“Μην εμπιστεύεσαι τον άνθρωπο, μεγάλε Θεέ! Μην του δίνεις περισσότερη δύναμη έως ότου μάθει να χρησιμοποιεί καλύτερα την λίγη που έχει τώρα”(΄Εμερσον).
Μπορεί ο αμερικανικός συνταγματικός όρκος να μην περιλαμβάνει τη φράση «Μάρτυς μου ο Θεός» ή κάποια αναφορά στο θείο, αλλά ο νεοεκλεγείς και ορκισθείς 47 πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ στην ομιλία του αναφέρθηκε στην θεϊκή βοήθεια στο πρόσωπό του.
“Η ζωή μου σώθηκε για κάποιο λόγο. Με έσωσε ο Θεός για να κάνω την Αμερική ξανά μεγάλη”
Δεν ξέρω αν ο πρόεδρος Τραμπ είδε κάποιο όραμα, ανάλογο με αυτό του Μ. Κωνσταντίνου («Εν τούτω Νίκα»), που τον διαβεβαίωνε πως είναι μαζί του. Αλλιώς δεν εξηγείται ο κατηγορηματικός τρόπος (και δεν είναι η πρώτη φορά) με τον οποίον ο κ. Τραμπ επικαλείται τη θεία χάρη και διακονία προς τον εαυτό του. Φαίνεται πως ο Θεός βοηθά και σώζει-οι πάντα τους δυνατούς και τους βασιλείς.
Τελικά δεν μπορούμε και εμείς, ως απλοί άνθρωποι, παρά να δεχτούμε τις διαβεβαιώσεις των ηγετών πως έχουν την θεϊκή εύνοια. Και δίπλα στη διαπίστωση πως ο Θεός έσωσε ή σώζει το Βασιλιά ας προσθέσουμε και το γνωστό από το Μεγάλο Βασίλειο:
“Ο Θεός σώζοι το Βασιλιά”
To “σώζοι» με –οι (ευκτική) γιατί δεν είναι απλά μία διαπίστωση, αλλά μία ευχή των πολιτών-υπηκόων για την μακροημέρευση των αρχόντων προς το κοινό καλό. Και η έγκλιση του ρήματος έχει τη σημασία της.
Τώρα γιατί ο Έμερσον ζητά από τον Θεό να μην μοιράζει απλόχερα τη δύναμη στον άνθρωπο, είναι ένα ερώτημα. Ποιος μπορεί να γνωρίζει το σκεπτικό του! Αλλά, όμως, κι αυτός κάτι θα ξέρει ή κάτι θα φοβάται για τον κίνδυνο που ελλοχεύει στη δύναμη των “δυνατών”.
Εξάλλου στην ιστορία της Εξουσίας και των Ηγετών είναι κοινός τόπος η επίκληση της θεϊκής εύνοιας-ανοχής στις πράξεις και τα έργα τους. Θεωρούν και αυτό το διατυμπανίζουν σε όλους τους τόνους πως η δύναμή τους πηγάζει από το θεό. Γι αυτό και πολλές φορές η χρήση της δύναμής τους ή έχει τη θεϊκή κάλυψη ή συνιστά “θεϊκό νόμο”.
Κάπου στο σημείο αυτό συναντιέται ο Τραμπ με τον Αλκιβιάδη, αφού και οι δύο προβάλλουν εμφαντικά την άποψη πως οι δυνατοί νομιμοποιούνται να ασκούν την εξουσία και τη δύναμή τους κατά τα συμφέροντά τους, αφού αυτό επιτάσσει η θεϊκή-συμπαντική αναγκαιότητα:
“Από ό,τι μπορεί κανείς να εικάσει για τους Θεούς κι από ό,τι είναι βέβαιο για τους ανθρώπους, πιστεύουμε ότι και οι θεοί και οι άνθρωποι ακολουθούν πάντα έναν απόλυτο νόμο της φύσης, να επιβάλλουν πάντα την εξουσία τους , αν έχουν τη δύναμη να το επιτύχουν… Το νόμοι αυτό τον βρήκαμε να ισχύει και τον ακολουθούμε, όπως θα τον ακολουθούν αιώνια όσοι μας διαδεχτούν και ξέρουμε καλά ότι κι εσείς και οποιοιδήποτε άλλοι θα κάνατε τα ίδια αν είχατε τη δύναμή μας” («Διάλογος Αθηναίων και Μηλίων», από την Ιστορία του Θουκυδίδη).
Ακούγοντας τις διακηρύξεις του Τραμπ ποιος θα μπορούσε σήμερα να αφαιρέσει έστω και μία λέξη από τη παραπάνω διαπίστωση του Θουκυδίδη; Μία διαπίστωση που αποτυπώνει με ενάργεια την ωμότητα της ψυχολογίας και της ιδεολογίας του νικητή και του δυνατού.
“Από σήμερα και στο εξής οι ΗΠΑ θα είναι κυρίαρχο και γενναίο έθνος. Τίποτα δεν θα μας σταθεί εμπόδιο. God bless America».
