Ο τίτλος του ιπτάμενου «άσσου» μπορεί να είναι ημιεπίσημος, ωστόσο αποτελεί ιδιαίτερη αναγνώριση για έναν πολεμικό πιλότο, και είθισται στις περισσότερες αεροπορίες να προσδίδεται σε όσους έχουν σημειώσει από πέντε καταρρίψεις και άνω, ωστόσο, στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο- τον πρώτο μεγάλο πόλεμο όπου χρησιμοποιήθηκε ευρύτατα και καθοριστικά το αεροπλάνο- ήταν τέτοια η έκταση της σύγκρουσης, που, σε συνδυασμό με τα τότε τεχνολογικά δεδομένα, είχε ως αποτέλεσμα πολλοί πιλότοι, τόσο από την πλευρά του Άξονα, όσο και των Συμμάχων, να ξεπεράσουν κατά πολύ αυτόν τον αριθμό. Ακόμα και έτσι, ωστόσο, ο αριθμός των καταρρίψεων του μεγαλύτερου άσσου του πολέμου- του πιο φονικού πιλότου της ιστορίας- προκαλεί έκπληξη: Οι καταρρίψεις του Έριχ Χάρτμαν της Luftwaffe έφτασαν τις 352.
Ο Χάρτμαν- «Bubi» («Μικρός») για τους συναδέλφους του, «Μαύρος Διάβολος» για τους Σοβιετικούς πιλότους, που αποτελούσαν κατά κανόνα τους αντιπάλους του στους ουρανούς- ήταν γιος γιατρού και είχε γεννηθεί στις 19 Απριλίου 1922. Οι δυσκολίες στη Γερμανία του Μεσοπολέμου είχαν ως αποτέλεσμα η οικογένεια Χάρτμαν να βρεθεί στην Κίνα, από όπου επέστρεψε το 1929. Εν μέσω των δραματικών αλλαγών στη Γερμανία κατά τη δεκαετία του 1930, που έφεραν τον Αδόλφο Χίτλερ στην εξουσία, ο νεαρός Χάρτμαν «κόλλησε το μικρόβιο» των πτήσεων νωρίς, ωστόσο η έναρξη του πολέμου τον βρήκε ακόμα σε μικρή ηλικία: Τον Σεπτέμβριο του 1939, σε ηλικία 17 ετών, είχε ενταχθεί στη χιτλερική νεολαία. Ο Χάρτμαν δεν άργησε να βρει τον δρόμο του προς τη Luftwaffe, και άρχισε την εκπαίδευσή του το 1940- ωστόσο βρήκε δύσκολη την προσαρμογή στη στρατιωτική πειθαρχία (πιθανότατα λόγω του νεαρού της ηλικίας του, του έρωτά του τότε για τη 16χρονη Ούρσουλα Πάετς, και του χαρακτηριστικού αναιδούς/ ριψοκίνδυνου πνεύματος που θεωρείται από πολλούς ότι αποτελεί κλασικό χαρακτηριστικό των πιλότων μαχητικών). Παρόλα αυτά οι εκπαιδευτές του αντιλήφθηκαν τις ικανότητές του στο κόκπιτ, οπότε έδειχναν έναν βαθμό ανοχής στην απειθαρχία του.
Ο Χάρτμαν πήρε το βάπτισμα του πυρός στη Ρωσία το 1942, και σημαντικό ρόλο στην μετέπειτα πορεία του είχαν τα μαθήματα που πήρε από τον πρώτο διοικητή του στο Ανατολικό Μέτωπο, έναν άλλο μεγάλο άσσο της Luftwaffe, τον σμήναρχο Ντίτριχ Χράμπακ- καθώς και τον σμήναρχο Ουμπέρτους φον Μπόνιν, (ο οποίος διακατεχόταν επίσης από το «αιρετικό» πνεύμα των πιλότων μαχητικών, καθώς ήταν της άποψης ότι, στον αέρα δεν μετρούσε ο βαθμός στην ιεραρχία: Όποιος είχε τις περισσότερες καταρρίψεις, αναλάμβανε επικεφαλής της αποστολής μετά την απογείωση) και τον Έντμουντ Ρόσμαν. Μια επεισοδιακή πρώτη επαφή με τους Σοβιετικούς πιλότους είχε ως αποτέλεσμα ο Χάρτμαν- ο οποίος τότε πετούσε με τον Ρόσμαν, βετεράνο με πολλές δεκάδες καταρρίψεις- να σοβαρευτεί απότομα, και να σημειώσει την πρώτη του κατάρριψη στις 5 Νοεμβρίου 1942. Ο νεαρός πιλότος (που θα κέρδιζε το προσωνύμιο «Ξανθός Ιππότης» στη Γερμανία) συνέχισε να μαθαίνει από τους συναδέλφους του, όπως τον Βάλτερ Κρουπίνσκι, που ήταν γνωστός για τις ιδιαίτερα επιθετικές, ακόμα και για τα δεδομένα της αερομαχίας, τακτικές του, και του έδωσε το προσωνύμιο «Bubi».
