Πολλοί άνθρωποι στην Τουρκία αντιμετωπίζουν αυξημένες δυσκολίες διαβίωσης καθώς οι τιμές των τροφίμων και άλλων αγαθών έχουν εκτοξευθεί στα ύψη. Ενώ οι αυξανόμενες τιμές στα καταναλωτικά αγαθά έχει επηρεάσει πολλές χώρες παγκοσμίως οι οποίες ανακάμπτουν από την πανδημία του κορονοϊού, οι οικονομολόγοι λένε ότι ο εντυπωσιακά αυξανόμενος πληθωρισμός της Τουρκίας έχει επιδεινωθεί από την οικονομική κακοδιαχείριση, τις ανησυχίες για τα χρηματοοικονομικά αποθέματα της χώρας και την πίεση του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να μειώσει τα επιτόκια.
Ο Πρόεδρος ισχυρίζεται ότι το χαμηλότερο κόστος δανεισμού θα τονώσει την ανάπτυξη, αν και οι οικονομολόγοι λένε ότι το ακριβώς το αντίθετο είναι ο τρόπος για να τιθασεύσουν τις αυξανόμενες τιμές. Η τουρκική λίρα, εντομεταξύ, συνεχίζει να υποχωρεί σε χαμηλά επίπεδα ρεκόρ έναντι του δολαρίου ΗΠΑ καθώς η κεντρική τράπεζα της χώρας μειώνει τα επιτόκια, εντείνοντας τις ανησυχίες για την ανεξαρτησία της.
Στη μέση αυτής της κατάστασης βρίσκονται οι Τούρκοι που προσπαθούν να τα βγάλουν πέρα καθημερινά.
«Όλα είναι τόσο ακριβά, δεν μπορώ να αγοράσω τίποτα», λέει η Σιχέλα Ποιράζ καθώς περιηγείται σε πάγκους τροφίμων στην αγορά Ortakcilar στην Κωνσταντινούπολη.
Η 57χρονη νοικοκυρά ψήφισε υπέρ του κόμματος του Ερντογάν και κάλεσε την κυβέρνηση να δράσει για να τερματιστεί ο πληθωρισμός.
Ο υψηλός πληθωρισμός έχει πλήξει τη δημοτικότητα του Ερντογάν, του οποίου τα πρώτα χρόνια στην εξουσία χαρακτηρίστηκαν από μια ισχυρή οικονομία. Οι έρευνες κοινής γνώμης δείχνουν ότι μια συμμαχία κομμάτων της αντιπολίτευσης που έχουν σχηματίσει μπλοκ ενάντια στο κυβερνών κόμμα του Ερντογάν και τους εθνικιστές συμμάχους του μειώνουν γρήγορα τη διαφορά.
Η τουρκική κυβέρνηση λέει ότι ο πληθωρισμός αυξήθηκε σχεδόν κατά 20% τον Οκτώβριο σε σύγκριση με ένα χρόνο νωρίτερα, αλλά η ανεξάρτητη ομάδα έρευνας για τον πληθωρισμό, που αποτελείται από ακαδημαϊκούς και πρώην κυβερνητικούς αξιωματούχους, ανέβασε τον αριθμό κοντά στο εκπληκτικό 50%. Συγκριτικά, οι τιμές στις ΗΠΑ αυξήθηκαν περίπου 6% σε σχέση με ένα χρόνο πριν —την μεγαλύτερη αύξηση από το 1990— και ο πληθωρισμός στις 19 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που χρησιμοποιούν το ευρώ ξεπέρασε το 4%, που αποτελεί ρεκόρ των τελευταίων 13 ετών.
Ως αποτέλεσμα αυτών το νόμισμα της Τουρκίας έχει φτάσει σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα και έχει χάσει περίπου το 25% της αξίας του από την αρχή του έτους. Αυτό εκτοξεύει τις τιμές, καθιστώντας τις εισαγωγές, τα καύσιμα και τα καθημερινά αγαθά πιο ακριβά.
Συγχρόνως, υπάρχουν ανησυχίες για την επιρροή του Ερντογάν στη νομισματική πολιτική. Ο ίδιος έχει διορίσει τέσσερις διοικητές κεντρικών τραπεζών από το 2019 και έχει απολύσει τραπεζίτες που λέγεται ότι αντιστάθηκαν στη μείωση των επιτοκίων. Η τράπεζα έχει μειώσει τα επιτόκια κατά τρεις ποσοστιαίες μονάδες από τον Σεπτέμβριο και θα ανακοινώσει την τελευταία της απόφαση την Πέμπτη.
Αντίθετα, οι κεντρικές τράπεζες σε άλλες χώρες που έχουν πληγεί από την πανδημία έχουν αυξήσει τα επιτόκια ή σκέφτονται να το κάνουν τους επόμενους μήνες.
Ο Ερντογάν, εν τω μεταξύ, επιμένει ότι η οικονομία είναι ισχυρή και ότι η χώρα βγαίνει από την πανδημία σε καλύτερη κατάσταση από άλλες.
Η κυβέρνησή του κατηγόρησε τις υπέρογκες τιμές των τροφίμων στις αλυσίδες σούπερ μάρκετ και διέταξε μια έρευνα που οδήγησε σε πρόστιμα. Έδωσε επίσης εντολή στους αγροτικούς συνεταιρισμούς να ανοίξουν χίλια νέα καταστήματα σε όλη τη χώρα σε μια προσπάθεια να διατηρήσουν τις τιμές των τροφίμων χαμηλές.
Πριν λίγο καιρό η κυβέρνηση είχε κατηγορήσει μια ομάδα φοιτητών που κοιμήθηκαν σε εξωτερικούς χώρους και σε πάρκα για να διαμαρτυρηθούν για τις υψηλές τιμές των κατοικιών και των κοιτώνων, χαρακτηρίζοντάς τους ως «τρομοκράτες». Εν τω μεταξύ, τα ενοίκια έχουν εκτοξευθεί και οι τιμές για τις πωλήσεις κατοικιών, που συνδέονται με το δολάριο, αυξάνονται.
Σε μια προσπάθεια να ανακουφίσει τα δεινά, ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης είπε ότι η κυβέρνηση εργάζεται για να προσαρμόσει τον κατώτατο μισθό και για να προστατεύσει τους εργαζομένους από την αύξηση των τιμών.