Η πρόκληση κυβερνητικής κρίσης τον Ιούλιο στην Ιταλία και στον κυβερνητικό συνασπισμό της κυβέρνησης Ντράγκι, μετά και την άρση εμπιστοσύνης μέρους της κοινοβουλευτικής ομάδας του Κινήματος των 5 Αστέρων, έφερε το πολιτικό σύστημα και την Ιταλική Δημοκρατία, αντιμέτωπες με τους πολλαπλούς κινδύνους της ακυβερνησίας. Οι συνέπειες του λαϊκισμού είναι ξανά ορατές.
Η συναίνεση πέντε πολιτικών δυνάμεων στην Ρώμη τον Φεβρουάριο του 2021, οδήγησε στον σχηματισμό της κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας με πρωθυπουργό τον Μάριο Ντράγκι, συμφωνία με καταληκτικό ορίζοντα τις εκλογές του 2023. Η πολιτική πράξη του Κινήματος των 5 Αστέρων να απέχει από την διαδικασία παροχής ψήφου εμπιστοσύνης στην Ιταλική Γερουσία, για την έγκριση στην ουσία μέτρων στήριξης εκατοντάδων δις ευρώ για νοικοκυριά και επιχειρήσεις, δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία. Είχε προηγηθεί τον περασμένο Ιούνιο η πολιτική διαφωνία ως προς την αποστολή πολεμικού υλικού στην Ουκρανία. Διαφωνία που προκάλεσε την ρήξη εντός του Κινήματος, με την αποχώρηση ενός αριθμού βουλευτών υπό τον Υπουργό Εξωτερικών Λουίτζι Ντι Μάϊο.
Το λαϊκιστικό Κίνημα έδωσε ψήφο εμπιστοσύνης στο Κοινοβούλιο, όπου υπάρχει η δυνατότητα διαχωρισμού της ψήφου εμπιστοσύνης από την παροχή ψήφου σε διατάξεις που περιλαμβάνουν πακέτα μέτρων. Για αυτό οδηγήθηκε στην πράξη αποχώρησης από την Γερουσία, την στιγμή που βρισκόταν σε εξέλιξη η διαδικασία παροχής ψήφου εμπιστοσύνης.
Στις εκλογές της 25ης Σεπτεμβρίου 2022, συνέβη ως πολιτικό γεγονός το διαφαινόμενο εδώ και μήνες, η επικράτηση του δεξιού συνασπισμού, όταν από τον χώρο του σοσιαλδημοκρατικού κέντρου δεν υπήρχε η αναγκαία πολιτική αποφασιστικότητα που θα οδηγούσε σε μια ουσιαστική συνεργασία. Και αυτό γιατί κυριάρχησαν εν πολλοίς επιστροφές σε αδιέξοδα που βασίζονται σε αντικρουόμενες προσωπικές στρατηγικές και αντιπαλότητες των τελευταίων ετών. Ένα πρώτο εμπόδιο προέρχεται από το παρελθόν, την κίνηση του Ματέο Ρέντσι το 2014 να οδηγήσει σε πτώση τον τότε πρωθυπουργό Ενρίκο Λέτα, για να τον διαδεχθεί το δικό του κυβερνητικό σχήμα. Οκτώ χρόνια μετά, ο Ενρίκο Λέτα από την θέση του προέδρου του Δημοκρατικού Κόμματος, δεν διαμορφώνει πλαίσια συνεργασίας με το πολιτικό κόμμα που ηγείται ο Ρέντσι.
Μια άλλη προσπάθεια πολιτικής συμμαχίας μεταξύ του Δημοκρατικού Κόμματος και του κόμματος Δράση του Κάρλο Καλέντα δεν επετεύχθη, εξαιτίας της αποχώρησης του Καλέντα. Η προσπάθεια μιας πολιτικής συνεννόησης στον χώρο αυτό, οδήγησε στην δημιουργία της Κεντρώας Συμμαχίας από τους Ρέντσι και Καλέντα, που στις εκλογές έλαβε ποσοστό 7%, χωρίς να μπορεί να δημιουργήσει ένα σοβαρό πολιτικό ρεύμα.
Από την ίδρυση ενός κόμματος προ 10ετίας, που είχε τις αγκυλώσεις του μεταπολεμικού ακροδεξιού Κοινωνικού Μετώπου, το 4,8% που έλαβε στις εκλογές του 2018, έως τις εκλογές του προηγούμενου Σεπτεμβρίου, η Μελόνι διήνυσε ένα μεγάλο πολιτικό χρόνο, από τον σκληρό, επιθετικό ευρωσκεπτικισμό, πέρασε στην υποστήριξη των θέσεων της κυβέρνησης Ντράγκι εις βάρος της επιτιθέμενης Ρωσίας.
Η πλειοψηφία που έδωσαν οι Ιταλοί στον δεξιό συνασπισμό, η δημιουργία του κυβερνητικού σχήματος με πρωθυπουργό την Τζόρτζια Μελόνι, θα φανεί προς ποιά κατεύθυνση θα οδηγήσει την μετεκλογική Ιταλία, τι θα επιδιώκει σε σχέση με την ευρωπαϊκή συνεργασία, την πολιτική Ευρώπη, ή θα γίνει ο υπέρμαχος της επιστροφής στην εθνική κυριαρχία, χωρίς όμως από την άλλη να θέτει υπό αμφισβήτηση το κοινοτικό σύστημα, εγκαταλείποντας σκέψεις για έξοδο από την ευρωζώνη.
Θα φανεί στην πορεία κατά πόσο θα δημιουργήσει μια προοπτική, καθώς η πολιτική πραγματικότητα θα είναι εκείνη που θα επιβάλλει στην κυβέρνηση να διαμορφώνει τις κινήσεις της με την Ιταλία μέσα στην ΕΕ, εγκαταλείποντας λογικές που σχετίζονταν με την επιστροφή σε εθνικές πολιτικές αντί των κοινοτικών κανόνων, τους οποίους θα κληθεί να συνδιαμορφώσει, ως χώρα που από τα χρόνια του Αλτιέρο Σπινέλι, προσδιόρισε την δομική αρχιτεκτονική του ευρωπαϊκού εγχειρήματος.
***
* Ο κ. Γιώργος Α. Ζερβάκης , είναι εκπρόσωπος των Ευρωπαίων Φεντεραλιστών Κρήτης. Το άρθρο έχει γραφεί για τον ιστότοπο huffingtonpost.gr