Πολλοί, ακόμα και αρκετοί φίλοι απευθύνουν έκκληση «να δούμε την μεγάλη γεωπολιτική εικόνα». Όταν στο Χάρκοβο ο επιτιθέμενος βομβαρδίζει τυφλά (την στιγμή που γίνονται… διαπραγματεύσεις), όταν ρίχνει θερμοβαρικές βόμβες στην Οκτρίκα (όπως καταγγέλλει ο δήμαρχός της), όταν έχει στοχοποιήσει και μέλη της ελληνικής κοινότητας (πληροφορίες για 2 ακόμη νεκρούς, και συνολικά 12) στην κοινότητα του Σαρτανά, σήμερα, ενώ επίκειται να εισέλθουν στην ευρύτερη περιοχή οι δυνάμεις των Τσετσένων) το να επιμένει κανείς «στην μεγάλη εικόνα» ισοδυναμεί με το να κλείνει τα μάτια του στην τραγωδία των πραγματικών ανθρώπων –για την ακρίβεια, ενός ολόκληρου λαού. Όχι μόνον δεν μπορεί να συναινέσει κανείς απέναντι σε αυτόν τον «αναλυτικό αντιανθρωπισμό», αλλά είναι να βγαίνει και από τα ρούχα του κιόλας…
Η στοχοποίηση των αμάχων
Στην Ουκρανία λαμβάνει χώρα μια με νύχια και με δόντια λαϊκή αντίσταση απέναντι στη ρωσική εισβολή. Τα ρεπορτάζ με πολίτες που κατασκευάζουν εκατοντάδες μολότωφ προς υποδοχή των εισβολέων έχουν κάνει το γύρο του κόσμου. Το σφυροκόπημα, επομένως, ανοχύρωτων πόλεων από τους Ρώσους δεν οφείλεται σε «λάθος», αλλά έχει σα σκοπό να καμφθεί το ηθικό του ουκρανικού λαού ώστε να πάψει να αντιστέκεται.
Πώς το είπανε στο τελεσίγραφο που απηύθυναν στην πόλη του Κιέβου την Κυριακή το πρωΐ; «Παραδοθείτε ειδάλλως υπεύθυνοι για την αιματοχυσία θα είστε εσείς». Τα ίδια, δηλαδή, που έλεγαν οι Γερμανοί όταν περικύκλωναν τα ελληνικά χωριά στην Κατοχή, προς αναζήτηση των αντιστασιακών σωμάτων. Ιδίας νοοτροπίας, η ένταση των πολεμικών επιχειρήσεων από τους Ρώσους καθώς εξελίσσονται διαπραγματεύσεις, καθώς επιδιώκουν να τις διεξάγουν με το πιστόλι στον κρόταφο των Ουκρανών. Είπαμε: Πεποίθηση του καθεστώτος Πούτιν είναι ότι οι άνθρωποι δεν είναι παρά πιόνια στην «μεγάλη σκακιέρα»…
«Οι Ουκρανοί είναι ναζί»
Η ταύτιση όλων των Ουκρανών με τους ναζί, είναι μια από τις αιχμές της ρωσικής προπαγάνδας. Την ξεπατίκωσε από τους βομβαρδισμούς του ΝΑΤΟ εναντίον της Σερβίας το 1999, όπου οι Σέρβοι στοχοποιούνταν συλλήβδην ως “φασίστες”, αποδίδοντάς τους συλλογική ευθύνη για την ύπαρξη του Αρκάν, ή για διάφορα “φιντάνια” της κυβέρνησης Μιλόσεβιτς.