Στα τέλη του Απριλίου 1943 ο Χάρτμαν είχε πετάξει 100 αποστολές και είχε 8 καταρρίψεις, που έφτασαν τις 14 στα τέλη του Μαΐου- ωστόσο η τροπή του πολέμου είχε αρχίσει να στρέφεται κατά της Γερμανίας, με μαζικούς βομβαρδισμούς πόλεων από τους Βρετανούς και τους Αμερικανούς και τον Κόκκινο Στρατό να αντεπιτίθεται στα ανατολικά. Επιστρέφοντας στη δράση, ήταν ένας πολύ πιο έμπειρος μαχητής, και τον Αύγουστο έφτασε τις 50 καταρρίψεις, αντιμετωπίζοντας σοβιετικά μαχητικά. Αναλαμβάνοντας επικεφαλής μοίρας, συμμετείχε σε κάποιες από τις μεγαλύτερες αερομαχίες της ιστορίας, αντιμετωπίζοντας τους Σοβιετικούς πιλότους σε άγριες και συνεχείς αναμετρήσεις κατά τη διάρκεια της ημέρας. Ο ίδιος κέρδισε τον Σταυρό των Ιπποτών στις 29 Οκτωβρίου, έχοντας σημειώσει την 150η του κατάρριψη. Ο Χάρτμαν είχε κερδίσει τον μεγάλο σεβασμό συναδέλφων και εχθρών: Όταν έλειπε κανείς άλλος δεν πετούσε το Me-109G του («Uschi», από το όνομα της Ούρσουλα), ενώ οι Σοβιετικοί είχαν μάθει να αναγνωρίζουν τη φωνή και το «callsign» του, «Karaya 1», στον ασύρματο και να τον αποφεύγουν αν μπορούσαν- μάλιστα, τον αποκαλούσαν «Μαύρο Διάβολο», αναγνωρίζοντας τη διακόσμηση που είχε κάνει στο αεροπλάνο του (ένα μαύρο πέταλο λουλουδιού στη μύτη του μαχητικού) και επικηρύσσοντάς τον. Κάποια στιγμή είχε μια περιπέτεια, όταν το αεροπλάνο του καταρρίφθηκε και αιχμαλωτίστηκε από Σοβιετικούς στρατιώτες, αλλά υποκρίθηκε ότι ήταν τόσο σοβαρά τραυματισμένος ώστε κατάφερε να αποδράσει και να επιστρέψει στις γερμανικές γραμμές. Από εκεί και πέρα συνέχισε τη δράση του, αλλά πλέον οι αντίπαλοί του τον απέφευγαν τόσο πολύ, που τον Ιανουάριο του 1944 έσβησε τη διακόσμηση από το μαχητικό του, με αποτέλεσμα να σημειώσει 50 καταρρίψεις τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο.
Σε εκείνο το σημείο ωστόσο οι Σοβιετικοί προέλαυναν σε όλα τα μέτωπα, οπότε τα πράγματα άλλαξαν και στον αέρα, με τους πιλότους της Κόκκινης Αεροπορίας να υιοθετούν κυριολεκτικά αυτοκτονικές τακτικές ενάντια σε Me-109 στις περιοχές όπου ήταν γνωστό όπου επιχειρούσε η μοίρα του Χάρτμαν, για να τον καταρρίψουν εμβολίζοντάς τον.
