Μία βόλτα στο κέντρο του μεσαιωνικού Μπέργκαμο της βόρειας Ιταλίας δεν προδίδει σε καμία περίπτωση ότι βρισκόμαστε στην εκπνοή της προεκλογικής περιόδου. Οι κομματικές αφίσες ελάχιστες (εξαιτίας κατάργησης κομματικών επιχορηγήσεων) έχουν παραχωρήσει τη θέση τους σε ρεκλάμες για θεατρικές και μουσικές παραστάσεις.
Έτσι, μόλις λίγα εικοσιτετράωρα από τη μεγάλη εκλογική μάχη τα ελάχιστα πρόσωπα των υποψηφίων «μπερδεύονται» με αυτά του πιανίστα Στέφανο Μπολάνι, του κωμικού Παόλο Τσέβολι, αλλά και ενός αστέρα των τινέιτζερς ονόματι Τόμας.
Στην ιδιαίτερα απρόσωπη προεκλογική καμπάνια, έρχεται να προστεθεί και το κύμα ψύχους, το οποίο έχει μετατρέψει ακόμα και τη σχεδόν πάντα ηλιόλουστη Ρώμη σε χειμερινό θέρετρο εντυπωσιάζοντας σε τέτοιο βαθμό τους πολίτες που κατέκλυσαν τα κοινωνικά δίκτυα με φωτογραφίες από το «ντυμένο» στα λευκά Κολοσσαίο. Το σιβηρικό πέρασμα του Μπουριάν, όμως, πέρα από τις χιονοπτώσεις αναμένεται να φέρει και… παγωμάρα στους ψηφοφόρους ενισχύοντας την ανησυχία για υψηλό ποσοστό αποχής. Δεν είναι τυχαίο ότι πολλοί νέοι Ιταλοί με αφορμή την επέλαση του χιονιά θα προτιμήσουν τις χιονοδρομικές πίστες από τις κάλπες, ενώ αρκετοί από εκείνους που θα αποφασίσουν να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα θα επιλέξουν να ακυρώσουν το ψηφοδέλτιο. Όλα αυτά, ενώ το ποσοστό των αναποφάσιστων υπολογίζεται στο 35%, ενώ αγγίζει ακόμα και το 41%.
Εύλογο, λοιπόν, είναι το ερώτημα αναλυτών και δημοσιογράφων «ποια θα είναι η επόμενη ημέρα» των εκλογών και πώς θα διαμορφωθεί η νέα Βουλή και η νέα Γερουσία στην Ιταλία. Όταν, δε, δημοσκοπήσεις όπως αυτή της εταιρίας Demetra, για λογαριασμό της οικονομικής εφημερίδας Il Sole 24 Ore, υπολογίζει στο 41,3% εκείνους που δεν έχουν ακόμα καταλήξει σε ποιον υποψήφιο θα δώσουν τη ψήφο τους η ανησυχία είναι περισσότερο από έκδηλη. Την αγωνία νιώθουν οι κύριοι πρωταγωνιστές αυτής της καμπάνιας: ο πρώην πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι που προσπαθεί μάταια να προσελκύσει τους ψηφοφόρους του διασπασμένου κεντροαριστερού Δημοκρατικού Κόμματος, ο αειθαλής Σίλβιο Μπερλουσκόνι με τη Φόρτσα Ιτάλια που βλέπει το κύμα υποστηρικτών του να αυξάνεται και ο άπειρος Λουίτζι Ντι Μάιο του Κινήματος Πέντε Αστέρων.
Ρέντσι: Καταρρέει ο «Ομπάμα της Ιταλίας»
Το 2013 και σε ηλικία μόλις 38 ετών ήταν ο δημοφιλέστερος πολιτικός της Ιταλίας. Ως γραμματέας του Δημοκρατικού Κόμματος, ο πρώην δήμαρχος της Φλωρεντίας, Ματέο Ρέντσι, είχε φέρει πνοή ελπίδας κατακτώντας μεγάλο ποσοστό Ιταλών. Η γοητεία του και το επικοινωνιακό του χάρισμα κέρδισε τον ιταλικό Τύπο που του απέδωσε το προσωνύμιο «Ομπάμα της Ιταλίας», ενώ οι υποσχέσεις του για μείωση φορολογίας και πάταξη της ανεργίας τον έστεψαν βασιλιά της παράταξής του. Βέβαια, η αριστερή πτέρυγα του κόμματος δεν είδε ποτέ θετικά τις μυστικές συναντήσεις του με τον Σίλβιο Μπερλουσκόνι, με τον ίδιο όμως, σχεδόν υπεροπτικά, να αδιαφορεί για τα σχόλια. Η πορεία του ωστόσο απογοήτευσε τους υποστηρικτές του. Ο αλαζονικός αέρας του, η αθέτηση των δεσμεύσεών του, ακόμα και η εμμονή του στην επιλογή στενών συνεργατών από τη γενέτειρά του, αλλά και η έρευνα σε βάρος του πατέρα του για σκάνδαλο διαφθοράς και κυρίως η επιλογή του να προχωρήσει σε δημοψήφισμα για τη συνταγματική μεταρρύθμιση οδήγησαν σε Βατερλώ τον ίδιο και το Δημοκρατικό Κόμμα, το οποίο τελικά διασπάστηκε. Παρότι ο ίδιος πιστεύει ότι θα αποφύγει μία ακόμα αποτυχία, οι δημοσκόποι δείχνουν να μη συμφωνούν, προβλέποντας πως το κεντροαριστερό κόμμα με κόπο θα κατορθώσει να συγκεντρώσει 25%. Πάντως, ο άλλοτε «οδοστρωτήρας» απορρίπτει το ενδεχόμενο συνεργασίας με το Κίνημα Πέντε Αστέρων χαρακτηρίζοντας τον επικεφαλής Λουίτζι Ντι Μάιο «ακατάλληλο», ενώ αποφεύγει να ανοίξει τα χαρτιά του για πιθανότητα συμμαχίας με την κεντροδεξιά.
