Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ανακοίνωσε ότι θα ανανεώσει τις οδηγίες για την αγωγή των ασθενών της COVID-19 ώστε να περιλάβουν τα αποτελέσματα της κλινικής δοκιμής που έδειξαν ότι το φθηνό, ευρείας χρήσης στεροειδές δεξαμεθαζόνη είναι αποτελεσματικό στα βαριά περιστατικά.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα των κλινικών δοκιμών που ανακοινώθηκαν την Τρίτη, η δεξαμεθαζόνη, που χρησιμοποιείται από το 1960 ως αντιφλεγμονώδες σε νόσους όπως η αρθρίτιδα, μείωσε κατά το ένα τρίτο την θνητότητα μεταξύ των σοβαρότερων νοσηλευόμενων περιστατικών της COVID-19.
Το πρωτόκολλο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας απευθύνεται στους γιατρούς και άλλους υγειονομικούς εργαζόμενους και επιδιώκεται να περιλαμβάνει τα τελευταία δεδομένα για να παρέχει ενημέρωση σχετικά με την αντιμετώπιση όλων των φάσεων της νόσου, από την διάγνωση μέχρι την αποθεραπεία.
Παρά το γεγονός ότι η μελέτη για την δεξαμεθαζόνη βρίσκεται σε προκαταρκτικό στάδιο, οι ερευνητές του προγράμματος δηλώνουν ότι το φάρμακο πρέπει να περιληφθεί αμέσως στο πρωτόκολλο για την αντιμετώπιση των σοβαρότερων περιστατικών.
Για τους ασθενείς που βρίσκονται στον αναπνευστήρα, η αγωγή έδειξε μείωση της θνητότητας κατά το ένα τρίτο και για τους ασθενείς που χρειάζονται υποβοήθηση της αναπνοής με μάσκα οξυγόνου, η θνητότητα μειώθηκε κατά το ένα πέμπτο περίπου.
Η ωφέλεια αφορά μόνο τα σοβαρά περιστατικά της COVID-19 και δεν διαπιστώθηκε σε ηπιότερες καταστάσεις.
«Είναι η πρώτη αγωγή που δείχνει μείωση της θνητότητας σε ασθενείς της COVID-19 που έχουν ανάγκη μάσκας οξυγόνου ή αναπνευστήρα», δηλώνει σε ανακοίνωσή του ο γενικός διευθυντής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας Τέντρος Αντανόν Γκεμπρεγέσους. Ο διεθνής οργανισμός περιμένει την πλήρη ανάλυση των δεδομένων της έρευνας τις προσεχείς ημέρες.
«Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας θα συντονίσει μία μετα-ανάλυση η οποία θα ενισχύσει την συνολική μας γνώση επί αυτής της αγωγής. Η κλινική οδηγία του ΠΟΥ θα επικαιροποιηθεί για να περιλάβει τον τρόπο και τον χρόνο χρήσης αυτού του φαρμάκου στην COVID-19.
Ωστόσο, ο επικεφαλής του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων της Νότιας Κορέας Jeong Eun-kyeong εμφανίσθηκε επιφυλακτικός για την χρήση του φαρμάκου σε ασθενείς της COVID-19.
«Έχει χρησιμοποιηθεί εδώ και πολλά χρόνια στα νοσοκομεία της Νότιας Κορέας σε ασθενείς με διαφορετικές φλεγμονές. Αλλά ορισμένοι ειδικοί έχουν προειδοποιήσει ότι το φάρμακο δεν μειώνει την φλεγμονώδη απόκριση στους ασθενείς, αλλά και την ανοσολογική απόκριση και μπορεί να προκαλέσει παρενέργειες. Το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων της Νότιας Κορέας συζητεί την χρήση του σε ασθενείς της COVID-19».
Τα ευρήματα της μελέτης
Η χορήγηση δεξαμεθαζόνης σε χαμηλές δόσεις βελτιώνει τη θνητότητα των ασθενών με νόσο COVID-19 σοβαρής μορφής.
Ο αναπληρωτής καθηγητής Ευστάθιος Καστρίτης της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και ο καθηγητής Θεραπευτικής και Πρύτανης ΕΚΠΑ Θάνος Δημόπουλος, συνοψίζουν τα ευρήματα της μελέτης RECOVERY που ξεκίνησε στο Ηνωμένο Βασίλειο τον Μάρτιο του 2020, ως τυχαιοποιημένη κλινική δοκιμή με σκοπό να δοκιμάσει μια σειρά πιθανών θεραπειών για την COVID-19. Στην μελέτη έχουν ενταχθεί πάνω από 11.500 ασθενείς σε περισσότερα από 175 νοσοκομεία του Εθνικού Συστήματος Υγείας (NHS) του Ηνωμένου Βασιλείου. Μια από τις θεραπείες που δοκιμάστηκαν ήταν η χορήγηση χαμηλής δόσης δεξαμεθαζόνης. Η δεξαμεθαζόνη είναι μια μορφή κορτιζόνης, η οποία χρησιμοποιείται εδώ και πολλές δεκαετίες σε πολλά νοσήματα και έχει ισχυρή αντιφλεγμονώδη δράση.
