Πυρετώδεις διαβουλεύσεις μεταξύ κομμάτων αλλά και των ηγετών των 27 κρατών μελών της ΕΕ, προγραμματισμένες και μη, βρίσκονται σε εξέλιξη προκειμένου να οριστεί το νέο πολιτικό τοπίο μετά τις Ευρωεκλογές της Κυριακής και να διαμορφωθεί η σύνθεση όχι μόνο του Ευρωκοινοβουλίου, αλλά πολύ περισσότερο της Κομισιόν και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Η διαδικασία εκλογής της/του νέου Προέδρου της Κομισιόν εξελίσεται σε θρίλερ με πρωταγωνίστρια την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Ραντεβού στο Στρασβούργο
Ήδη οι πολιτικές ομάδες έχουν ξεκινήσει διαπραγματεύσεις για να δουν εάν μπορούν να συγκροτήσουν την απαραίτητη πλειοψηφία και να ορίσουν, έως την πρώτη συνεδρίαση της Ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο (16-19 Ιουλίου) την τελική σύνθεσή τους.
Πιο συγκεκριμένα στην πρώτη Ολομέλεια οι νεοεκλεγέντες ευρωβουλευτές θα σχηματίσουν πολιτικές ομάδες με βάση τον πολιτικό τους προσανατολισμό. Επίσης το Κοινοβούλιο θα εκλέξει το Προεδρείο του (δηλ. πρόεδρο, αντιπροέδρους και κοσμήτορες) και θα καθορίσει τον αριθμό των ευρωβουλευτών για κάθε κοινοβουλευτική επιτροπή.
Ακόμη πιο σημαντικό στην πρώτη Ολομέλεια μπορεί να κριθεί η υποψηφιότητα όποιου διεκδικήσει την Κομισιόν.
Οι ευρωβουλευτές θα ψηφίσουν για την εκλογή προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Στη συνέχεια θα αξιολογήσουν τις υποψηφιότητες των επιτρόπων, μέσω δημόσιων ακροάσεων. Η νέα Επιτροπή θα πρέπει να εξασφαλίσει την έγκριση του Κοινοβουλίου στο σύνολό της σε ψηφοφορία στην ολομέλεια, προκειμένου να αναλάβει τα καθήκοντά της.
Εάν δεν επιτευχθεί αυτό τότε η συζήτηση στην Ολομέλεια για την εκλογή προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα γίνει τον Σεπτέμβριο.
Να θυμίσουμε ότι οι βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου χωρίζονται σε πολιτικές ομάδες– δεν οργανώνονται με βάση την εθνικότητά τους αλλά με βάση την πολιτική τους τοποθέτηση. Σήμερα υπάρχουν 7 πολιτικές ομάδες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Ο πίνακας που ακολουθεί δείχνει τις πολιτικές ομάδες και τον αριθμό εδρών που η κάθε μια έχει συγκεντρώσει με βάση τα καταμετρημένα ψηφοδέλτια.
Παρά την άνοδο των σκληρών δεξιών κομμάτων και της ακροδεξιάς, το κεντροδεξιό ΕΛΚ, που προτείνει την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν για πρόεδρο της Κομισιόν, έχει καταστεί η πρώτη δύναμη και ακολουθούν, όπως μπορεί να δει κανείς και στον πίνακα οι Σοσιαλιστές και Δημοκράτες (S&D) και οι Φιλελεύθεροι (Renew). Συνήθως αυτά τα τρία κόμματα συγκροτούν τον αποκαλούμενο μεγάλο συνασπισμό και το άθροισμα των εδρών τους υπερβαίνει τον «μαγικό» αριθμό των 361 εδρών που απαιτείται για την επανεκλογή της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Όμως η φον ντερ Λάιεν, όπως έχει ήδη ειπωθεί, δεν είναι βέβαιη για την εκλογή της καθώς υπάρχουν αντιδράσεις και από μέλη της πολιτικής της ομάδας, αλλά και από τους Σοσιαλιστές, οι οποίοι έχουν προειδοποιήσει ότι δεν θα τη στηρίξουν σε περίπτωση που συνεργαστεί με ακροδεξιά κόμματα και το ECR (ΕΣΜ) της Μελόνι.
