Η Ρωσία ανακοίνωσε την Τρίτη σχέδια των αυτονομιστών στην Ουκρανία για διεξαγωγή δημοψηφισμάτων, που ανοίγουν τον δρόμο για την επίσημη προσάρτηση κατεχόμενων από τη Μόσχα εδαφών, μετά από σχεδόν επτά μήνες πολέμου με τη γείτονά της.
Ποιος θέλει δημοψήφισμα
Οι αυτοαποκαλούμενες Λαϊκές Δημοκρατίες του Λουχάνσκ (LPR) και του Ντόνετσκ (DPR), τις οποίες ο Βλαντιμίρ Πούτιν αναγνώρισε ως ανεξάρτητες, λίγο πριν από την εισβολή στις 24 Φεβρουαρίου, δήλωσαν ότι θέλουν να διεξάγουν δημοψηφίσματα για την ένταξη στη Ρωσία στις 23-27 Σεπτεμβρίου.
Οι περιφέρειες της Χερσώνας και της Ζαπορίζια, οι οποίες δεν έχουν ακόμη αναγνωριστεί ως ανεξάρτητες από τη Ρωσία, δήλωσαν επίσης ότι θα κάνουν τις δικές τους ψηφοφορίες. Η Ρωσία δεν ελέγχει πλήρως καμία από τις τέσσερις περιοχές, με μόνο περίπου το 60% της περιοχής του Ντόνετσκ να βρίσκεται στα ρωσικά χέρια.
Πόσο έδαφος μπορεί να χάσει η Ουκρανία
Το έδαφος που ελέγχει η Ρωσία ανέρχεται σε περισσότερα από 90.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα, ή περίπου το 15% της συνολικής έκτασης της Ουκρανίας - ίσο με το μέγεθος της Ουγγαρίας ή της Πορτογαλίας.
Η Ρωσία προσάρτησε την Κριμαία το 2014. Με την Κριμαία και τις άλλες τέσσερις περιοχές, η Ρωσία θα αποκτούσε μια αρκετά μεγάλη έκταση της χώρας, σχεδόν ίση με τα 4/5 της ελληνικής επικράτειας.
Το διακύβευμα
Εάν το Κρεμλίνο προχωρήσει στα δημοψηφίσματα και προσαρτήσει τις τέσσερις περιφέρειες, τότε θα αυξηθεί ο κίνδυνος μιας άμεσης στρατιωτικής αντιπαράθεσης μεταξύ της Ρωσίας και της στρατιωτικής συμμαχίας του ΝΑΤΟ (επειδή τα μέλη του ΝΑΤΟ προμηθεύουν όπλα και παρέχουν πληροφορίες στην Ουκρανία) - ένα σενάριο που ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν έχει πει ότι θα μπορούσε να οδηγήσει στον Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Ως εκ τούτου, μια εσπευσμένη προσάρτηση ενός ακόμη μεγάλου μέρους της ουκρανικής επικράτειας θα συνιστούσε επικίνδυνη κλιμάκωση, λίγες μέρες μετά τη σημαντική ρωσική ήττα στο πεδίο μάχης του πολέμου στη βορειοανατολική Ουκρανία.
Tο πυρηνικό δόγμα της Ρωσίας, εξάλλου, επιτρέπει τη χρήση τέτοιων όπλων εάν δέχεται επίθεση με πυρηνικά ή άλλα όπλα μαζικής καταστροφής ή εάν το ρωσικό κράτος αντιμετωπίζει «υπαρξιακή απειλή» από συμβατικά όπλα.
Αν, από την άλλη, η Ουκρανία δεν σταματήσει να μάχεται για το χαμένο της έδαφος, τότε η Ρωσία θα πρέπει να επιστρατεύσει σημαντικές στρατιωτικές δυνάμεις για να υπερασπιστεί τις πρόσφατα προσαρτημένες περιοχές - οι οποίες δεν βρίσκονται ακόμη πλήρως υπό τον ρωσικό έλεγχο.
Τι λέει η Ουκρανία
Η Ουκρανία λέει ότι δεν θα ησυχάσει έως ότου εκδιωχθεί κάθε Ρώσος στρατιώτης από το έδαφός της. Το Κίεβο λέει ότι δεν θα δεχτεί ποτέ τον ρωσικό έλεγχο στο έδαφός του και έχει καλέσει επανειλημμένως τη Δύση να προμηθεύσει περισσότερα και καλύτερα όπλα για να πολεμήσει τις ρωσικές δυνάμεις.
Τα προγραμματισμένα δημοψηφίσματα της Μόσχας για την προσάρτηση πρόσθετων ουκρανικών εδαφών δεν θα έχουν κανένα αντίκτυπο, διεμήνυσε την Τρίτη ο υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας, Ντμίτρο Κουλέμπα.
«Οι Ρώσοι μπορούν να κάνουν ό,τι θέλουν. Δεν θα αλλάξει τίποτα», είπε.
Τι έγινε στην Κριμαία
Η σύγκρουση στην ανατολική Ουκρανία ξεκίνησε το 2014, μετά την ανατροπή του φιλορώσου προέδρου, Βίκτορ Γιανουκόβιτς, στην επανάσταση του Μαϊντάν και την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία.
Αφού οι ρωσικές δυνάμεις στις 27 Φεβρουαρίου 2014 πήραν τον έλεγχο της περιοχής, στην οποία υπερίσχυε το ρωσικό εθνοτικό στοιχείο αλλά πέρασε στην Ουκρανία κατά τη σοβιετική εποχή, στις 16 Μαρτίου πραγματοποιήθηκε δημοψήφισμα για την ένταξή της στη Ρωσία.
Οι ηγέτες της Κριμαίας δήλωσαν ότι ψήφισαν 97% υπέρ της απόσχισης από την Ουκρανία και της προσχώρησης στη Ρωσία. Η Ρωσία προσάρτησε επίσημα την Κριμαία στις 21 Μαρτίου, λιγότερο από ένα μήνα μετά την εισβολή. Το Κίεβο και η Δύση είπαν ότι το δημοψήφισμα παραβίαζε το σύνταγμα της Ουκρανίας και το διεθνές δίκαιο.