Στην πραγματικότητα, η κυβέρνηση της Ουκρανίας έχει τόση σχέση με τους ναζί όση έχει και το καθεστώς της Ρωσίας: Για το «τάγμα Αζόφ» είναι γνωστοί οι Ουκρανοί, τις ακροδεξιές οργανώσεις που έδρασαν παράλληλα με τις άλλες πολιτικές παρατάξεις στην Μεϊντάν και ισχυροποιήθηκαν μέσω του κινήματος αυτού· το ρωσικό καθεστώς έχει τους «Λύκους της Νύχτας» και την «Ομάδα Βάγκνερ», οι επικεφαλής του οποίου συνδέονται προσωπικά με τον ίδιον τον Πούτιν, απολαμβάνει της υποστήριξης του Βλαντιμίρ Ζιρινόφσκι, ενώ η ρωσική κυβέρνηση υποστηρίζει ανοιχτά τα περισσότερα ακροδεξιά κινήματα στην Ευρώπη (μεταξύ των οποίων, το… NPD της Γερμανίας, που είναι το κόμμα για το οποίο εφευρέθηκε ο όρος ‘νεοναζί’, καθώς και την επίσης αμιγώς νεοναζιστική, Χρυσή Αυγή).
Και επειδή τα πολλά λόγια είναι φτώχεια, ας παρουσιάσουμε εντελώς επιγραμματικά την περίπτωση του Ντιμίτρι Ούτκιν, που φέρεται να είναι ο ιδρυτής και επικεφαλής της Ομάδας Βάγκνερ. Η Βάγκνερ, λοιπόν, είναι μια παραστρατιωτική-μισθοφορική οργάνωση με στενές σχέσεις με το Κρεμλίνο (ο ίδιος ο Ούτκιν θα τιμηθεί 4 φορές με το παράσημο της ανδρείας). Ο ιδρυτής της θα επιλέξει αυτό το όνομα γιατί έχει πάθος με την ιστορία του Τρίτου Ράιχ και του Χίτλερ, οπότε είπε να δώσει στον οργανισμό του το όνομα του αγαπημένου συνθέτη του Αδόλφου. Η Βάγκνερ δραστηριοποιείται στο εσωτερικό της Ρωσίας, όπου κατηγορείται για δολοφονίες αντιφρονούντων, αλλά και στο εξωτερικό: Δραστηριοποιήθηκε όχι μόνον στη Συρία –όπου στο κάτω κάτω μάχονταν τζιχαντιστές– αλλά και σε πολλές άλλες χώρες. Πόσες; Οκτώ, τις ακόλουθες: Ουκρανία, Λιβύη, Σουδάν… Κεντρική Αφρικανική Δημοκρατία, Μαλί… Μαδαγασκάρη, Μοζαμβίκη, και βέβαια την Βενεζουέλα –στη φρουρά του Μαδούρο, συγκεκριμένα.
Τι κάνει, όμως αυτή η Βάγκνερ; Υλοποιεί την ρωσική πολιτική εκεί όπου δεν πρέπει να φαίνεται η εμπλοκή του κράτους, και άρα να υπάρχει και κάποιο προκάλυμμα νομιμότητας ή δικαίου. Πολλές φορές ξένοι ηγέτες έχουν διαμαρτυρηθεί στον Πούτιν για τη δράση της Βάγκνερ, για να εισπράξουν ένα χαμόγελο με νόημα από τον Βλαδίμηρο. Ο οποίος, προφανώς, αν κόπτεται τόσο για την «αποναζιστικοποίηση» όπως δηλώνει, καλό θα ήταν να ξεκινήσει από τον εαυτό του.