Για τους λόγους αυτούς το ΕΛΚ αναζητά τη στήριξη και από άλλες ομάδες οι οποίες επιδιώκουν οφέλη, όπως για παράδειγμα οι Πράσινοι οι οποίοι παρότι είναι από τους μεγάλους χαμένους των Ευρωεκλογών επιθυμούν και προσπαθούν να διαδραματίσουν ρόλο με ανταλλάγματα.
Το ίδιο ισχύει και με τα άλλα μεγάλα κόμματα και το παζάρι γίνεται κυρίως για τη διεκδίκηση χαρτοφυλακίων στη Κομισιόν ή στο Συμβούλιο. Για παράδειγμα ήδη ακούγεται το όνομα του πρώην Πορτογάλλου Σοσιαλιστή πρωθυπουργού Αντόνιο Κόστα για τη θέση τους επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου την οποία κατέχει ο Σαρλ Μισέλ.
Επίσης να σημειωθεί ότι στο Ευρωκοινοβούλιο υπάρχουν και τα μη εγγεγραμμένα κόμματα που οι επικεφαλής των πολιτικών σχηματισμών προσεγγίζουν για να τα πείσουν, εάν υπάρχει ιδεολογική συγγένεια, να ενταχθούν στην πολιτική τους οικογένεια. Σύμφωνα με τους κανονισμούς του Ευρωκοινοβουλίου η συγκρότηση των νέων ομάδων πρέπει να έχει γίνει έως τις 3 Ιουλίου και στο τέλος μπορούμε να δούμε προσθέσεις και αφαιρέσεις στις πολιτικές ομάδες.
Επόμενα βήματα: Ο Μητσοτάκης διαπραγματευτής και οι ημερομηνίες σταθμοί
Ο μαραθώνιος των διαπραγματεύσεων βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. Το βράδυ της Δευτέρας 11 Ιουλίου η επικεφαλής υποψήφια του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ο επικεφαλής του κόμματος Μάνφρεντ Βέμπερ και οι διάφοροι επικεφαλής κρατών και κυβερνήσεων του ΕΛΚ σε τηλεδιάσκεψη συζήτησαν τα επόμενα βήματα της στρατηγικής τους για την εξασφάλιση μιας δεύτερης θητείας για τη φον ντερ Λάιεν.
Σύμφωνα με όσα έχουν γίνει γνωστά επικεφαλής των διαπραγματεύσεων υπέρ της φον ντερ Λάιεν θα είναι ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ.
Από την πλευρά τους οι Σοσιαλιστές θα ορίσουν τον Γερμανό Καγκελάριο Σολτς και τον Ισπανό πρωθυπουργός Σάντσεζ ως διαπραγματευτές.
Η εκστρατεία υπέρ της φον ντερ Λάιεν και οι πρώτες συζητήσεις εκτιμάται ότι θα ξεκινήσουν αύριο στη συνάντηση της G7 στην Ιταλία στις 13-15 Ιουνίου. Ακόμη μια ευκαιρία θα δοθεί στη Διάσκεψη για την Ειρήνη στην Ουκρανία, η οποία είναι προγραμματισμένη να γίνει στην Ελβετία στις 15 και 16 Ιουνίου.
Αν θεωρήσουμε τις ημερομηνίες αυτές ως σταθμούς βολιδοσκόπησης για τις προθέσεις των ηγετών, τότε στο άτυπο δείπνο των 27 (17 Ιουνίου) στις Βρυξέλλες θα γίνουν οι πρώτες επίσημες συζητήσεις όπου αναμένεται να ληφθούν αποφάσεις και η οριστικοποίηση αυτών θα γίνει στο προγραμματισμένο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις Βρυξέλλες στις 27 και 28 Ιουνίου.
Η φον ντερ Λάιεν ή ο εκάστοτε υποψηφίος για τη συγκεκριμένη θέση, χρειάζεται τη στήριξη τουλάχιστον 15 από τους 27 που αντιπροσωπεύουν το 65% της Ένωσης.
