Η κυβέρνηση αντέδρασε στην ανακοίνωση των Ηνωμένων Πολιτειών για την επιβολή δασμών 20% στις εξαγωγές της Ευρωπαϊκής Ένωσης μ′ ένα μείγμα ψυχραιμίας αλλά και ανησυχίας, αναφέρει το βουλγαρικό πρακτορείο ειδήσεων Novinite
«Μολονότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ ανέστειλε πρόσφατα τους δασμούς για ορισμένες χώρες, η Ελλάδα εξακολουθεί να ανησυχεί για τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην οικονομία της, δεδομένης της ευπάθειάς της σε απροσδόκητες κινήσεις της Ουάσινγκτον. Οι αρχικές προβλέψεις έδειχναν ότι ο άμεσος αντίκτυπος των δασμών μπορεί να είναι περιορισμένος, καθώς οι ελληνικές εξαγωγές προς τις ΗΠΑ αντιπροσωπεύουν μόνο το 4,9% των συνολικών εξαγωγών της χώρας, οι οποίες ανέρχονται σε περίπου 2,4 δισ. ευρώ το 2024», αναφέρει το Novinite.
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης εξέφρασε την πεποίθηση ότι η Ελλάδα, με υπεύθυνο σχεδιασμό, μπορεί να αντεπεξέλθει σε αυτές τις προκλήσεις. Εν τω μεταξύ, ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας, ανέφερε ότι ενώ οι άμεσες επιπτώσεις των δασμών στην Ελλάδα θα είναι περιορισμένες, η οικονομία θα μπορούσε να αντιμετωπίσει έμμεσες επιπτώσεις μέσω της επιβράδυνσης της ανάπτυξης της ευρωζώνης.
Σύμφωνα με το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Πειραιώς, οι δασμοί εκτιμάται ότι θα φέρουν μείωση της τάξεως του 0,5% του ΑΕΠ, δηλαδή περίπου 1,1 δισ. ευρώ, ενώ οι ελληνικές εξαγωγές στις ΗΠΑ που έφτασαν τα 2,41 δισ. ευρώ το 2024 και αντιστοιχούν στο 4,8% της συνολικής αξίας των εξαγωγών, συνεισφέροντας περίπου 1% του ΑΕΠ, αναμένεται να μειωθούν 7-15%.
Τις βαρύτερες συνέπειες των δασμών αναμένεται να νιώσουν οι εξαγωγικές επιχειρήσεις τροφίμων και, συγκεκριμένα, προϊόντα όπως οι ελιές, η φέτα, οι κομπόστες ροδάκινου, το λάδι και τα κρασιά.
Οι ΗΠΑ είναι η μεγαλύτερη αγορά επιτραπέζιων ελιών της χώρας μας με 30% του συνόλου εξαγωγών
Περίπου το 30% των ελληνικών εξαγωγών προς τις ΗΠΑ αποτελούνται από αγροτικά προϊόντα, με το ελαιόλαδο, τις επιτραπέζιες ελιές, τη φέτα και την κομπόστα ροδάκινου να είναι μεταξύ των πλέον επηρεαζόμενων. Οι επιτραπέζιες ελιές, ειδικότερα, αντιπροσωπεύουν σημαντικό μέρος των ελληνικών εξαγωγών αγροτικών προϊόντων προς τις ΗΠΑ, με την αξία των εξαγωγών αυτών να αυξάνεται κατά 39% και να φτάνει τα 214 εκατ. ευρώ το 2024. Οι ΗΠΑ είναι η μεγαλύτερη αγορά επιτραπέζιων ελιών της Ελλάδας, αντιπροσωπεύοντας πάνω από το 30% των συνολικών εξαγωγών. Η πιθανή απώλεια αυτής της αγοράς θα ήταν καταστροφική για τον κλάδο.
Οι εξαγωγές ελαιολάδου, οι οποίες ανέρχονται σε 45.000 τόνους ετησίως, αποτελούν επίσης βασικό μέλημα, με την αξία τους να κυμαίνεται μεταξύ 80-100 εκατομμυρίων ευρώ ανάλογα με τις συνθήκες της αγοράς. Οι εξαγωγές κομπόστας ροδάκινου, ιδίως στις ΗΠΑ, αποτελούν ισχυρό μέρος της ελληνικής εξαγωγικής βιομηχανίας τροφίμων. Παρά τις προηγούμενες αυξήσεις των δασμών, οι εξαγωγές κομπόστας ροδάκινου αποτιμώνται σε περίπου 80 εκατ. ευρώ το 2023, με την αγορά των ΗΠΑ να αποτελεί περίπου το 23% των συνολικών εξαγωγών της Ελλάδας για το προϊόν αυτό.
