Τα φιλοευρωπαϊκά κόμματα διατήρησαν μια σταθερή δύναμη στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, όπως δείχνουν τα προσωρινά αποτελέσματα των ευρωεκλογών, αν και οι αντίπαλοί τους ευρωσκεπτικιστές κατέγραψαν ισχυρά κέρδη.
Οι ακροδεξιοί και οι εθνικιστές στην Ιταλία, τη Βρετανία, τη Γαλλία και την Πολωνία βγήκαν πρώτοι στις εκλογές, δημιουργώντας πολιτικό σεισμό στις χώρες τους, αλλά απέτυχαν στο να αλλάξουν δραματικά τις ισορροπίες υπέρ τους στο ευρωκοινοβούλιο.
Σε επίπεδο ΕΕ, τα προσωρινά αποτελέσματα δείχνουν τους Σοσιαλιστές, τους Πράσινους, τους Φιλελεύθερους και τους Συντηρητικούς, να καταλαμβάνουν 506 από τις συνολικά 751 έδρες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, γεγονός που τους δίνει την απαραίτητη κοινοβουλευτική δύναμη για να μπορούν να περνούν νομοθεσίες.
Μπορεί πλέον η χάραξη πολιτικής να γίνει πιο δύσκολη, δεδομένης της κατάρρευσης του «μεγάλου συνασπισμού» της κεντροδεξιάς και της κεντροαριστεράς, ωστόσο το αποτέλεσμα προστατεύει την ΕΕ από δυνάμεις που επιδιώκουν τη διάλυση της ΕΕ.
Οι αποδόσεις των ομολόγων της Ισπανίας και της Πορτογαλίας κινήθηκαν σε χαμηλά επίπεδα, μετά τη διατήρηση της πλειοψηφίας των φιλοευρωπαϊκών δυνάμεων. «Θα οικοδομήσουμε μια κοινωνική Ευρώπη, μια Ευρώπη που προστατεύει», δήλωσε ο πρωθυπουργός της Ισπανίας Πέδρο Σάντσεθ, που η προτίμηση των Ισπανών ψηφοφόρων στο πρόσωπό του, αντιστάθμισε την πτώση που κατέγραψε η κεντροαριστερά στη Γερμανία.
Η πλατφόρμα της Αναγέννησης (Renaissance) του Εμμανουέλ Μακρόν, που χτίστηκε στα ερείπια των κεντροαριστερών και κεντροδεξιών κομμάτων της Γαλλίας, προσέφερε κέρδη για τους φιλελεύθερους σε επίπεδο ΕΕ, ενώ αυξήθηκε και η στήριξη προς τους Πράσινους, δίνοντας περισσότερη δύναμη στα φιλοευρωπαϊκά κόμματα, που καταλαμβάνουν τα δύο τρίτα των εδρών.
Η συμμετοχή και η αντίδραση
Τα συνθήματα «η Ευρώπη γύρισε ξανά» και η εικόνα των ψηφοφόρων με τις μπλε και χρυσές σημαίες της ΕΕ έξω από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις Βρυξέλλες το βράδυ της Κυριακής, έδειξαν ότι η διάθεση άλλαξε μεταξύ των ψηφοφόρων, κάτι που καταγράφηκε και από τη συμμετοχή.
Η προσέλευση στις δεύτερες μεγαλύτερες εκλογές του κόσμου, αυξήθηκε σε 51% από 43% το 2014, που είναι το υψηλότερο ποσοστό στα τελευταία 20 χρόνια. Ήταν η πρώτη ανοδική τάση, μετά τη συνεχόμενη μείωση της συμμετοχής από τις πρώτες ευρωπαϊκές εκλογές το 1979, κάτι που μπορεί να πνίξει πλέον τις συζητήσεις περί «δημοκρατικού ελλείμματος», υπονομεύοντας τη νομιμότητα της ΕΕ.
Το γεγονός ότι πλέον οι φιλελεύθεροι και οι πράσινοι θα έχουν μεγαλύτερη δύναμη στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, κάνει τους αναλυτές να πιστεύουν ότι το εκτελεστικό όργανο της ΕΕ στο μέλλον θα επιδιώξει μια αυστηρότερη πολιτική κατά των ρυπογόνων βιομηχανιών, αλλά και στη φορολόγηση των πολυεθνικών εταιρειών ή ακόμη και να απαιτήσουν από τους εμπορικούς εταίρους να συμβάλουν στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Πάντως, η απογοήτευση με το ευρωπαϊκό οικοδόμημα, που αμφισβητήθηκε έντονα τα τελευταία χρόνια τόσο με την οικονομική όσο και με τη μεταναστευτική κρίση, ήταν ορατή σε αυτές τις εκλογές.
