγγαρίας κατά την ναζιστική κατοχή της χώρας, στα τέλη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Σήμερα ο ουγγρικός τουρανισμός είναι και πάλι σε άνοδο, μαζί με μία σειρά από συνωμοσιολογικές και ψευδοϊστορικές θεωρίες, που φθάνουν ως την αναγόρευση του… Χριστού σε Ούγγρο (για την ακρίβεια, υποτίθεται ότι ήταν Πάρθος ευγενής).
Η αναβίωση του τουρανισμού προωθείται κυρίως από το «Ίδρυμα Τουράν», το οποίο, μεταξύ άλλων, διοργανώνει κάθε δύο χρόνια το φεστιβάλ «Kurultaj», μία συνάντηση των «ουννικών και τουρκογενών φυλών». Στο φεστιβάλ, που χρηματοδοτείται από το ουγγρικό κράτος και προσελκύει έως και 200.000 θεατές, συμμετέχουν πολυπληθείς ομάδες, ντυμένες με παραδοσιακές φορεσιές, γίνονται ομιλίες, αγώνες, συναυλίες, καθώς και μία εντυπωσιακή έφιππη παρέλαση, με στολές και όπλα των διαφόρων μογγολικών και τουρκικών φυλών του Μεσαίωνα. Στο τελευταίο φεστιβάλ, πέρυσι, έλαβαν συμμετοχή σύλλογοι και εκπρόσωποι από 27 χώρες και «φυλές», στις οποίες περιλαμβάνεται πλέον σταθερά και … το ψευδοκράτος των Κατεχομένων.
Όπως συμβαίνει και με τις θεωρίες του Παντουρκισμού και του ρωσικού Ευρασιανισμού, ο ουγγρικός τουρανισμός έρχεται να επιβεβαιώσει, στο ιδεολογικό πεδίο, την αντιευρωπαϊκή πολιτική στροφή της χώρας. Καθώς η Ουγγαρία απομακρύνεται από τη Δύση και προσανατολίζεται πολιτικά προς τον αναδυώμενο άξονα Ρωσίας-Τουρκίας-Ιράν, ο τουρανισμός ντύνει την πολιτική αυτή επιλογή με ένα εθνικό και πολιτισμικό ένδυμα.
Έτσι, ο ουγγρικός τουρανισμός, έχει πλέον υποστηρικτές και στο πολιτικό προσωπικό της Ουγγαρίας. Τις θέσεις του ασπαζόταν κυρίως το ακροδεξιό κόμμα Jobbik, που έφτασε στις εκλογές του 2018 να λάβει το εντυπωσιακό ποσοστό του 20%. Το 2011, ο αντιπρόεδρος του κόμματος Csanád Szegedi διακήρυττε ανοικτά την ανάγκη «να απελευθερωθούμε από το βορειοατλαντικό σύστημα συμμαχιών, που είναι ξένο στον ουγγρικό λαό, και να αναζητήσουμε μία συμμαχία των τουρανικών λαών, που αριθμούν ένα δισεκατομμύριο ανθρώπους» Ο δε Gábor Vona, ιστορικός και πρόεδρος του κόμματος, δήλωνε μετά από έναν ποδοσφαιρικό αγώνα Ουγγαρίας-Τουρκίας: «Μπορεί να έχουμε πολεμήσει συχνά μεταξύ μας στο παρελθόν και να έχουμε χύσει ο ένας το αίμα του άλλου, και ίσως να δίνουμε στον έναν Θεό διαφορετικά ονόματα, αλλά δεν παύουμε να είμαστε αδέρφια: τα παιδιά του Τουράν… Είμαστε όλοι εγγόνια του Αττίλα.»[1].
Πέραν του Jobbik, όμως, τις θεωρίες αυτές ασπάζεται πλέον και το κυβερνόν κόμμα Fidesz, του Βίκτορ Ορμπάν. Ο Ορμπάν, έβαλε τη χώρα του στον «Οργανισμό Τουρκικών Κρατών», όπου συμμετέχει μαζί με το ψευδοκράτος, ως παρατηρητής. Το 2018, σε μία συνάντηση του Οργανισμού στο Καζακστάν, ο ίδιος ο Ορμπάν δήλωσε:
«Οι Ούγγροι θεωρούμε ότι είμαστε απόγονοι του Αττίλα, έχουμε καταγωγή από τους Ούννους-Τούρκους και η ουγγρική είναι συγγενής των τουρκογενών γλωσσών»[2].
Η πρόσδεση της Ουγγαρίας στον άξονα Ρωσίας-Τουρκίας προχωράει και δεν πρέπει να μας εκπλήσσει η έμμεση αυτή αναγνώριση του ψευδοκράτους από τον Ορμπάν. Αν είναι κάτι που θα πρέπει να μας εκπλήσσει, είναι το γεγονός ότι εξακολουθούν να υπάρχουν στην Ελλάδα άνθρωποι που θα ήθελαν να δούνε και τη δική μας χώρα προσδεδεμένη στον άξονα αυτόν…
[1] Balázs Ablonczy, GO EAST! A History of Hungarian Turanism, Ιndiana University Press 2022, σελ. 258.
[2] Gábor Sarnyai, «Orbán: Hungarians Are the Late Descendants of Attila», 2018.09.03., hungarytoday.hu.