«Η Γερμανία στρατιωτικοποιείται…»
Δυσαρέσκεια εκφράζουν πολλοί για τον επανεξοπλισμό της Γερμανίας, κάνοντας ιστορικές αναλογίες με εκείνην του Χίτλερ. Είναι οι ίδιοι άνθρωποι που διαμαρτύρονται για την παρουσία των αμερικανικών βάσεων στα εδάφη της, την προσήλωσή της στο ΝΑΤΟ, και κατ’ επέκτασιν την μεγάλη επιρροή που ασκεί ο ατλαντισμός στα Ευρωπαϊκά τεκταινόμενα. Οπότε;
Πρέπει να αποφασίσουμε αν θέλουμε ή το ένα ή το άλλο –και τα δύο μαζί δεν γίνεται. Ή θα έχουμε μια πιο ανεξάρτητη Ευρώπη, πράγμα που σημαίνει αυτοτέλεια στην άμυνά της και την εξωτερική πολιτική –δηλαδή μεταξύ άλλων και μια Γερμανία που επανεξοπλίζεται υπό τον έλεγχο της ΕΕ– ή θα έχουμε μια Ευρώπη που επειδή ακριβώς θα αποτυγχάνει να κάνει όλα τα παραπάνω, θα παραμένει δέσμια των επιλογών της άλλης πλευράς του Ατλαντικού. Άρα δεν γίνεται να γκρινιάζουμε για την ύπαρξη του ενός (αμερικάνικη επιρροή στην Ευρώπη), την έλλειψη του άλλου (ανεξάρτητη ευρωπαϊκή πολιτική) και να απορρίπτουμε επίσης τον μόνο δρόμο που θα μπορούσε να την βγάλει από αυτήν την θέση (που περιλαμβάνει –πως να το κάνουμε;– και τον επανεξοπλισμό της Γερμανίας)
Ο «επιτήδειος ουδέτερος» σε νέα παράσταση
Έκλεισε, λέει, η Τουρκία το βράδυ της Δευτέρας τα Στενά του Βοσπόρου. «Βόμβα!» που γράφουν και οι ειδησεογραφικές ιστοσελίδες καθημερινά για τα έκτακτα γεγονότα ταλαιπωρώντας τα δύσμοιρά μας μάτια. Μόνο που, η τουρκική κυβέρνηση περίμενε όλες αυτές τις μέρες ώστε να προλάβει να καταπλεύσει ο αναγκαίος για τους Ρώσους στόλος στην Μαύρη Θάλασσα· και μετά πήρε την απόφαση να κλείσει τα στενά όχι μόνο για τα ρωσικά πολεμικά πλοία, αλλά και για εκείνα χωρών που είναι στο ΝΑΤΟ, και εκβάλλουν στη Μαύρη Θάλασσα όπως η Βουλγαρία και η Ρουμανία. Ποιος το έκανε αυτό; Μια χώρα του ΝΑΤΟ, η μόνη για την ακρίβεια που αρνήθηκε να κλείσει τους αεροδιαδρόμους της για τους εισβολείς, και εκείνη που σε κάθε ευκαιρία φωνάζει «προς θεού όχι κυρώσεις!». Ελπίζουμε ο Ερντογάν να μην απέσπασε κάποια ανταλλάγματα για αυτήν του την παράσταση.
Τι συμβαίνει στο εσωτερικό της Ρωσίας;
Σίγουρα δεν διαδηλώνουν υπέρ της στρατιωτικής εισβολής του Πούτιν. Άλλοτε το καθεστώς συνήθιζε να πυροδοτεί τέτοιες κινητοποιήσεις, τώρα, απ’ ό,τι φαίνεται είναι αδύνατον. Την ίδια στιγμή, το αντιπολεμικό αίσθημα κερδίζει διαρκώς έδαφος –ιδίως από την στιγμή που σκλήρυναν οι διεθνείς κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας.
Σκληραίνει, όμως, και η καταστολή του πουτινικού καθεστώτος: 6.000 είναι οι συλλήψεις διαδηλωτών, από την πρώτη μέρα έναρξης της εισβολής, ωστόσο, δεκάδες διαδηλώσεις πραγματοποιούνται καθημερινά στη Ρωσία. Δεκάδες είναι και οι πρωτοβουλίες συλλογής υπογραφών προσωπικοτήτων και απλού κόσμου, που απαιτούν τη λήξη της εισβολής. Η μαζικότερη, χαρακτηριστικά, συγκέντρωσε 289.000 υπογραφές μέσα σε μια μέρα, και μέχρι το βράδυ της 28ης Φεβρουαρίου είχε συγκεντρώσει 947.000 υπογραφές.