Με αυτά τα λόγια ο Τραμπ όρισε το όραμά του για τις ΗΠΑ. Στόχος του να γίνουν πάλι η ΗΠΑ ο φόβος και ο τρόμος όλων εξαιτίας της δύναμής τους.
“Θα είμαστε το φόβητρο για κάθε έθνος, και δεν θα επιτρέπουμε πλέον σε κανέναν να μας εκμεταλλεύεται”.
Δεν ξέρω αν όλα τα παραπάνω είναι απειλές ή προειδοποιήσεις για όποια χώρα θα τολμήσει να αμφισβητήσει τη δύναμη των ΗΠΑ. Εξάλλου ποιος θα τολμήσει να αποστατήσει από την ομπρέλα τους; Κάτι παραπλήσιο έπραξαν και οι Μήλιοι και τιμωρήθηκαν σκληρά από τους Αθηναίους. Η ιστορία τείνει να επαναλαμβάνεται κι ας διαφωνεί ο Μαρξ.
Στο όνομα της «Θεωρίας της Δύναμης» ο Τραμπ όρισε την ημέρα της ορκωμοσίας του, 20 Ιανουαρίου 2025, ως ημέρα απελευθέρωσης των ΗΠΑ. Γι αυτό τόνισε πως:
“Η χρυσή εποχή της Αμερικής αρχίζει τώρα”
Σε αυτό το σημείο, όμως, ο Τραμπ ατύχησε ή οι σύμβουλοί του δεν τον ενημέρωσαν σωστά. Κι αυτό γιατί η ανθρωπότητα σήμερα βρίσκεται στο “Γένος του Σιδήρου” σύμφωνα πάντα με τον Ησίοδο. Είναι η εποχή της έκπτωσης από το “Χρυσούν Γένος” στο “Σιδηρούν Γένος”. Σε αυτό το Γένος οι άνθρωποι ζουν στη δυστυχία, η ηθική απουσιάζει, η ντροπή εκλείπει και ισχύει το «Δίκαιο της Πυγμής».
Άρα ο Τραμπ ή κάτι άλλο έχει κατά νουν ή θεωρεί πως όλη η υφήλιος θα πρέπει να συμμορφωθεί και να υποταχτεί στη δύναμη και τα συμφέροντα των ΗΠΑ. Διαφορετικά δεν εξηγούνται και οι δηλώσεις του περί κατάληψης-εποικισμού στον πλανήτη Άρη.
“Να φυτέψουμε την αμερικανική σημαία στον πλανήτη Άρη” .
Αν αυτές οι διακηρύξεις δεν είναι δείγματα της οίησης και της υπεροψίας ενός Ηγέτη, τότε τι μπορεί να είναι;
“Σε λίγο καιρό θα αλλάξουμε το όνομα του Κόλπου του Μεξικού σε Κόλπο της Αμερικής”.
Σε λίγο σειρά παίρνουν η Διώρυγα του Παναμά, η Γροιλανδία και αν χρειαστεί ο Καναδάς θα γίνει η επόμενη 51 πολιτεία των ΗΠΑ. Και όλα αυτά χωρίς τη συγκατάθεση των ενδιαφερομένων, αφού καμία χώρα ακόμη δεν έβγαλε πωλητήριο. Γι αυτό ο πρόεδρος Τραμπ σε άλλες δηλώσεις του είχε προαναγγείλει και τη χρήση βίας.
Κάτι τέτοια ακούν οι ποδοσφαιρόφιλοι και θυμούνται ένα παλιό σύνθημα των οπαδών:
“Τίποτα, τίποτα δεν μας σταματά”
Και ο μεν Τραμπ εκλέχτηκε για να υπηρετήσει το μεγαλείο των ΗΠA για αυτό και δηλώνει ανερυθρίαστα τους επικίνδυνους αναθεωρητισμούς του. Οι Ηγέτες, αν υπάρχουν ακόμη τέτοιοι, των άλλων χωρών πως αντιδρούν; Δηλώνουν από τώρα υποταγή ή προετοιμάζονται για τα χειρότερα που έρχονται για την ανθρωπότητα και τους λαούς;
Πως είναι δυνατόν αυτός ο κυνισμός των εξαγγελιών του αμερικανού προέδρου να μην προκαλεί δέος και αγανάκτηση από όλους; Πως είναι δυνατόν το “Σιδηρούν Γένος” της εποχής μας να δεχτεί τέτοια έκπτωση ηθικής και εκβιασμούς; Εκτός εάν όλη η ανθρωπότητα, όπως και ο Τραμπ είναι της σχολής Τσώρτσιλ που θεωρούσε πως στην αντιμαχία ανάμεσα στο δίκαιο και τη δύναμη κυριαρχεί απόλυτα το “δίκαιο” της Δύναμης.
Ολόκληρη η ιστορία του κόσμου μπορεί να συνοψισθεί στο γεγονός ότι όταν ένα έθνος είναι δυνατό, δεν είναι δίκαιο και όταν θέλει να είναι δίκαιο δεν είναι πια δυνατό”.(Ουίνστον Τσώρτσιλ).
