Πριν από 48 χρόνια, στις 2 Νοεμβρίου του 1976, οι Ηνωμένες Πολιτείες εξέλεγαν ως Πρόεδρο τον Τζίμι Κάρτερ. Είναι μία ιστορία γνωστή και χιλιοειπωμένη. Οι καμπάνες στην Κύπρο ηχούσαν χαρμόσυνα εκείνο το πρωινό, που μοιάζει κάπως με το σημερινό, όταν ορισμένοι ”προφήτευαν” ότι ο Κάρτερ θα ήταν ο Αμερικανός ηγέτης που θα έλυνε το Κυπριακό - προφανώς υπέρ των θέσεων της Λευκωσίας.
Δεν συνέβη ποτέ.
Εύκολα θα μπορούσα να προσθέσω, με την απόσταση του χρόνου: Το αντίθετο.
Γιατί στα 48 χρόνια που μεσολάβησαν, αποδείχθηκε ότι οι Αμερικανοί Πρόεδροι άλλαζαν, οι Ρεπουμπλικάνοι διαδέχονται τους Δημοκρατικούς στην εξουσία και το αντίστροφο κάθε 4 χρόνια, όμως το Κυπριακό παραμένει εκεί - άλυτο. Όπως και το Μεσανατολικό.
Και τι θα γίνουμε με τον Τραμπ;
H επανεκλογή Τραμπ είναι μια εκπληκτική πολιτική επιστροφή για έναν άνθρωπο που, πριν από λιγότερο από τέσσερα χρόνια, είχε παραπεμφθεί σε δίκη για το ρόλο του σε μια επίθεση με στόχο το Καπιτώλιο, την έδρα του Αμερικανικού Κογκρέσου και σύμβολο για το δημοκρατικό πολίτευμα στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Είναι ο δεύτερος πρόεδρος που θα υπηρετήσει μη-διαδοχικές θητείες και ο πρώτος που θα εκλεγεί αφού καταδικάστηκε για κακούργημα.
Ενας Πρόεδρος με θέσεις που θεωρούνται ακραίες σε ορισμένα κομβικά διεθνή και εσωτερικά πολιτικά ζητήματα των ΗΠΑ, επιστρέφει στον Λευκό Οίκο.
Όχι, δεν είναι για να το πανηγυρίσουμε. Δεν βλέπω τον λόγο να χαίρεται ιδιαίτερα κάποιος στην Αθήνα. Δεν πρέπει, όμως, να πανικοβληθούμε.
Ας κάνουμε μία βασική υπόθεση εργασίας: Κάθε Αμερικανός Πρόεδρος -και ο Τραμπ- έχει μία προτεραιότητα στο μυαλό του: Το συμφέρον των ΗΠΑ και την επανεκλογή του. Ο Τραμπ, με βάση το Σύνταγμα, δεν μπορεί να επανεκλεγεί και δεν μπορεί να το επιδιώξει χωρίς να συναντήσει σεισμικές αντιδράσεις.
Λογικά, θα μείνει στον πρώτο στόχο. Το έπραξε ήδη στην πρώτη θητεία του. Κοιτάζει κυνικά, ή ακόμα και στενόμυαλα κάποτε, αυτό που θεωρεί συμφέρον της χώρας του. Είτε στην εξωτερική πολιτική, είτε στην Οικονομία, είτε στο μεταναστευτικό, είτε στην Κίνα, είτε στην Ουκρανία, είτε στη Μέση Ανατολή, είτε στην Ανατολική Μεσόγειο - από το Αιγαίο μέχρι την Κύπρο.
Είναι ακριβές, ότι ο Τραμπ έχει ελάχιστες ή μηδενικές δημοκρατικές ή ιστορικές ευαισθησίες. Κοιτάζει στο σήμερα, στο τώρα. Και δυσκολεύεται να διακρίνει ή να κοιτάξει πιο μακριά, προς το μέλλον.
Έτσι συμπεριφέρθηκε πάντοτε και αυτό πρέπει να περιμένουμε.
