Οι διακοπές είναι η ιδανική περίοδος για πάρτι, λιχουδιές, λαμπερό στολισμό, οικογενειακές συγκεντρώσεις και φυσικά... για ψώνια και χριστουγεννιάτικα δώρα.
«Παρόλο που η συγκεκριμένη εποχή του χρόνου θα πρέπει να μας προσφέρει χαρά, μερικές φορές μπορεί να μας προκαλέσει οικονομικό στρες και άγχος», προειδοποιεί η Κάρα Στίβενς, συγγραφέας του βιβλίου «Heal Your Relationship with Money» και ιδρύτρια της Frugal Feminista.
Για αυτό η Στίβενς τονίζει ότι είναι εξαιρετικά σημαντικό να αντισταθούμε στον πειρασμό να ξοδέψουμε υπερβολικά πολλά χρήματα στις χριστουγεννιάτικες αγορές. Έτσι, θα ελαχιστοποιήσουμε το άγχος και θα ευχαριστηθούμε τις γιορτές με την ψυχή μας. Πώς όμως θα το πετύχουμε; Η Στίβενς και άλλοι ειδικοί εξηγούν.
Ορίζουμε έναν προϋπολογισμό εκ των προτέρων
«Είναι σημαντικό να ορίσουμε τον προϋπολογισμό των διακοπών πολύ πριν την περίοδο των γιορτών. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει τα έξοδα μιας εκδρομής, τα έξοδα του φαγητού και φυσικά τα έξοδα των δώρων», συνιστά η Σαμάνθα Γκόρλικ, διευθύνουσα σύμβουλος οικονομικού σχεδιασμού στο Brunch & Budget.
Ο καθορισμός σαφών ορίων για τους πολλούς και διαφορετικούς τομείς δαπανών των Χριστουγέννων θα μας βοηθήσει να αποφύγουμε τις παρορμητικές αγορές. Επομένως, ορίζουμε έναν προϋπολογισμό με βάση τα έσοδα και τα έξοδά μας και μένουμε πιστοί σε αυτόν. Εάν χρειαστεί να ξοδέψουμε περισσότερα σε κάτι, περιορίζουμε τα έξοδα από κάτι άλλο, προκειμένου να το εξισορροπήσουμε.
Κάνουμε μια λίστα με τα πρόσωπα της ζωής μας στα οποία θέλουμε να κάνουμε ένα δώρο
Και βάζουμε δίπλα στο κάθε όνομα το ποσό που είμαστε διατεθειμένοι να δαπανήσουμε. Θέτοντας ρεαλιστικά όρια στα οικονομικά μας, αποκλείεται να πέσουμε έξω με αποτέλεσμα να αφήσουμε κάποιον από τους αγαπημένους μας χωρίς έστω ένα συμβολικό δώρο.
Ας σκεφτούμε επιτέλους λίγο δημιουργικά
Τα μέλη της οικογένειάς μας ή οι φίλοι μας μπορεί να είναι εξίσου ευχαριστημένοι με ένα δώρο των 25 ευρώ, όσο και με ένα δώρο των πενήντα ευτώ. Επομένως, ψάχνουμε για έξυπνα, πρακτικά και ευφάνταστα δώρα χαμηλότερου κόστους, που θα έχουν άμεση σχέση με τα ενδιαφέροντα και τα γούστα των ατόμων στα οποία θα τα προσφέρουμε.
Σε αυτά τα πράγματα δεν χωράνε ντροπές. Κάθε όμορφη κίνηση μετράει, είτε κοστίζει μια περιουσία, είτε ελάχιστα χρήματα. Οι δικοί μας άνθρωποι σίγουρα θα εκτιμήσουν την πρόθεσή μας.
Εγκαινιάζουμε νέες παραδόσεις
Αν ακούμε ότι και άλλα πρόσωπα από τον κύκλο των συγγενών ή των φίλων μας δυσκολεύονται να ανταπεξέλθουν στα έξοδα των δώρων, το συζητάμε όλοι μαζί και αποφασίζουμε να μην πιεστούμε.
Απλώς, προκειμένου να προχωρήσουμε σε μια τέτοια πρόταση, έχει σημασία να είμαστε γενναίοι και να ενθαρρύνουμε τα μέλη της οικογένειάς να δημιουργήσουν νέες παραδόσεις, που δεν θα απαιτούν σώνει και ντε την σπατάλη χρημάτων.
Η επικοινωνία των αναγκών μας και ο καταιγισμός ιδεών με την οικογένεια ή την παρέα μπορεί να μας φέρει πιο κοντά και να μας βοηθήσουν να εκφράσουμε την αγάπη μας με άλλους τρόπους, πολύ πιο δημιουργικούς από την καθιερωμένη ανταλλαγή δώρων.
Δεν μπαίνουμε σε καμία περίπτωση στο παιχνίδι της σύγκρισης
Όπως λέει και η παροιμία, η σύγκριση είναι ο κλέφτης της χαράς. Αλλά το διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης καθιστούν πολύ πιθανό το ενδεχόμενο να πέσουμε σε αυτή την παγίδα.