Αντιδράσεις, όμως, εκφράζουν και κομμάτια των πολιτικών και οικονομικών ελίτ, μεταξύ των οποίων 3 βουλευτές της Δούμα, που προέρχονται από το κομμουνιστικό κόμμα, ακόμα και συγγενείς Υπουργών ή ολιγάρχες που έχουν καλές σχέσεις με το καθεστώς: Ο γαμπρός του Υπουργού Άμυνας, Σεργκέι Σοϊγκού, ο γιός του επικεφαλής της Ρόστεκ, Σεργκέι Τσεμεζόφ, στενού φίλου του ίδιου του Πούτιν, ακόμα και η κόρη του εκπροσώπου τύπου του Κρεμλίνου Ντιμίτρι Πέσκοφ, εκφράστηκαν εναντίον του πολέμου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αν και η τελευταία έσβησε την ανάρτησή της λίγο μετά. Τι δείχνουν όλα αυτά; Σίγουρα το ρεύμα υπέρ του Προέδρου της Ρωσίας είναι ακόμα μεγάλο, ωστόσο, η δυσαρέσκεια και η αντίθεση στον πόλεμο έχει ήδη αρχίσει να αποτυπώνει τις ρωγμές στην δημοφιλία του καθεστώτος…
Οι παλιές συνήθειες δύσκολα κόβονται
Πολύ συχνά, το παλαιό ψυχροπολεμικό καθεστώς πυροβολούσε συχνά τα πόδια του με υστερικές αντιδράσεις έναντι του Σοβιετικού μπλοκ, που έδιναν στην προπαγάνδα του τελευταίου ανέλπιστες ευκαιρίες για επικοινωνιακές νίκες στα σημεία. Η μονοκόμματη κίνηση της Λίνας Μενδώνη «να ανασταλεί οποιαδήποτε υλοποίηση, συνεργασία, προγραμματισμός ή συζήτηση εκδηλώσεων με ρωσικούς πολιτιστικούς οργανισμούς», όπως ανακοίνωσε από τα ΜΚΔ, εντάσσεται σε αυτήν την κατηγορία κινήσεων. Αλλού στη Δύση χειρίζονται το ζήτημα με περισσότερη λεπτότητα: Ζητούνται δημοσίως οι παραιτήσεις εκείνων που στηρίζουν δημοσίως την επίθεση του Πούτιν στην Ουκρανία, και φυσικά, όπως σε κάθε πολιτιστικό γεγονός των ημερών οι εκδηλώσεις πλαισιώνονται από αντιπολεμικά μηνύματα.
Είναι λάθος στο πρόσωπο του Πούτιν να στοχοποιείται συλλήβδην ο ρωσικός λαός –χειρότερα, ο ρωσικός πολιτισμός· τα είπε και ο καθηγητής Διεθνούς Ασφαλείας, Μάνος Καραγιάννης το βράδυ της 28ης/2/2022 στην ΕΡΤ. Εξ άλλου ο ρωσικός καλλιτεχνικός κόσμος είναι αρκετά αποστασιοποιημένος από τα έργα και τις ημέρες του καθεστώτος. Σκοπός της πολιτικής απέναντι στον Πούτιν, εξ άλλου, είναι να δημιουργήσει ρήγματα στο καθεστώς, αλλά και στην προπαγάνδα του, όχι αντισυσπειρώσεις και ανέλπιστες δικαιώσεις. Δυστυχώς «οι παλιές συνήθειες» δύσκολα κόβονται…
«Αν διαβείς τον ποταμό, μια μεγάλη αυτοκρατορία θα καταστραφεί»
Ο Πούτιν δεν διαβάζει Αρχαία Ελληνική Γραμματεία. Αν διάβαζε θα ήξερε την ιστορία του Κροίσου, Βασιλιά της Λυδίας, ο οποίος στο απόγειο της δόξας του προετοίμασε πόλεμο εναντίον των Περσών και επισκέφθηκε το μαντείο των Δελφών προκειμένου να αποσπάσει τον χρησμό της Πυθίας. «Αν διαβείς τον ποταμό, μια μεγάλη αυτοκρατορία θα καταστραφεί», του απάντησε –αναφερόμενη στο φυσικό σύνορο μεταξύ του βασιλείου της Λυδίας και της Περσίας, ποταμό Άλυ. Νομίζοντας ότι εννοούσε τους Πέρσες, ο Κροίσος προέβη άμεσα σε εισβολή, για να διαπιστώσει ότι η «αυτοκρατορία» του μαντείου ήταν τελικά η δική του…