Ο Τραμπ, η Ελλάδα και ο κόσμος
Αφέλειες του τύπου ”μα ο Τραμπ έχει κοντά του ισχυρούς Ελληνοαμερικανούς” ή ”πιστεύει στη Θρησκεία και θα είναι πιο κοντά στους χριστιανούς και όχι στους μουσουλμάνους”, παραπέμπουν σε αφέλεια.
Ας μιλήσουμε πρώτα για εμάς, για την Ελλάδα.
Ο Τραμπ έχει κοντά του ορισμένους ισχυρούς συνομιλητές από την Ελληνοαμερικανική κοινότητα. Και είναι ακριβές, εάν πούμε ότι στην πρώτη θητεία του δεν βρέθηκε απέναντι στα εθνικά μας συμφέροντα.
Αποτελούν τα παραπάνω εγγυήσεις για το μέλλον; Ενδείξεις, ίσως. Εγγυήσεις, όχι.
Στο παρελθόν συγκρούστηκε σχεδόν με τον Ερντογάν, απορρίπτοντας κάθε απόπειρα του Τούρκου Προέδρου να εξελιχθεί σε περιφερειακό ”κουμανταδόρο”. Θα το ξανακάνει; Εξαρτάται από την συμπεριφορά του Ερντογάν και από τις ισορροπίες στην ευρύτερη περιοχή.
Ο Τραμπ υπήρξε και παραμένει πολύ κοντά στο Ισραήλ και δύσκολα θα δούμε μία ανατροπή στις θέσεις του για τη Μέση Ανατολή. Η Ελλάδα, επίσης, βρίσκεται πολύ κοντά στο Ισραήλ τα τελευταία χρόνια. Εγγυάται αυτό μία ”τριμερή συμμαχία” και διασφαλίζει την ασφάλειά μας ες αεί; Όχι βέβαια.
Και τι θα συμβεί στον υπόλοιπο κόσμο;
Εδώ χωράνε τα πάντα. Από θεωρίες συνωμοσίας μέχρι σενάρια για ”φιλίες” με τον Πούτιν και τον Κιμ Γιονγκ Ουν.
Δεν μπορώ να σας φωτίσω επ′ αυτών. Μπορώ, όμως, να φανταστώ γιατί η Ευρώπη αισθάνεται ανήσυχη σε σχέση με την Κλιματική Κρίση.
Τα ακραία, φονικά φαινόμενα σαρώνουν - και προβλέπεται να επαναλαμβάνονται - τις χώρες στη Μεσόγειο, παρά το γεγονός ότι η ΕΕ πασχίζει περισσότερο από κάθε άλλη χώρα ή ομάδα χωρών, εφαρμόζοντας πράσινες πολιτικές. Αν οι ΗΠΑ αποσυρθούν από την συμφωνία για το Περιβάλλον και το Κλίμα, αυτό θα σημαίνει ότι θα είμαστε μόνοι μας, αντιμέτωποι με τη Φύση.
Αν ο Τραμπ επιμείνει στον προστατευτισμό για την αμερικανική οικονομία, τότε εμείς θα πληρώσουμε το κόστος ενός ανελέητου οικονομικού πολέμου με την Κίνα και τις ΗΠΑ, χωρίς να το έχουμε επιλέξει.
Και αν ο Τραμπ τραβήξει το σχοινί με το μεταναστευτικό, ίσως δούμε απρόσμενες συγκρούσεις να ξεσπάνε εντός και εκτός Αμερικής.
Ωστόσο, η ιστορία δεν γράφεται και οι πολιτικές αποφάσεις δεν λαμβάνονται με τα ”αν” και τα ”ίσως”. Μία νέα εποχή, με πολλά ερωτήματα και αγωνίες, μόλις άνοιξε στις ΗΠΑ και στον κόσμο μας. Έχουμε να δούμε πολλά.
Μέχρι τότε, ας περιμένουν οι καμπάνες και όσοι βλέπουν με συμπάθεια ή ενθουσιασμό την επιστροφή του Τραμπ στον Λευκό Οίκο.
Ας συγκρατηθούν, όμως, και οι Κασσάνδρες.