Όμως, οι διακοπές των Χριστουγέννων μπορεί να είναι μια ιδανική ευκαιρία να παραμείνουμε εκτός διαδικτύου. Όχι μόνο για να είμαστε περισσότερο παρόντες στις στιγμές με τους φίλους και την οικογένειά μας, αλλά και για να μην αισθανόμαστε ότι συγκρίνουμε συνεχώς τις διακοπές μας με εκείνες των άλλων.
Όταν συγκρίνουμε τη ζωή μας με τη ζωή των άλλων, χάνουμε τις οικονομικές μας αξίες και τείνουμε να κάνουμε υπερβολικές δαπάνες, ακόμα και αν γνωρίζουμε ότι κάτι τέτοιο μπορεί να μας καταστρέψει.
Δεν παραβιάζουμε τις αξίες μας
«Ένας από τους λόγους που το θεωρώ εύκολο να υπερβούμε τα οικονομικά μας όρια καθώς ψωνίζουμε για τις γιορτές, είναι η επιβεβλημένη πεποίθηση ότι μόνο ξοδεύοντας αρκετά χρήματα εκφράζουμε βαθιά συναισθήματα, όπως η φροντίδα και η αγάπη», εξηγεί η Στίβενς.
Με άλλα λόγια, έχουμε διδαχθεί από τα μέσα ενημέρωσης και τους συνομηλίκους μας ότι η σπατάλη είναι συνώνυμη της αγάπης, ενώ αυτό δεν είναι απαραίτητα αλήθεια.
Αν θέλουμε να ξεφύγουμε από αυτή την πλύση εγκεφάλου, έχει σημασία να αφιερώσουμε λίγο χρόνο, προκειμένου να εξετάσουμε τις ηθικές αξίες που διέπουν εμάς τους ίδιους και όχι την καταναλωτική κοινωνία που ζούμε.
Ακόμη, πριν ξεχυθούμε με μανία στα καταστήματα είναι σημαντικό να κατανοήσουμε την αξία των χρημάτων μας και τον σκοπό των δαπανών μας.
Για παράδειγμα: Μήπως παίρνουμε στα παιδιά μας τα πιο πολυπόθητα και ακριβά δώρα επειδή δεν περνάμε πολύ χρόνο μαζί; Αν είναι έτσι, τότε ίσως αντί να ξοδεύουμε αφειδώς τα χρήματά που βγάζουμε από τις υπερωρίες, θα πρέπει να περιορίσουμε τον έξτρα χρόνο που περνάμε στη δουλειά και να τον χαρίζουμε στα μικρά μας. Αυτό σίγουρα είναι πιο ευεργετικό από το να τα «στουμπώνουμε» με υλικά αγαθά, από το οποία στο τέλος δεν μένει απολύτως τίποτα.
Αφού προσδιορίσουμε τους ουσιαστικούς και συμβολικούς λόγους πίσω από τις δαπάνες μας, τότε είμαστε σε θέση φτιάξουμε ένα προσεκτικό σχέδιο δαπανών, με συνείδηση.
Αποφεύγουμε τις συναισθηματικές δαπάνες
Διάφοροι παράγοντες, ιδίως το στρες και η κοινωνική πίεση, μας ωθούν σε υπερβολικές δαπάνες, που δεν μας προσφέρουν παρά μια πρόσκαιρη συναισθηματική ανακούφιση, προτού βουλιάξουμε και πάλι στο άγχος και τη θλίψη.
Οι συναισθηματικές αγορές μπορεί να εξελιχθούν σε ένα σοβαρό πρόβλημα. Ιδίως κατά την περίοδο των γιορτών, όπου ξυπνάνε αναμνήσεις από την παιδική ηλικία και το περιβόητο «shopping therapy» φαίνεται πιο φυσιολογικό σε σχέση με όλες τις υπόλοιπες εποχές του χρόνου.
Αν λοιπόν ψωνίζουμε στην προσπάθειά μας να καλύψουμε ένα συναισθηματικό κενό, έχει σημασία να το αντιληφθούμε. Διότι όσα χρήματα και αν σπαταλήσουμε σε βιαστικές αγορές, το πρόβλημα θα παραμένει άλυτο.
Σκεφτόμαστε τον μελλοντικό μας εαυτό
Αν βρεθούμε στα πρόθυρα του να ξοδέψουμε χρήματα πέρα από τον προϋπολογισμό μας, κάτι που θα μας βοηθήσει, είναι να σκεφτούμε πόσα υπέροχα πράγματα θα μπορούσαμε να κάνουμε στο μέλλον με αυτό το ποσό.
Ας σκεφτούμε τα όνειρά μας, όλα αυτά για τα οποία εργαζόμαστε και το πώς η απόφαση να εξοικονομήσουμε αυτά τα χρήματα σήμερα, θα μας βοηθήσει να φτάσουμε πιο γρήγορα στους στόχους μας. Αν περάσουν όλα αυτά από το μυαλό μας, σίγουρα οι αγορές μας θα γίνουν πολύ πιο συνειδητά.