Πρόκειται για έναν διακεκριμένο Κοσμολόγο με σημαντική συνεισφορά στην κατανόηση της επιταχυνόμενης διαστολής του Σύμπαντος, καθώς προηγείται μακράν σε δημοσιεύσεις επιστημονικών εργασιών ανά την υφήλιο.
Είναι Διευθυντής του ΙΑΑΔΕΤ, Αντιπρόεδρος του Δ.Σ Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, Πρόεδρος της Εθνικής Αστρονομικής Επιτροπής και εκ των πρωτεργατών στην ένταξη της Χώρας μας στα διεθνή διαστημικά δρώμενα.
Συνομιλήσαμε με τον Δρ. Σπύρο Βασιλάκο για το όραμα που διέπει τον ίδιο και τους συνεργάτες του τούτη τη φορά με επίκεντρο την περιοχή της Κορινθίας αφού στο Κρυονέρι πρόκειται να δημιουργηθεί ο μεγαλύτερος διαστημικός κόμβος της Νοτιοανατολικής Ευρώπης...
Κύριε Βασιλάκο τι αλλάζει στο “Κρυονέρι”; Πόσο μπορεί να εξελιχθεί το τηλεσκόπιο και οι εγκαταστάσεις του;
Στόχος του Προέδρου Καθηγητή Μανώλη Πλειώνη και της Διοίκησης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών είναι η δημιουργία του μεγαλύτερου διαστημικού κόμβου στην Νοτιοανατολική Ευρώπη. Για να γίνει αυτό το όραμα πραγματικότητα απαιτείται πολλή δουλειά, σε ένα χρονικό ορίζοντα τριών ετών. Πριν όμως πούμε που θα φτάσουμε στο Κρυονέρι, ας επισημάνουμε το που βρισκόμαστε. Ήδη διεξάγονται πρωτοποριακά προγράμματα μέσω της ανάπτυξης του Ινστιτούτου μας. Αυτή η πραγματικότητα αποτελεί και το εχέγγυο μας, τα διαπιστευτήρια μας προς τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό του Διαστήματος.
Πιθανόν γνωρίζετε ότι τα τελευταία τρία χρόνια το πρόγραμμα Νeliota χρηματοδοτούμενο από την ESA παρατηρεί την πτώση παραγήινων αντικειμένων στην επιφάνεια της Σελήνης. Όλες τις διαστημικές Υπηρεσίες τις ενδιαφέρει η κατανομή και η συχνότητα πρόσκρουσης διότι η Σελήνη δεν έχει ατμόσφαιρα, προκειμένου να διασφαλιστούν οι μελλοντικές υποδομές στην επιφάνεια της. Επίσης σημαντικό ρόλο παίζει η ασφάλεια των αστροναυτών στο διάστημα και των δορυφόρων που κινούνται γύρω από τη Γή.
Επομένως το Κρυονέρι, επιτελεί μια πολύ σημαντική αποστολή, τα έχουμε πάει πολύ καλά, έχουμε παρατηρήσει εκατόν ογδόντα πτώσεις περiπου στην επιφάνεια του Φεγγαριού με ειδικές κάμερες, εντοπίζοντας την λάμψη που προκαλείται από την πρόσκρουση από την οποία μπορούμε να υπολογίσουμε την ταχύτητα την μάζα του αντικειμένου κλπ....
Ταυτοχρόνως ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός του Διαστήματος μας ζήτησε να παρατηρήσουμε την τροχιά του διαστημοπλοίου BepiColombo από τον Ερμή προς την Γη. Αυτό συνέβη επί ενάμιση χρόνο και στέφτηκε με απόλυτη επιτυχία, καθώς η ESA εξέδωσε σχετικό ανακοινωθέν και βίντεο. Επίσης μας ζητήθηκε να παρατηρούμε την πορεία δυνητικά επικίνδυνων αστεροειδών, όπως τον Γενάρη που εντοπίσαμε έναν αστεροειδή τον 1994PC1 με διάμετρο ένα χιλιόμετρο ο οποίος πέρασε δύο εκατομμύρια χιλιόμετρα μακριά από τη Γή με ταχύτητα εβδομήντα χιλιάδες χιλιόμετρα την ώρα.
Αν δεν κάνω λάθος το Κρυονέρι πρωτοστάτησε ώστε η Ελλάδα να μπει στο δίκτυο των χωρών που παρατηρούν τις τροχιές δορυφόρων....
