Aν εξαιρέσουμε την συμμετοχή στην Αντίσταση κατά του Ναζισμού και του απανταχού Φασισμού, είμαι ο πλέον ειρηνόφιλος και νομιμόφρων πολίτης και συνταξιδιώτης. Ούτε τις απανωτές συμπτώσεις αλλά ούτε και όλους αυτούς τους πολιτικούς φακέλους, τουλάχιστον 7 που μου ανοίχτηκαν σε διάφορες χώρες, μπορώ να τους καταλάβω.
Η αρχή βέβαια έγινε στην Ελλάδα. Κάποιοι με κατέδωσαν στην Ασφάλεια για την αντιστασιακή μου δράση. Οι φάκελοι συνεχίστηκαν στην Αμερική όταν σπούδαζα στο Syracuse University, στις Συρακούσες της Πολιτείας της Νέας Υόρκης. (Και στις αρχαίες Συρακούσες είχαν φακελωθεί αρκετοί!). Αιτία ένα αντιμακαρθικό μου άρθρο που δημοσιεύτηκε στην τοπική εφημερίδα ΤΗΕ DAΙLY ORANGE.
Να εξηγήσω πρώτα τι είναι ο Μακαρθισμός. Με δυο λόγια. Η Αμερικανική Κοινή Γνώμη προπολεμικά ήταν αρκετά ανεκτική – και ενίοτε φιλική - προς την Χιτλερική Γερμανία. Όχι για το σύστημα αλλά για την «ασπίδα» που έβλεπαν στη Γερμανία απέναντι στον φόβο εξάπλωσης στην Ευρώπη του Σοβιετικού κομμουνισμού. Ο Ρούσβελτ είχε πει ότι η Αμερική δεν θα ανακατευθεί στον πόλεμο των Ευρωπαίων. Το άκουσα με τ’ αυτιά μου σ’ ένα τηλεοπτικό ρεπορτάζ που βρήκα στα αρχεία της Εθνικής Ταινιοθήκης της Ουάσινγκτον. Αλλά όταν ο Χίτλερ κήρυξε τον πόλεμο κατά της Αμερικής, οι αριστερίζοντες Αμερικανοί πήραν θάρρος πράγμα που φόβισε το κατεστημένο. Πιο πολύ το φόβησε ο μεγάλος αριθμός των ψήφων που πήρε ένας τρίτος (για πρώτη φορά τρίτος) υποψήφιος για Πρόεδρος, ο αριστερίζων Χένρυ Γουάλας, πρώην Αντιπρόεδρος της εποχής Ρούσβελτ. Με αποτέλεσμα την οργάνωση, αμέσως μετά τον πόλεμο, ενός «αντικομουνιστικού» μετώπου.
Ο Γερουσιαστής Μακάρθυ συνέστησε μια Επιτροπή στην Γερουσία η οποία έστελνε στη φυλακή όσους δεν δέχονταν να κατονομάσουν τον «κομμουνιστικό τους πυρήνα». Ο οποίος συμπεριελάμβανε πολλές προσωπικότητες ιδιαίτερα στον χώρο του κινηματογράφου, φιλελεύθερους, προοδευτικούς αλλά και κομμουνιστές. Ο Ηλίας Καζάν, για παράδειγμα, μέλος του ΚΚ, κατέδωσε 20 συντρόφους του. Ο Ζυλ Ντασέν αυτοεξορίστηκε στην Ευρώπη και πολέμησε τον Μακαρθισμό.
Εμείς που σπουδάζαμε κινηματογράφο στο Πανεπιστήμιο θέλαμε κάτι να κάνουμε κατά του Μακαρθισμού. Του οποίου το Κέντρο των καταδόσεων ήταν στο Σύρακιουζ! Μάλιστα. Λίγα μέτρα από το Πανεπιστήμιο! Λοιπόν μια μέρα ο Πρύτανης ενέδωσε στην εντολή του Κέντρου να μην επιτρέψει μια διάλεξη ενός... θεολόγου Καθηγητή του Πανεπιστημίου της Βοστώνης με την δικαιολογία ότι είχε υπογράψει μια έκκληση Ειρήνης όταν άρχισε ο λεγόμενος «Ψυχρός Πόλεμος» ανάμεσα στην Σοβιετοκράτουμενη Ανατολική και στην Αμερικανοκρατούμενη Δυτική Ευρώπη.
Με την συμφωνία των συμφοιτητών μου έστειλα ένα αντιμακαρθικό άρθρο στην εφημερίδα Daily Orange με τίτλο «Aυτή είναι η Αμερικανική Δημοκρατία;». Το αποτέλεσμα ήταν να ζητηθεί η αφαίρεση της υποτροφίας μου και να ανοιχτεί ο πρώτος μου φάκελος στο FBI!
Ο φάκελος θα ενισχυθεί όταν γύρισα τα μπλούζ στην Νέα Υόρκη.