Το κόμμα Brexit του Νάιτζελ Φάρατζ κέρδισε πανηγυρικά στη Βρετανία, ως αποτέλεσμα του θυμού των ψηφοφόρων για την αποτυχία της βρετανικής κυβέρνησης να ολοκληρώσει το Brexit. Το αποτέλεσμα έδειξε ότι η πόλωση παραμένει στη Βρετανία, σχεδόν τρία χρόνια μετά το δημοψήφισμα του 2016, όπου το 52% των ψηφοφόρων στήριξε το Brexit.
Στην Ιταλία, η άκρας δεξιάς του Σαλβίνι αναδείχθηκε σε πρώτο κόμμα, δίνοντάς του ακόμη μεγαλύτερη δύναμη να διεκδικήσει μειώσεις φορολογίας που έρχονται σε αντίθεση με τους κανόνες του προϋπολογισμού της ΕΕ.
Και στην Πολωνία το κόμμα των ευρωσκεπτικιστών ήρθε πρώτο, ενώ στη Γαλλία η Λε Πεν κέρδισε τον Μακρόν και ήρθε πρώτη.
Στη Γερμανία, οι συντηρητικοί της Μέρκελ έχασαν δύναμη συγκριτικά με τις προηγούμενες ευρωεκλογές, ενώ το ακροδεξιό Εναλλακτική για τη Γερμανία, είδε τα ποσοστά του να ανεβαίνουν. Ωστόσο, αυτοί που μπήκαν στα πρωτοσέλιδα ήταν οι Πράσινοι, που κατάφεραν σχεδόν να διπλασιάσουν τις δυνάμεις τους και να αναδειχθούν δεύτερο κόμμα, αφήνοντας πίσω τους, τους Σοσιαλδημοκράτες.
Σύμφωνα με τα προσωρινά αποτελέσματα, το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (EPP) καταλαμβάνει 180 έδρες, Οι Σοσιαλιστές (S&D) 146 έδρες, οι φιλελεύθεροι 109 (41 έδρες παραπάνω από τις προηγούμενες εκλογές) και οι Πράσινους 69 (αύξηση κατά 17 έδρες). Όσο για την άκρα δεξιά, που εκπροσωπείται από δύο ομάδες στο ευρωκοινοβούλιο, παίρνουν πάνω από 100 έδρες, καταγράφοντας ένα άλμα 40% από το 2014.
Οι επόμενες εβδομάδες, αν όχι μήνες, θα φέρουν σκληρές διαπραγματεύσεις για το ποιος θα έχει τον έλεγχο των θεσμικών οργάνων της ΕΕ. Τα τέσσερα φιλοευρωπαϊκά κόμματα βλέπουν ήδη έναν διευρυμένο συνασπισμό.
«Βρισκόμαστε αντιμέτωποι με ένα συρρικνωμένο κέντρο», δήλωσε ο Μάνφρεντ Βέμπερ, ο Γερμανός επικεφαλής του ΕΛΚ. «Συνεπώς, αυτό που θα ζητήσω είναι να ενώσουμε τις δυνάμεις μας και να συνεργαστούμε από εδώ και στο εξής».
Το Ευρωκοινοβούλιο επιμένει ότι αυτός που θα διαδεχθεί τον Γιούνκερ στην προεδρία της Κομισιόν, θα πρέπει να είναι ένα από τα εκλεγμένα μέλη του. Ωστόσο, οι ηγέτες των κρατών μελών, που συνεδριάζουν την Τρίτη στις Βρυξέλλες, λένε ότι δεν δεσμεύονται από μια τέτοια απαίτηση.
Ειδικότερα υπάρχουν αντιδράσεις για τον Βέμπερ, που είναι υποψήφιος για τη θέση, προτάσσοντας ότι δεν έχει καμία εμπειρία σε κυβερνητικό αξίωμα - αν και ο ίδιος επιμένει ότι η μακρά πορεία του στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι αρκετή.