Ιδιαίτερες προκλήσεις για τη φέτα
Η φέτα, βασικό προϊόν των ελληνικών εξαγωγών προς τις ΗΠΑ, αντιμετωπίζει ιδιαίτερες προκλήσεις με τους νέους δασμούς. Το 2024, οι ελληνικές εξαγωγές φέτας στις ΗΠΑ ανήλθαν σε 53,6 εκατομμύρια ευρώ. Οι ΗΠΑ είναι η πέμπτη μεγαλύτερη αγορά για τη φέτα, αλλά το μερίδιο αγοράς της απειλείται όλο και περισσότερο από εγχώριους παραγωγούς που πωλούν παρόμοια τυριά που δεν πληρούν τα πρότυπα προστατευόμενης ονομασίας προέλευσης (ΠΟΠ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι δασμοί θα μπορούσαν να παρέχουν στους Αμερικανούς παραγωγούς ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στην τιμολόγηση, υπονομεύοντας τους Έλληνες παραγωγούς.
Οι ελληνικές εξαγωγές κρασιού, η δεύτερη μεγαλύτερη εξαγωγή τροφίμων στις ΗΠΑ, κινδυνεύουν επίσης. Με τις πωλήσεις να προβλέπεται ότι θα φτάσουν τα 19 εκατομμύρια ευρώ το 2024, τα ελληνικά οινοποιεία όπως το Κτήμα Βιβλία Χώρα είναι ιδιαίτερα ευάλωτα, καθώς οι ΗΠΑ παραμένουν μια κρίσιμη αγορά για το ελληνικό κρασί, παρά το γεγονός ότι είναι σχετικά μικρή σε συνολικό όγκο.
Ποιές ελληνικές εταιρείες τροφίμων μπορεί να βγουν κερδισμένες
Στον αντίποδα, ορισμένες ελληνικές εταιρείες τροφίμων με εγκαταστάσεις παραγωγής στις ΗΠΑ, όπως η ΦΑΓΕ και η Mega Yeeros, μπορεί να επωφεληθούν από τους δασμούς. Οι εταιρείες αυτές είναι σε καλύτερη θέση για να απορροφήσουν το κόστος των αυξημένων δασμών και μπορεί ακόμη και να κερδίσουν μερίδιο αγοράς, καθώς οι Αμερικανοί παραγωγοί αντιμετωπίζουν υψηλότερο κόστος.
«Να ζητήσουμε εξαιρέσεις από τους δασμούς Τραμπ»
«Η Ελλάδα, με τη στήριξη της ελληνικής ομογένειας, πρέπει να ζητήσει και να πετύχει την εξαίρεση των πέντε εμβληματικών προϊόντων της (σ.σ ελιές, η φέτα, οι κομπόστες ροδάκινου, το λάδι και τα κρασιά) από τους δασμούς, αποφεύγοντας τον ανταγωνισμό με Τουρκία και Τυνησία, όπως άλλωστε συνέβη με την επιβολή δασμών κατά την πρώτη θητεία Τραμπ», τόνισε ο πρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιώς (ΕΒΕΠ) Βασίλης Κορκίδης, στη συνεδρίαση του Δ.Σ. του Επιμελητηρίου.
«Κλειδί η αφοσίωση των Αμερικανών καταναλωτών στα ελληνικά προϊόντα»
Σύμφωνα με το Novinite, οι δασμοί θα δοκιμάσουν τελικά πόσο πιστοί είναι οι Αμερικανοί καταναλωτές στις ελληνικές μάρκες. Ορισμένες αισιόδοξες προβλέψεις δείχνουν ότι τα προϊόντα που τιμολογούνται χαμηλά από τις ΗΠΑ μπορεί να παραμείνουν δημοφιλή, ακόμη και με την αύξηση των δασμών. Ωστόσο, ο πραγματικός αντίκτυπος αυτών των δασμών παραμένει αβέβαιος και πολλά θα εξαρτηθούν από τον τρόπο με τον οποίο οι Αμερικανοί καταναλωτές θα ανταποκριθούν στις πιθανές αυξήσεις των τιμών. Οι επόμενοι μήνες θα είναι κρίσιμοι για την αξιολόγηση των πραγματικών οικονομικών επιπτώσεων στην Ελλάδα.