Ο πόλεμος στην Ουκρανία γίνεται κάθε ημέρα και πιο ακριβός: Και δεν είναι τα δισεκατομμύρια ευρώ που ανακοινώνονται αφειδώς1. Το τεράστιο κόστος αυτής της πολεμικής σύρραξης είναι οι ανθρώπινες ζωές, οι απώλειες σε ανθρώπινο δυναμικό και μάλιστα σε νέους (νεότατους Ουκρανούς και Ρώσους) που επανδρώνουν, το τελευταίο διάστημα, τις μάχιμες μονάδες των δύο αντίπαλων δυνάμεων. Ανθρώπους στους οποίους αποφεύγουν να αναφερθούν οι πολιτικοί όπως ο Σαρλ΄Μισέλ, ο οποίος μόλις πριν λίγες ημέρες μιλώντας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο χρησιμοποίησε 668 λέξεις προκειμένου να ενημερώσει το Σώμα για τον πόλεμο στην Ουκρανία, αλλά καμιά από αυτές δεν αφορούσε το τεράστιο ανθρώπινο κόστος αυτού του πολέμου! 2
Η ιδέα μιας παγωμένης σύγκρουσης (frozen conflict) δυστυχώς, δεν κερδίζει έδαφος. Αντίθετα, συνηθίζουμε να παρακολουθούμε μια κατάσταση που πλέον έχει εκτραχυνθεί, όπως γλαφυρά παρουσιάζεται από το πρακτορείο Reuters: «Παρά (το γεγονός) ότι πρόκειται για μια από τις πιο αιματηρές μάχες του πολέμου (στο Μπαχμούτ), την οποία οι δύο πλευρές περιγράφουν ως μηχανή κοπής κρέατος, η γραμμή του μετώπου δεν έχει μετακινηθεί μετά βίας για τέσσερις μήνες…» 3
Νεκροί χιλιάδες νεαροί ευρωπαίοι στρατιώτες
Στο Bakhmout (Μπαχμούτ), η Ευρώπη ξαναζεί τον εφιάλτη της μάχης του Σομμ4, της φονικότερης μάχης στην ιστορία, έναν αιώνα (107 χρόνια) μετά και ελάχιστοι δείχνουν να αντιλαμβάνονται το πραγματικό κόστος και τις συνέπειες αυτού του Μολώχ που χτίζεται καθημερινά, σαν να μην υπάρχουν απώλειες. Λες και δεν ανοίγονται καθημερινά νέοι τάφοι στα μετόπισθεν των γραμμών αντιπαράθεσης.
Το κόστος του πολέμου σε ανθρώπινες ζωές είναι πλέον τεράστιο. Σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις ξεπερνά τις 200.000 για Ρώσους και Ουκρανούς μαζί.5 Οι δύο πλευρές έως τώρα δίνουν ελάχιστα στοιχεία για προφανείς λόγους και όταν το κάνουν οι αριθμοί που παρουσιάζονται αντιμετωπίζονται με σκεπτικισμό αν όχι με αμφιβολία από όσους (κυρίως στρατιωτικούς) γνωρίζουν και μπορούν να εκτιμήσουν με επάρκεια τα δεδομένα της σύγκρουσης .
Όταν πριν μερικούς μήνες στα τέλη Νοεμβρίου η πρόεδρος της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ανέφερε 6, τον αριθμό των θυμάτων της πολεμικής σύγκρουσης («100 χιλιάδες Ουκρανοί στρατιώτες και 20 χιλιάδες άμαχοι, έχουν σκοτωθεί από την αρχή του πολέμου») το ουκρανικό υπουργείο Άμυνας έσπευσε αμέσως να διορθώσει την πρόεδρο της Κομισιόν, ενώ σε μια ανάλογη προσπάθεια επιδόθηκε και το γραφείο της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής εξηγώντας , μεταξύ άλλων πως η ομιλία της προέδρου βασίστηκε σε εξωτερικές και «ανοιχτές πηγές πληροφόρησης».
Το πιο πιθανό είναι ότι η γερμανίδα πρόεδρος της ΕΕ βασίστηκε στις αναφορές, που είχε κάνει μερικές ημέρες πιο πριν στις αρχές Νοεμβρίου, ένας άνθρωπος που μιλάει ελάχιστα αλλά όταν μιλά οι περισσότεροι τον ακούν με ενδιαφέρον: Ο αρχηγός του αμερικανικού γενικού επιτελείου Μ.Α.Milley (Μ.Α.Μίλεϊ) ο οποίος τουλάχιστον δύο φορές 7 επιχείρησε να επισημάνει τις ευκαιρίες διαπραγμάτευσης ανάμεσα στη Μόσχα και το Κίεβο αλλά και τα αδιέξοδα αυτής της πραγματικά καταστροφικής πολεμικής σύρραξης του 21ου αιώνα!