Ο Χάρτμαν παρασημοφορήθηκε από τον ίδιο τον Χίτλερ τον Μάρτιο του 1944, και, σε ηλικία 22 ετών, επέστρεψε στο Ανατολικό Μέτωπο, φτάνοντας τις 250 καταρρίψεις τον Ιούλιο. Παρασημοφορήθηκε ξανά από τον Χίτλερ- ο οποίος πρόσφατα είχε επιζήσει απόπειρας δολοφονίας του και είχε εκτροχιαστεί εντελώς ψυχολογικά- και επέστρεψε ξανά στη δράση, σε ένα μέτωπο όπου η σοβιετική προέλαση εδώ και καιρό ήταν αδύνατον να σταματηθεί. Συνεχίζοντας τις καταρρίψεις του, τιμήθηκε ξανά από τον Χίτλερ- ο οποίος τότε εμφανιζόταν να προσβλέπει περισσότερο σε πολιτικό ρήγμα μεταξύ των Συμμάχων και χρήση των νέων, «Wunderwaffen», όπλων για να επιτύχει κατάπαυση του πυρός με σχετικά ευνοϊκούς όρους, παρά σε στρατιωτική νίκη της Γερμανίας. Λίγο αργότερα έμαθε ότι ο Χέρμαν Γκέρινγκ είχε διατάξει τη μετάθεσή του σε πόστο στο έδαφος, για να μη σκοτωθεί σε μια ούτως ή άλλως χαμένη μάχη, ωστόσο τελικά ο Γκέρινγκ μεταπείστηκε. Ωστόσο η υγεία του είχε επιβαρυνθεί λόγω εξάντλησης, οπότε και έλαβε αναρρωτική άδεια, την οποία και εκμεταλλεύτηκε για να παντρευτεί την Ούρσουλα (που ήταν ήδη έγκυος) τον Σεπτέμβριο του 1944. Αργότερα επέστρεψε στο μέτωπο – και πετούσε μέχρι το τέλος του πολέμου, καταρρίπτοντας και επτά αμερικανικά μαχητικά P-51 Mustang, τις μόνες του μη σοβιετικές καταρρίψεις. Στις 8 Μαΐου 1945 έκανε την τελευταία του, 352η, κατάρριψη, που τον έκανε τον κορυφαίο άσσο της ιστορίας.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
-Όπου τολμούν οι αετοί: Η δράση της Ελληνικής Βασιλικής Αεροπορίας στον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο
Μετά την παράδοση της Γερμανίας, αιχμαλωτίστηκε από τους Αμερικανούς και κατέληξε εν τέλει στους Σοβιετικούς. Κατά τη διάρκεια της αιχμαλωσίας του, το πέθανε ο γιος του, τον οποίο δεν είχε προλάβει να γνωρίσει. Οι Σοβιετικοί προσπάθησαν να τον πείσουν να συνεργαστεί μαζί τους, ασπαζόμενος τον κομμουνισμό και εντασσόμενος στην πολεμική αεροπορία της Ανατολικής Γερμανίας, κάτι που ο ίδιος αρνήθηκε, ζητώντας, αν θέλουν κάτι τέτοιο, να τον αφήσουν να επιστρέψει στη Δύση και να του κάνουν επίσημη πρόταση, την οποία θα εξέταζε και θα δεχόταν αν του άρεσε. Κατηγορήθηκε και καταδικάστηκε σε πολυετή φυλάκιση για εγκλήματα πολέμου, ωστόσο αρνιόταν πεισματικά να ομολογήσει ενοχή- όπως και να εργαστεί στα καταναγκαστικά έργα που τον έστειλαν.
Έμεινε φυλακισμένος στα χέρια των Σοβιετικών ως το 1955, οπότε και απελευθερώθηκε στο πλαίσιο εμπορικής συμφωνίας μεταξύ Δυτικής Γερμανίας και Σοβιετικής Ένωσης, μαζί με άλλους χιλιάδες Γερμανούς αιχμαλώτους πολέμου, αφού και η μητέρα του είχε στείλει επιστολή στον καγκελάριο Αντενάουερ ζητώντας να δράσει για την απελευθέρωσή του. Επιστρέφοντας στη Δυτική Γερμανία, μετά από πάνω από 10 χρόνια σε σοβιετικά στρατόπεδα αιχμαλώτων, βρήκε ξανά την Ούρσουλα, στην οποία έγραφε κάθε ημέρα. Το 1957 απέκτησαν μια κόρη και ο ίδιος επέστρεψε στις ένοπλες δυνάμεις, όπου έγινε αξιωματικός στην πολεμική αεροπορία της Δυτικής Γερμανίας, αναλαμβάνοντας την πρώτη μονάδα πλήρως εξοπλισμένη με αεριωθούμενα μαχητικά. Κατά την καριέρα του εκεί προκάλεσε προβλήματα στους ανωτέρους του λόγω της αντίθεσής του στη χρήση του αμερικανικού μαχητικού F-104, το οποίο θεωρούσε εξαιρετικά επικίνδυνο (σημειώνεται πως το αεροσκάφος αυτό όντως έχει μείνει στην ιστορία για τα πολλά δυστυχήματά του, που του έκαναν γνωστό ως «ιπτάμενο φέρετρο») και αποστρατεύτηκε πρόωρα το 1970. Τα επόμενα χρόνια εργάστηκε ως εκπαιδευτής πιλότων, και εν τέλει πέθανε στις 20 Σεπτεμβρίου 1993, σε ηλικία 71 ετών.
Πηγές: