Οι 5 «κόκκινες κάρτες» της Αρχής Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων για την τηλεκπαίδευση

Για ελλείψεις συμμόρφωσης με τους κανόνες για τα προσωπικά δεδομένα. Αντιδρά το υπ. Παιδείας
puttapon via Getty Images

«Αστερίσκους» στον τρόπο εφαρμογής της τηλεκπαίδευσης και στα μέτρα που έχουν ληφθεί από το υπουργείο Παιδείας βάζει η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, χωρίς ωστόσο να είναι αρνητική στο μέτρο αυτό καθ’ αυτό.

Έτσι, η νέα γνωμοδότηση της Αρχής, που πυροδότησε την αντίδραση του υπουργείου, περιλαμβάνει μεν επίπληξη προς το υπουργείο και αναφέρεται σε μία σειρά ενεργειών συμμόρφωσης προκειμένου να διασφαλιστεί η προστασία των προσωπικών δεδομένων για μαθητές, γονείς και εκπαιδευτικούς, δεν εισηγείται όμως την κατάργηση της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης.

Αυτό εξάλλου είχε ήδη αποτυπωθεί από την πρώτη γνωμοδότησή της το 2020 και επαναλαμβάνεται στην καινούργια. «Η Αρχή, έκρινε νόμιμη τη διαδικασία σύγχρονης εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, διαπιστώνοντας όμως ότι η διενεργηθείσα ΕΑΠΔ (σ.σ. Εκτίμηση Αντικτύπου Προστασίας Δεδομένων) δεν έχει εξετάσει με πληρότητα μια σειρά από παράγοντες και κινδύνους σε σχέση με τα δικαιώματα και τις ελευθερίες των υποκειμένων των δεδομένων» υποστήριζε στην πρώτη γνωμοδότηση.

«Αναγνωρίζοντας την αναγκαιότητα της σύγχρονης εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, ιδίως σε περιπτώσεις πανδημίας, η Αρχή παρείχε γνώμη προς το Υπουργείο, ώστε να αντιμετωπισθούν οι ανωτέρω ελλείψεις και το κάλεσε, όπως εντός αποκλειστικού διαστήματος τριών μηνών προβεί στις απαραίτητες ενέργειες τροποποίησης και συμπλήρωσης της ΕΑΠΔ και των λαμβανόμενων μέτρων» προσέθετε.

Ωστόσο, κάτι τέτοιο δεν φαίνεται να έγινε μέχρι σήμερα σύμφωνα με τη νεότερη γνωμοδότηση της Αρχής, η οποία εξέτασε αυτεπαγγέλτως τη συμμόρφωση του υπουργείου με τις συστάσεις για τη συμβατότητα της σύγχρονης εξ αποστάσεως εκπαίδευσης στις σχολικές μονάδες της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης με τις διατάξεις της νομοθεσίας για την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.

Τηλεκπαίδευση: Οι 5 ελλείψεις στα μέτρα του υπουργείου

Παρά το γεγονός πως το υπουργείο προχώρησε σε επικαιροποίηση της ΕΑΠΔ, η ανεξάρτητη Αρχή διαπίστωσε εκ νέου ελλείψεις και συγκεκριμένα αναφέρει:

