Το άτυπο Συμβούλιο των Υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ με την συμμετοχή του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών, Χ. Φιντάν τέλειωσε κι αξίζει να εξετάσουμε νηφάλια το θέμα π.χ. Γιατί οι πόρτες της ΕΕ «έκλεισαν» για την Τουρκία πριν πέντε χρόνια, το 2019; Σε τι προσδοκούσε η Κύπρος συναινώντας στη συμμετοχή Φιντάν στο πρόσφατο Συμβούλιο; Τι γίνεται τώρα;
Τον Ιούλιο 2019, η ΕΕ έλαβε ομόφωνη απόφαση για λήψη μέτρων κατά της Τουρκίας λόγω των παράνομων δραστηριοτήτων της στην Κυπριακή ΑΟΖ και ευρύτερα της παραβατικής συμπεριφοράς της στην Ανατ. Μεσόγειο. Τα μέτρα περιελάμβαναν και τον τερματισμό συμμετοχής της Τουρκίας σε υψηλού επιπέδου διαλόγους, όπως τα Συμβούλια της ΕΕ. Στις ομόφωνες αποφάσεις της η ΕΕ επεσήμανε ότι «… σε περίπτωση μη συμμόρφωσης ή περαιτέρω κλιμάκωσης, η ΕΕ είναι έτοιμη για περαιτέρω μέτρα.». Ειδικά για την Κύπρο, καλούσε την Τουρκία να σεβαστεί την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματά της σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και να συνδράμει ενεργά σε λύση σύμφωνα με τα ψηφίσματα του ΣΑ-ΟΗΕ, τις αρχές της ΕΕ και το κοινοτικό κεκτημένο.
Τι έγινε από το 2019; Η Τουρκία προχώρησε σε πολλές παράνομες ενέργειες, αλλά θα περιοριστούμε στις δύο πιο ξεκάθαρες, με τεράστιο αρνητικό αντίκτυπο. Για το Κυπριακό, αντί να συμβάλει θετικά, εμμένει σε ανατροπή της συμφωνημένης βάσης για ένα κράτος εντός της ΕΕ και αντιτείνει δύο ξεχωριστά κράτη. Στην Ανατ. Μεσόγειο, προχώρησε στο παράνομο «Τουρκολιβυκό Μνημόνιο» με το οποίο ακρωτηριάζει κυριαρχικά δικαιώματα κυρίως της Ελλάδας και Κύπρου, το οποίο καταδίκασε η ΕΕ ως απαράδεκτο, νομικά άκυρο κι ασύμβατο με το Διεθνές Δίκαιο. Κάποιος θα ανέμενε ότι τα πιο πάνω θα επιφέρουν αίτημα για νέα μέτρα, όπως και η κοινή θέση της ΕΕ. Ωστόσο, ο Φιντάν προσκλήθηκε για να ξεκαθαρίσει τις τουρκικές προθέσεις, όπως δηλώθηκε εκ των προτέρων. Τελικά, με όσα είπε και δεν είπε, τα πράγματα είναι ξεκάθαρα για όποιον θέλει να καταλάβει. Όσοι σε Αθήνα-Λευκωσία δεν θέλουν να καταλάβουν, θα συνεχίσουν στην ίδια πολιτική ως να μην αντιλαμβάνονται τον τουρκικό επεκτατισμό.
Η Τουρκία «γωνιάστηκε» το 2020 όταν η Αθήνα δήλωνε έτοιμη για όλα και μαζί με την Λευκωσία ζητούσαν κυρώσεις από την ΕΕ, με γραμμή προάσπισης τα κυριαρχικά μας δικαιώματα βάσει του Διεθνούς Δικαίου. Η πολιτική Γεραπετρίτη, η οποία θέτει την κυριαρχία και όχι τα κυριαρχικά δικαιώματα, ως γραμμή προάσπισης είναι μια πολιτική που εφαρμόζεται στην πράξη, παρά τις δημόσιες διαψεύσεις, με πρόσφατη απόδειξη την «εγκατάλειψη» της Κάσου. Έτσι, ο Ελληνισμός οδεύει σε περαιτέρω ακρωτηριασμό απέναντι σε μια Τουρκία με σαφή επεκτατικό προσανατολισμό ως περιφερειακή δύναμη.
Μετά το πρόσφατο Συμβούλιο, οι τουρκικές θέσεις παραμένουν αναλλοίωτες. Αθήνα και Λευκωσία εκφράζουν ικανοποιημένες που η ΕΕ μας στηρίζει, αλλά ο τουρκικός επεκτατισμός συνεχίζεται. Η πολιτική στήριξη είναι ευπρόσδεκτη, όπως και το 2019, αλλά αξιοποιώντας στο μέγιστο τις δυνατότητές μας, το ζητούμενο είναι η πολιτική πίεση από την ΕΕ μαζί με την δική μας ταυτόχρονη κάθετη αμυντική ετοιμότητα σε ένα πλαίσιο συγκροτημένης αποτρεπτικής πολιτικής.
Κώστας Μαυρίδης, Ευρωβουλευτής ΔΗΚΟ- S&D