Ακούγοντας κάποιος τις υποσχέσεις-“απειλές” του Τραμπ περί “χρυσής εποχής” των ΗΠΑ και τις μεγαλόσχημες διακηρύξεις του περί του μεγαλείου και της δύναμης της χώρας του, εύκολα ανακαλεί στη μνήμη του τα λόγια ενός ομοϊδεάτη του, του πατέρα του λαϊκισμού, του Κλέωνα. Ο Τραμπ και ο Κλέωνας φαίνεται πως συγκλίνουν στην ίδια διαπίστωση:
Η Ηγεμονία μιας χώρας δεν συμβαδίζει και δεν συμβιβάζεται με τη λογική, την ηθική και το δίκαιο.
“Αν όμως θέλετε να κρατήσετε την Ηγεμονία σας έστω και με ανάρμοστες μεθόδους, τότε πρέπει για το συμφέρον σας να τους τιμωρήσετε, ακόμη κι αν τούτο είναι άδικο. Αλλιώς παραιτηθείτε από την ηγεμονία σας και φροντίστε το καλό σας όνομα, χωρίς να διατρέχετε κινδύνους”(Δημηγορία Κλέωνα για την τιμωρία των Μυτιληναίων).
Φαίνεται πως ο Τραμπ θα είχε κατά νου τις παραπάνω προτροπές του Κλέωνα προς τους συμπολίτες του Αθηναίους, όταν στην τελετή ορκωμοσίας του τόνιζε με περισσή υπερηφάνεια:
“Κανένα άλλο έθνος δεν μπορεί να μας φτάσει. Δεν υπάρχει τίποτα που δεν μπορούμε να πετύχουμε. Στέκομαι ενώπιόν σας εδώ ως απόδειξη ότι τίποτα δεν είναι αδύνατο. Στην Αμερική το αδύνατο είναι αυτό που κάνουμε καλύτερα”.
Να, λοιπόν, που ο Τραμπ και ο Αλκιβιάδης βαδίζουν παράλληλα στη διαπίστωση πως στις ηγεμονίες δεν υπάρχουν όρια εκ των προτέρων. Δεν είναι τυχαίο πως και οι δύο επανήλθαν στη θέση τους με θριαμβευτικό τρόπο κι ας καταδικάστηκαν για πολλά ανομήματα.
Διαβάζοντας τα παρακάτω λόγια του Αλκιβιάδη και κάνοντας μία προσομοίωση ή σύγκριση με τα λόγια του Τραμπ εύκολα διαπιστώνουμε πόσο φιλέλληνας(!) και λάτρης της αρχαίας ελληνικής γραμματείας είναι ο αμερικανός πρόεδρος.
“Δεν μπορούμε να χαράξουμε, εκ των προτέρων όρια στην ηγεμονία μας. Γιατί είμεθα υποχρεωμένοι, αφού φθάσαμε σε αυτό το σημείο, άλλους να απειλούμε, άλλους να παραφυλάγουμε, με έξοδα άλλων, κι άλλους να μη συγχωρούμε γιατί κινδυνεύουμε να κυριαρχηθούμε, αν δεν κυριαρχήσουμε εμείς οι ίδιοι πάνω σε άλλους”’
Ο κυνισμός της δύναμης στο μεγαλείο του!
Και επειδή σε τέτοιες στιγμές το ένα φέρνει το άλλο δύσκολα θα αντέξει κάποιος στον πειρασμό να μην ανατρέξει και στην σχετική αναφορά περί δύναμης του Ντοστογιέφσκι δια στόματος Ρασκόνλικωφ:
“Η δύναμη είναι απαραίτητη, δίχως δύναμη δεν κάνεις απολύτως τίποτα. Αλλά η δύναμη αποκτιέται με δύναμη, κι αυτό είναι που δεν γνωρίζει ο κόσμος”
Αν όλα τα παραπάνω έχουν κάποια χρησιμότητα για εμάς είναι ο φόβος μας μήπως βρισκόμαστε ως ανθρωπότητα στο λυκόφως του πολιτισμού και στο λυκαυγές ενός sui generiς πρωτογονισμού.
Εμείς ως φτωχή και αδύνατη Ελλάς το μόνο που μπορούμε να ευχόμαστε να εισακουστεί από τον πρόεδρο Τραμπ η προτροπή της Εκάβης, που μέσα στην απελπισία της δεν καταριέται μόνο την βαρβαρότητα των Αχαιών-αφού έχασε πολλά συγγενικά της πρόσωπα στον πόλεμο-αλλά προβαίνει σε εκτιμήσεις με διδακτικό περιεχόμενο για το ήθος και τη συμπεριφορά των Ηγετών:
“Δεν πρέπει να αφεντεύουν/οι δυνατοί πέρα από το δίκιο μήτε,/σαν είναι ευτυχισμένοι, να νομίζουν/ πως θα κρατούν για πάντα οι καλές μέρες” («Εκάβη», Ευριπίδης).
*ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Ta αποσπάσματα αντλήθηκαν από το βιβλίο «Ουκρανικός Πόλεμος»(Ηλίας Γιαννακόπουλος, Εκδόσεις “Γραφή”)