Διαβάστε επίσης: Εξ Αποστάσεως Γνωριμίες: Hello Louis
Είχα εγκατασταθεί στο σαλόνι του ξενοδοχείου μου και περνούσαν οι Μαύροι από το Χάρλεμ για να επιλέξω τους ηθοποιούς. Ξαφνικά βλέπω έναν λευκό να εμφανίζεται στην πόρτα, να μας φωτογραφίζει και να εξαφανίζεται. Ρώτησα τον ξενοδόχο ποιος ήταν. «Μα του FBI!” μου είπε. Μερικοί από τους Μαύρους ήταν της οργάνωσης των «Μαχητών του Γκέτο»!
Όταν τελείωσα τις σπουδές μου, με δύο συμφοιτητές μου επισκεφτήκαμε πολλές χώρες, πόλεις και μουσεία της Δυτικής Ευρώπης. Μετά την Γαλλία κατεβήκαμε στην Ισπανία. Στο Τολέδο για τον Ελ Γκρέκο και στη Μαδρίτη για το Μουσείο της, το Πράντο. Το επισκεφτήκαμε με οδηγό έναν Ισπανό που φαίνεται πως έπρεπε να τον αποφύγουμε γιατί μόλις είχε βγει από την φυλακή όπου είχε κλειστεί για αντιφρανκική συμπεριφορά. Είμαστε στην Ισπανία του Φράνκο. Και καθώς βγαίνουμε από το Μουσείο, στην έξοδο μας περίμενε ένα αυτοκίνητο της Direccion General de Securidad!
Στην Ασφάλεια μας απευθύνουν κατηγορία για... εξοπλισμό των ανταρτών στα βουνά. Έτσι μάθαμε ότι ο Ισπανικός εμφύλιος πόλεμος δεν είχε τελειώσει! Και άρχισε η ανάκριση. Ύστερα ήρθαν με ένα πακέτο επίσημα δελτία της Ασφάλειας και μας φακέλωσαν αντιγράφοντας τα διαβατήριά μας. Ύστερα έφυγαν και μας άφησαν μόνους. Αλλά είχαν ξεχάσει το πακέτο! Οπότε πήρα ένα δελτίο για σουβενίρ, πριν μας αφήσουν ελεύθερους επιτέλους. Πάντως με ένα τέτοιο δελτίο ανοίχτηκε ο ισπανικός μου φάκελός. Και φυσικά περίμενα να πεθάνει ο Φράνκο για να ξαναπάω στην Ισπανία. Αυτό δεν με εμπόδισε να του γράψω μια επιστολή τον επόμενα χρόνο! Στον Φράνκο! Με την υπογραφή του Έλληνα Πρωθυπουργού βέβαια, του οποίου βρέθηκα γραμματέας στα αγγλικά με εντολή του Γενικού Επιτελείου Στρατού όταν έκανα την θητεία μου.
Στη Γαλλία δεν μας ενόχλησε κανείς. Αλλά θα έχουμε μια περιπέτεια στην Ιταλία. Λίγα χιλιόμετρα έξω από το Μιλάνο. Είχαμε μείνει δύο από την παρέα. Ο τρίτος πήγε να δει τον πατέρα του στο Βερολίνο το κατεχόμενο ακόμα από τις τέσσερις νικήτριες δυνάμεις. Είμαστε στο 1953. Τα δολάρια μας άρχισαν να λιγοστεύουν και οι δύο που μείναμε βρήκαμε έναν ωραίο κήπο για να κοιμηθούμε στο αυτοκίνητο. Το πρωί μας ξύπνησαν δύο συμπαθητικοί Ιταλοί χωροφύλακες που ήρθαν με τα ποδήλατά τους.
Τους φωτογράφισα μέσα από το αυτοκίνητο στο δρόμο για το Τμήμα.
Ημασταν στον κήπο της Βίλας του Βισκόντι! Του σκηνοθέτη Κόμητος Λουτσίνο Βισκόντι γιος του Δούκα Γκιουζέπε Βισκόντι ντε Mοντρόνε!
Οι χωροφύλακες μάς οδήγησαν στο Τμήμα, όπου, αφού μας ανοίξανε τον απαραίτητο φάκελλο μαθαίνοντας ότι είμαστε κι’ εμείς σκηνοθέτες – όπως ο Βισκόντι ! - μας αφήσανε.
Στην Ελβετία και στην Γαλλία οι φάκελοι ανοίχτηκαν για την αντιχουντική μου δραστηριότητα. Μάλιστα ο Γάλλος της μυστικής αστυνομίας έγινε φαν των ταινιών μου και μου έκανε το τραπέζι μια μια μέρα!
Τελικά οι φάκελοι ήταν 7. Τους μέτρησα. Όπως οι 7 Σφραγίδες της Αποκαλύψεως. Την τελευταία την «άνοιξε» ο Μπέργκμαν παίζοντας σκάκι με τον Θάνατο στην ταινία του «Η Έβδομη Σφραγίδα»».