Πέρα από την πλανητική ασφάλεια, μας ενδιαφέρουν και οι τροχιές των δορυφόρων καθώς επικρατεί μια χαοτική κατάσταση εκεί πάνω. Πλέον μέσα από τα στοιχεία των παρατηρήσεων θα εφαρμοστεί ένας Κώδικας Διαστημικής Κυκλοφορίας, κατά μια έννοια. Η χώρα μας δεν ήταν μέλος, όμως δεδομένου ότι το τηλεσκόπιο του Κρυονερίου πέρασε επιτυχώς όλη την προαπαιτούμενη αξιολόγηση τελικά εντάχθηκε στο ανωτέρω δίκτυο.
Είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι το δικό μας τηλεσκόπιο έδωσε και τα καλύτερα αποτελέσματα στη συνέχεια από όλα τα συμμετέχοντα τηλεσκόπια.Την αξιολόγηση πέρασαν και τα τηλεσκόπια του “Σχοίνακα” στην Κρήτη και “Χολομώντα” στη Θεσσαλονίκη.
Επομένως έχουμε τρείς επιτυχείς Ελληνικές αξιολογήσεις και τον Σεπτέμβριο θα υπογραφεί η συμφωνία για την ένταξη μας στο συγκεκριμένο δίκτυο των χωρών το οποίο αποτελείται από Κράτη με ισχυρή παράδοση όπως η Γερμανία και η Γαλλία. Με αιχμή του δόρατος το Κρυονέρι η Ελλάδα καθίσταται Πανευρωπαϊκά ως σημαντικός παίκτης στην παρατήρηση των δορυφορικών τροχιών.
Πώς εξελίχθηκε τόσο σημαντικά το τηλεσκόπιο του Κρυονερίου;
Όπως ξέρετε, υπάρχουν δύο τηλεσκόπια ερευνητικά, ένα στο Χέλμο αυτό του “Αρίσταρχου” και το άλλο στο “Κρυονέρι”. Τον “Αρίσταρχο” τον έχουμε στρέψει στη παρατήρηση του βαθύτερου διαστήματος ενώ το Κρυονέρι λειτουργεί στον τομέα της παρατήρησης της τροχιάς των δορυφόρων και της πλανητικής ασφάλειας.
Για να απαντήσω και στην αρχική σας ερώτηση (που θα φτάσει το Κρυονέρι) έχοντας όλη αυτή τη βάση και τις συνεργασίες, μας ξέρουν και τους ξέρουμε πολύ καλά, το Κρυονέρι θα λάβει μια πολύ σημαντική χρηματοδότηση ύψους δεκαεπτά εκατομμυρίων ευρώ περίπου η οποία έχει τις εξής συνιστώσες: η πρώτη χρηματοδότηση περίπου 1,3 έρχεται από την Γενική Γραμματεία Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων για να βάλουμε οπτικές ίνες, για να πετύχουμε μεταφορά μεγάλων δεδομένων και να εκπαιδεύσουμε προσωπικό για να είμαστε λειτουργικοί στο πρόγραμμα παρατήρησης δορυφορικών τροχιών από το 2023.
Η δεύτερη πολύ μεγάλη χρηματοδότηση προέρχεται από το ταμείο Ανάκαμψης περίπου 10,8 εκατομμύρια ευρώ, από το Υφυπουργείο Έρευνας και Καινοτομιας με το οποία θα αγοράσουμε νέα ραντάρ, λέιζερ ενώ θα στήσουμε και ένα υπερσύγχρονο μικρότερο ρομποτικό τηλεσκόπιο.
Ουσιαστικά θα έχουμε την τεχνολογική αφρόκρεμα στον τομέα των παρατηρήσεων που μας ενδιαφέρει.
Προφανώς θα πρέπει να αναβαθμιστούν και οι κτιριακές εγκαταστάσεις.
Σε συνεργασία με την Περιφέρεια Πελοποννήσου, με 4,3 εκατομμύρια ευρώ από το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων, θα κατασκευαστούν νέα κτίρια, εκθεσιακοί χώροι και αμφιθέατρο, ουσιαστικά θα δημιουργηθεί το μεγαλύτερο τεχνολογικό πάρκο της Ελλάδας με πρόθεση διάχυσης της έρευνας στο κοινό. Ήδη έχουμε ξεκινήσει ένα πρόγραμμα με ερευνητές του ΙΑΑΔΕΤ με χρηματοδότηση 362 χιλιάδων ευρώ από την Περιφέρεια. Επισκέπτονται τις διαλέξεις και τις εκδηλώσεις πολλά σχολεία και είναι ο προάγγελος του τι θα ακολουθήσει. Νομοτελειακά όλες οι ανωτέρω δράσεις θα αφήσουν ισχυρό αναπτυξιακό αποτύπωμα στην συγκεκριμένη περιοχή.