Ο βραβευμένος Ιρανός σκηνοθέτης Μοχάμαντ Ρασούλοφ, ο οποίος κατόρθωσε να διαφύγει από τη χώρα του, όταν το Επαναστατικό Δικαστήριο της Τεχεράνης τον καταδίκασε σε οκτώ χρόνια φυλάκισης και μαστίγωμα, βρίσκεται στις Κάννες για την πρεμιέρα της ταινίας του που προβάλλεται σήμερα, Παρασκευή 24 Μαΐου, στο διαγωνιστικό τμήμα του Φεστιβάλ.
«Οταν διέσχιζα τα σύνορα, γύρισα, έριξα μια τελευταία ματιά στη γενέθλια γη μου και είπα ”θα επιστρέψω”», δήλωσε ο ηλικίας 52 χρονών κινηματογραφιστής το βράδυ της Πέμπτης στη γαλλική τηλεόραση.
«Πιστεύω ότι όλοι οι Ιρανοί που αναγκάστηκαν να φύγουν εξαιτίας αυτού του ολοκληρωτικού καθεστώτος κρατούν έτοιμη στο σπίτι τους μία βαλίτσα, με την ελπίδα ότι η κατάσταση θα βελτιωθεί», δήλωσε στην πρώτη του δημόσια εμφάνιση στο πλευρό της Ιρανής ηθοποιού Γκολσιφτέχ Φαραχάνι, που ζει εξόριστη στην Γαλλία και η οποία συμπλήρωσε πνιγμένη στα δάκρυα: «Είμαστε ένας λαός σε αναμονή. Η αναμονή είναι το μεγαλύτερο τραύμα μας».
Σημαντική προσωπικότητα του ιρανικού σινεμά που δεν σταμάτησε να αψηφά τη λογοκρισία, ο Μοχαμάντ Ρασούλοφ βρίσκεται στις Κάννες πρώτη φορά μετά το 2017, όταν κέρδισε το βραβείο στο τμήμα Un certain regard για την ταινία «Ενας ακέραιος άνθρωπος» με θέμα την διαφθορά.
Το 2020, του απαγορεύθηκε η έξοδος από το Ιράν και δεν κατόρθωσε να ταξιδέψει στο Βερολίνο για να παραλάβει την Χρυσή Αρκτο για την ταινία του «Ο διάβολος δεν υπάρχει», που είχε θέμα τη θανατική ποινή.
Η νέα του ταινία, «Les Graines du figuier sauvage» (Οι σπόροι της αγριοσυκιάς), θα ενοχλήσει -και αυτή- το ιρανικό καθεστώς. Αφηγείται την ιστορία ενός ανακριτή που βυθίζεται στην παράνοια την εποχή των τεράστιων διαδηλώσεων στην Τεχεράνη.
Σύμφωνα με στοιχεία της οργάνωσης Διεθνής Αμνηστία, το Ιράν, που συγκλονίσθηκε από κύμα διαμαρτυρίας στο τέλος του 2022, εκτέλεσε 853 ανθρώπους το 2023, τους περισσότερους από το 2015.
«Επέλεξα την εξορία»
Οι άνθρωποι του σινεμά κατηγορούνται συστηματικά για προπαγάνδα κατά του ιρανικού καθεστώτος.
Αφού αψήφησε επί χρόνια την λογοκρισία, ο Μοχάμαντ Ρασούλοφ, που καταδικάσθηκε σε δεύτερο βαθμό σε φυλάκιση οκτώ ετών (τα πέντε χωρίς αναστολή) και του αφαιρέθηκε το διαβατήριο, αναγκάσθηκε να διαφύγει.
«Επρεπε να διαλέξω ανάμεσα στη φυλακή και τη φυγή από το Ιράν. Με βαριά την καρδιά, επέλεξαν την εξορία», είπε.
Ο Μοχάμαντ Ρασούλοφ έφυγε κρυφά, για να κάνει ένα ταξίδι εξαντλητικό και επικίνδυνο μέσα από τα βουνά για να διασχίσει με τα πόδια τα σύνορα.
Εφθασε σώος στην Γερμανία, όπου βρήκε καταφύγιο και κράτησε μυστική την ταυτότητα των ηθοποιών και του συνεργείου, καθώς και τις λεπτομέρειες της ιστορίας και του σεναρίου της ταινίας του.
Ορισμένοι ηθοποιοί «κατάφεραν να φύγουν εγκαίρως από το Ιράν», λέει. Αλλά πολλά άλλα μέλη του συνεργείου παραμένουν εκεί «και οι μυστικές υπηρεσίες τους ασκούν πιέσεις. Εχουν υποβληθεί σε μακρές ανακρίσεις. Οι οικογένειες ορισμένων έχουν κληθεί και δεχθεί απειλές».
Τα διεθνή φεστιβάλ και η απήχηση που αυτά σημαίνουν, αποτελούν σημαντική αναγνώριση για τους Ιρανούς σκηνοθέτες που παλεύουν με το καθεστώς, όπως ο Τζαφάρ Παναχί («Tαξί στην Τεχεράνη») ή ο Σαΐντ Ρουστάγι («Η Λέιλα και τ′ αδέρφια της»), που συμμετέχουν τακτικά με τις ταινίες τους, παρά την καταστολή.
Ιράν: «Γύρισε την πλάτη στη χώρα του»
Η είδηση της φυγής του δεν έτυχε καλής υποδοχής στα ΜΜΕ που πρόσκεινται στην ιρανική κυβέρνηση. «Ο Ρασούλοφ, ο φιλοδυτικός σκηνοθέτης του οποίου οι πικρές ταινίες δείχνουν ένα Ιράν βυθισμένο στο σκοτάδι, γύρισε την πλάτη στη χώρα του για να γίνει ο αγαπημένος του Φεστιβάλ Καννών», έγραψε η φιλοκυβερνητική Iran Newspaper.
«Φεστιβάλ και τελετές όπως οι Κάννες και τα Όσκαρ υποστηρίζονται οικονομικά και πολιτικά από τους αρχηγούς των χωρών τους και επαινούν μόνο ταινίες και κινηματογραφιστές που υπηρετούν τους στόχους των κυβερνώντων», σχολιάζουν τα κυβερνητικά μέσα.
Με πληροφορίες από ΑΠΕ - ΜΠΕ, Euronews