Ενθαρρυντικά τα πρώτα αποτελέσματα
Η ένταξη των ασθενών στο σκέλος της δεξαμεθαζόνης τερματίστηκε στις 8 Ιουνίου, αφού, κατά την άποψη της επιτροπής που επιβλέπει την μελέτη, είχαν ενταχθεί αρκετοί ασθενείς ώστε να μπορεί να διαπιστωθεί εάν το φάρμακο είχε ή όχι όφελος. Συνολικά, 2104 ασθενείς τυχαιοποιήθηκαν να λάβουν δεξαμεθαζόνη σε δόση 6 mg, μία φορά την ημέρα (είτε από το στόμα είτε με ενδοφλέβια ένεση) για συνολικά δέκα ημέρες και συγκρίθηκαν με 4321 ασθενείς που τυχαιοποιήθηκαν να λάβουν τη συνήθη θεραπεία.
Μεταξύ των ασθενών που έλαβαν τη συνήθη θεραπεία, η θνησιμότητα στις 28 ημέρες από την ένταξη στην μελέτη μεταξύ των ασθενών που είχαν ανάγκη για διασωλήνωση και μηχανικό αερισμό ήταν 41%, μεταξύ των ασθενών που χρειάζονταν συμπληρωματική χορήγηση οξυγόνου (αλλά όχι διασωλήνωση) ήταν 25% και μεταξύ των ασθενών που δεν χρειάζονταν αναπνευστική υποστήριξη ήταν 13%.
Η χορήγηση της δεξαμεθαζόνης σε διασωληνωμένους ασθενείς μείωσε τους θανάτους κατά 35%. Μεταξύ των ασθενών που λάμβαναν συμπληρωματικό οξυγόνο, αλλά δεν είχαν ανάγκη διασωλήνωσης κατά την ένταξη στην μελέτη, η θνητότητα ελαττώθηκε κατά 20%. Όμως, δεν υπήρχε όφελος μεταξύ των ασθενών που δεν χρειάζονταν αναπνευστική υποστήριξη και είχαν πιο ήπια νόσο COVID-19. Με βάση αυτά τα αποτελέσματα, υπολογίζεται ότι με την χορήγηση χαμηλής δόσης δεξαμεθαζόνης για 10 μέρες θα μπορούσε να προληφθεί ένας επιπλέον θάνατος για κάθε περίπου 8 διασωληνωμένους ασθενείς, ενώ μεταξύ των ασθενών που χρειάζονται μόνο οξυγόνο, θα μπορούσε να προληφθεί ένας θάνατος για κάθε περίπου 25 ασθενείς.
Τα δεδομένα αυτά είναι σημαντικά, τονίζουν οι δύο καθηγητές, καθώς ¨»η δεξαμεθαζόνη είναι το πρώτο φάρμακο που αποδεικνύεται ότι βελτιώνει την επιβίωση στην COVID-19. Με βάση την ανακοίνωση αυτών των αποτελεσμάτων το όφελος είναι σαφές και είναι εμφανές στους ασθενείς με πιο σοβαρή νόσο, δηλαδή αυτούς που χρειάζονται διασωλήνωση και σε αυτούς που χρειάζονται συμπληρωματικό οξυγόνο». Επιπλέον, η δεξαμεθαζόνη είναι ένα παλιό, φθηνό και δοκιμασμένο φάρμακο που βρίσκεται σε κάθε φαρμακείο σε όλο τον κόσμο.
Όπως αναφέρουν οι ερευνητές, εργάζονται για να δημοσιεύσουν τις πλήρεις λεπτομέρειες της μελέτης και τα αναλυτικά αποτελέσματα το συντομότερο δυνατό, ώστε να εκτιμηθούν όλες οι παράμετροι αυτής της θεραπευτικής παρέμβασης. Θα πρέπει να σημειωθεί όμως, αναφέρουν οι Καθηγητές του ΕΚΠΑ, ότι ακόμα και με την χορήγηση της δεξαμεθαζόνη και την σχετική μείωση των θανάτων, η θνησιμότητα μεταξύ των διασωληνωμένων ασθενών με COVID-19 παραμένει υψηλή.
(με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ, Reuters)