  1. Δεν έχει διενεργηθεί αναλυτική διερεύνηση της νομιμότητας των σκοπών επεξεργασίας από την πλευρά του Υπουργείου, ιδίως σε σχέση με τη συγκατάθεση για την πρόσβαση σε πληροφορίες που είναι αποθηκευμένες στον τερματικό εξοπλισμό ενός χρήστη, όταν αυτό δεν είναι απαραίτητο για την παροχή της υπηρεσίας που ζήτησε ο χρήστης.
  2. Οι παρεχόμενες στα υποκείμενα δεδομένων πληροφορίες είναι λιγότερες από όσες επιβάλλει ο ΓΚΠΔ, ενώ οι πληροφορίες αυτές δεν είναι σε κατανοητή και εύκολα προσβάσιμη μορφή με σαφή και απλή διατύπωση, ιδίως εφόσον πρόκειται για πληροφορία που απευθύνεται και σε παιδιά.
  3. Τα εφαρμοζόμενα μέτρα ασφάλειας αν και βρίσκονται προς τη σωστή κατεύθυνση πρέπει να συμπληρωθούν, με τρόπο που να είναι διαθέσιμος σε κάθε εκπαιδευτικό, ενώ πρέπει να εξασφαλιστεί ότι το σύνολο των εκπαιδευτικών που εμπλέκονται στη διαδικασία εξ αποστάσεως εκπαίδευσης έχουν λάβει ελάχιστη ενημέρωση.
  4. Το Υπουργείο παραβίασε την υποχρέωση του άρθρου 35 παρ. 9 του ΓΚΠΔ σε σχέση με την έκφραση γνώμης των υποκειμένων των δεδομένων ή των εκπροσώπων τους για τη σχεδιαζόμενη επεξεργασία.
  5. Δεν έχει πραγματοποιηθεί ορθή αξιολόγηση της διαβίβασης δεδομένων σε χώρες εκτός Ε.Ε. ιδίως αν ληφθεί υπόψη η απόφαση του ΔΕΕ στην υπόθεση C-311/18 (Schrems ΙΙ).

Το γεγονός αυτό οδήγησε την Αρχή να προχωρήσει σε επιπλήξεις προς το υπουργείο, δίνοντας παράλληλα εντολή προς αυτό να αντιμετωπίσει τις ελλείψεις εντός χρονικού διαστήματος δύο μηνών (τεσσάρων – όπως λέει – σε σχέση με τις διαβιβάσεις) ώστε να αρθούν οι παραβάσεις.

Εσφαλμένες παραδοχές λέει το υπουργείο και… δείχνει Δικαιοσύνη

Ιδιαιτέρως επικριτικό υπήρξε με ανακοίνωσή του το υπουργείο Παιδείας για τη γνωμοδότηση της Αρχής, η οποία όπως αναφέρει «εκπλήσσει λόγω των εσφαλμένων της παραδοχών, αλλά και λόγω της ξαφνικής αλλαγής πλεύσης εκ μέρους της Αρχής και παράκαμψης του διαρκούς διαλόγου της με το υπουργείο».

Αφήνει μάλιστα παράθυρο για ενδεχόμενη προσφυγή στη Δικαιοσύνη. «Το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων ασφαλώς σέβεται τις Αποφάσεις των Ανεξάρτητων Αρχών. Οι αποφάσεις, όμως, αυτές υπόκεινται σε δικαστική κρίση» επισημαίνει χαρακτηριστικά.

Στα επιχειρήματα του υπουργείου είναι πως η απόφαση της Αρχής ήρθε μετά από μία «περιέργως έκτακτη συνεδρίαση» κι ενώ «δεν εφαρμόζεται πλέον η τηλεκπαίδευση και τα σχολεία μας έχουν επιστρέψει στην κανονικότητα». Παράλληλα, με την ανακοίνωσή της επιχειρεί να αντικρούσει τα πέντε σημεία στα οποία εστιάζει η Αρχή σχετικά με ελλείψεις ως προς την προστασία προσωπικών δεδομένων.

Σε ανάλογο μήκος κύματος κινήθηκε και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γ. Οικονόμου. «Προκαλεί φοβερή εντύπωση το γεγονός ότι στη συγκεκριμένη χρονική στιγμή συνεδρίασε η Αρχή. Επικαλείται πράγματα που δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα, όπως πολύ αναλυτικά αναφέρει το Υπουργείο Παιδείας στην ανακοίνωσή του. Σε κάθε περίπτωση, μέσω των συμβάσεων και των ειδικών όρων που μπήκαν στις συμβάσεις αυτές, που είναι πολύ πιο συγκεκριμένοι, προστατεύονται τα προσωπικά δεδομένα όσων συμμετείχαν στην τηλεκπαίδευση» είπε κατά την ενημέρωση της Πέμπτης.

Πηγή: Dikastiko.gr

Δημοφιλή