Έτσι ανοίγει ο δρόμος για την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, εάν δεν προκύψει άλλος υποψήφιος, για την Ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου. Αλλά και εκεί ο δρόμος δεν είναι εύκολος καθώς θα χρειαστεί την απόλυτη πλειοψηφία των μελών του σώματος, που σημαίνει 50% συν μια, το ελάχιστο, ψήφος.
Η ψηφοφορία είναι μυστική και μπορεί να προκύψουν ανταρσίες από τους ευρωβουλευτές που θα θελήσουν να ξεφύγουν από τη γραμμή του κόμματος. Αυτή είναι και η αγωνία της φον ντερ Λάιεν, αν αναλογιστεί κανείς ότι το 2019 πέρασε μετά βίας αυτή την ψηφοφορία με μόλις εννέα ψήφους.
Το «κομάντο» και οι τραυματισμένοι Μακρόν και Σουλτς
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν έχει τη φήμη ενός σκληρού πολιτικού αντιπάλου με αντοχές στην πολιτική αρένα. Έχει δοκιμαστεί σε συνθήκες κρίσεις (πανδημία, πόλεμος στην Ουκρανία κτλ) και για πολλούς μια δεύτερη θητεία με την ίδια ως πρόεδρο της Κομισιόν είναι επιβεβλημένη, δεδομένης της διεθνούς γεωπολιτικής αναταραχής και προκλήσεων, διότι, όπως αναφέρουν οι υποστηρικτές της, εξασφαλίζεται η συνέχεια και δεν υπάρχει χρόνος για πειραματισμούς και μάθηση.
Παρότι η νυν πρόεδρος της Κομισιόν αμφισβητήθηκε και είχε ακουστεί ότι ο Μακρόν θα πρότεινε άλλον υποψήφιο, (Ντράγκι), προέκυψε το αναπάντεχο, δηλαδή η συντριπτική νίκη της άκρας δεξιάς στη Γαλλία το βράδυ των Ευρωεκλογών με τον Γάλλο πρόεδρο να προκηρύσσει πρόωρες βουλευτικές εκλογές. Το σοκ λέγεται ότι τον έκανε να αναθεωρήσει και να μην θέλει να προκαλέσει μεγαλύτερους κλυδωνισμούς συναινώντας στην υποψηφιότητα της φον ντερ Λάιεν. Πληγωμένος από την ακροδεξιά βγήκε και ο σοσιαλδημοκράτης Ολαφ Σολτς στη Γερμανία και καλείται τώρα να ακολουθήσει το ίδιο παράδειγμα. Όμως δεν είναι μόνος του και θα πρέπει να συναινέσει και ο εύθραστος κυβερνητικός συνασπισμός, δηλαδή οι Πράσινοι και οι Φιλελεύθεροι.
Υπό αυτές τις συνθήκες της αβεβαιότητας, το ΕΛΚ δεν αποκλείει κάποια συνεργασία με το ECR της Μελόνι, η οποία θεωρεί τον εαυτό της ρυθμιστή του παιχνιδιού που μπορεί να εξαργυρώσει την όποια στήριξή της με αντάλλαγμα κάποιο ισχυρό χαρτοφυλάκιο για την Ιταλία.
Όμως δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το ΕΛΚ είναι η κυρίαρχη δύναμη, όταν όλα τα άλλα κόμματα είδαν να χάνουν έδρες και θα διαπραγματευτεί σκληρά την υποψήφιά του, υπενθυμίζοντας τον φόβο που προκαλεί η άνοδος της ακροδεξιάς και των λαϊκιστών, ακόμη περισσότερο τώρα που η Ουγγαρία του φιλορώσου Ορμπάν αναλαμβάνει την 1η Ιουλίου την προεδρία της ΕΕ. Για αυτό το ζητούμενο είναι να διοριστεί η φον ντερ Λάιεν στην Ολομέλεια της 16ης Ιουλίου και οι αρμόδιοι θα κάνουν ότι πρέπει να επιτευχθεί αυτό, χωρίς να ξεχνά κανείς ότι πάντα υπάρχει ο απρόβλεπτος παράγοντας τόσο στη ζωή όσο και στον πόλεμο.