Μιλώντας στις αρχές του περασμένου Νοεμβρίου στη Νέα Υόρκη σημείωνε το μέγεθος των απωλειών, υποστήριζε πως η Ουκρανία δεν θα μπορούσε εύκολα να κερδίσει και καλούσε σε αναζήτηση ευκαιριών ώστε να εξεταστεί η δυνατότητα ειρηνευτικών συνομιλιών με τη Ρωσία. Επιπλέον εκτιμούσε ότι οι απώλειες ήταν βαριές και για τους δύο αντιμαχόμενους: «πάνω από 100 χιλιάδες Ρώσους στρατιώτες που σκοτώθηκαν ή τραυματίστηκαν. Το ίδιο πιθανόν και για την ουκρανική πλευρά».
Ο ρόλος της Κίνας
Σε κάθε περίπτωση το αδιέξοδο αυτής της σύγκρουσης είναι προφανές όσο ορατή είναι πλέον η εμπλοκή του ΝΑΤΟ, που τόσο ήθελε -τουλάχιστον αρχικά- να αποφύγει η Βορειοατλαντική Συμμαχία. Στην Ευρώπη, οι φωνές όσων ζητούσαν ευκαιρίες διαλόγου, προσέγγισης ή διαμεσολάβησης όπως του Μακρόν και του Μάριο Ντράγκι δεν ακούγονται πλέον. Αυτό που παρατηρούν τα εκατομμύρια των πολιτών της Ευρώπης είναι μια επικίνδυνη κλιμάκωση που δεν μπορεί να «υποσχεθεί» κάτι καλύτερο από αυτό που ήδη έγινε ορατό: ενεργειακή ένδεια, πληθωρισμός και υποβιβασμός του επιπέδου ζωής. Άλλωστε αυτά θα είναι και τα χαρακτηριστικά της επόμενης ημέρας: Οι Ηνωμένες Πολιτείες εύκολα θα παραχωρήσουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση τον πρωταγωνιστικό ρόλο για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας8 την οποία θα πληρώσουν ακριβά οι Ευρωπαίοι πολίτες.
Εν τω μεταξύ ο Γάλλος πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν επισκέπτεται την κινεζική πρωτεύουσα μαζί με την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Όσο και αν οι περισσότεροι στη Δύση απαξιώνουν την προσπάθεια μεσολάβησης της Κίνας και το ειρηνευτικό σχέδιο που παρουσιάστηκε τον περασμένο μήνα στη Διάσκεψη Ασφάλειας του Μονάχου9, φαίνεται πως ορισμένοι πιστεύουν σε αυτό. Ας ελπίσουμε ότι θα έχουν δίκιο.
1 20/3/2023 -Πρόσφατη η ανακοίνωση για την κοινή αγορά πυρομαχικών (οβίδων 155 mm) ενός δισ. ευρώ
2 15/3/2023 - Ομιλία του Προέδρου Charles Michel στη σύνοδο ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου
3 24/3/2023 – REUTERS “Putin, Xi pledge friendship but talks yield no Ukraine breakthrough”
4 Η Μάχη του Σόμμ (Bataille de la Somme) που έλαβε χώρα στις όχθες του γαλλικού ποταμού Σόμμ (Ιούλιος-Νοέμβριος του 2016) και ήταν μια από τις πιο φονικές μάχες του πρώτου παγκοσμίου πολέμου αλλά και της παγκόσμιας ιστορίας, με απώλειες περισσότερες του ενός εκατομμυρίου για όλους τους εμπολέμους. Μόνο κατά την πρώτη ημέρα σκοτώθηκαν 19.240 στρατιώτες των Βρετανών.
5 [bbc.com/ 10 Nov 2022]- Ukraine war: US estimates 200.000 military casualties on all sides
6 30/11/2022-
7 [AP News/ Nov. 10, 2022 – 100,000 Russian troops killed or injured in Ukraine, US says. Ο Αμερικανός στρατηγός μιλώντας στη Νέα Υόρκη ( The Economy Club of New York ) είχε πει , πέραν των εκτιμήσεων για τις απώλειες, ότι «υπήρξε τεράστιος πόνος, ανθρώπινος πόνος» γεγονός που ήλπιζε πως θα μπορούσε να ενθαρρύνει τις δύο πλευρές να ακολουθήσουν το δρόμο της διαπραγμάτευσης.
8 Ήδη η ΕΕ πληρώνει για τη μισθοδοσία εκατομμυρίων Ουκρανών δημοσίων υπαλλήλων : 17 Jan. 2023 – Commission disburses first 3 billion to Ukraine of the up to 18 billion Macro-financial Assistance+ package
9 Το ειρηνευτικό σχέδιο 12 σημείων που παρουσιάστηκε από τον εκπρόσωπο της Κίνας, τον Διευθυντή της Κεντρικής Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων, Wang Yi.