Μπερλουσκόνι: Πολύ σκληρός για να πεθάνει πολιτικά
Παρά τα 81 του χρόνια, παρά τη δυσκολία στην άρθρωση, παρά την καταδίκη του για φορολογική απάτη που απαγορεύει το δικαίωμα του εκλέγεσθαι, ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι επέστρεψε δυναμικά στην πολιτική σκηνή. Στην πραγματικότητα, ο πρώην Καβαλιέρε δεν εγκατέλειψε ποτέ την αγαπημένη του ενασχόληση -μετά τις γυναίκες- απλώς επέλεξε να παραμείνει για λίγο στο παρασκήνιο ως παρατηρητής. Μετά την πολιτική και προσωπική αποτυχία του Ματέο Ρέντσι στο δημοψήφισμα και αφού διασπάστηκε το Δημοκρατικό Κόμμα, ο τετραπέρατος Μπερλουσκόνι μάζεψε τις δυνάμεις του και ξεχύθηκε στην πολιτική αρένα ετοιμοπόλεμος. Η διαπίστωση ότι «ο λαός ξεχνάει» επιβεβαιώνεται και στη δική του περίπτωση, καθώς οι ψηφοφόροι μοιάζουν να έχουν ξεχάσει τα πάρτι μπούνγκα-μπούνγκα, τις περιπτύξεις με την ανήλικη «ανιψιά του Μουμπάρακ», ακόμα και τις διασυνδέσεις του με την ιταλική μαφία. Ο Μπερλουσκόνι για μία ακόμα φορά, λοιπόν, αποδεικνύει ότι είναι πολύ σκληρός για να πεθάνει πολιτικά. Δεν είναι τυχαίο ότι σε πρόσφατη ομιλία του στο ιστορικό θέατρο Μαντζόνι του Μιλάνο με χωρητικότητα 842 θεατών, δεκάδες υποστηρικτών του αναγκάστηκαν να παραμείνουν έξω καθώς ο χώρος ήταν κατάμεστος. Μαέστρος στο επικοινωνιακό παιχνίδι ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι προχώρησε σε προεκλογικό σόου όπως μόνο εκείνος γνωρίζει, καλώντας τους παρευρισκόμενους να ψηφίσουν Φόρτσα Ιτάλια, αλλά και να «υποχρεώσουν τους συγγενείς, τις συζύγους και τις ερωμένες να ψηφίσουν». Flat tax στο 23%, κατώτατη σύνταξη στα 1.000 ευρώ, επίδομα στις άνεργες μητέρες, νέες θέσεις εργασίας και άλλες πολλές είναι οι προεκλογικές υποσχέσεις του Μπερλουσκόνι, ο οποίος βλέπει τα ποσοστά του να αυξάνονται τον τελευταίο καιρό με τις δημοσκοπήσεις να φέρνουν ακόμα και την πρωτιά στον κεντροδεξιό συνασπισμό της Φόρτσα Ιτάλια με τη Λέγκα του Βορρά και τον απρόβλεπτο Ματέο Σαλβίνι, τους Αδελφούς της Ιταλίας και το Εμείς με την Ιταλία, χωρίς ωστόσο να καταφέρνει να εξασφαλίζει το 40% που απαιτείται για την αυτοδυναμία. Εντούτοις, στην περίπτωση που οι δημοσκόποι επιβεβαιωθούν και το μπλοκ του Μπερλουσκόνι αγγίξει το 35%-38% το πιθανότερο είναι ο επικεφαλής της κεντροδεξιάς να στραφεί στο Δημοκρατικό Κόμμα για κυβερνητική συμμαχία με προτεινόμενο πρωθυπουργό τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Αντόνιο Ταγιάνι. Προς το παρόν, βέβαια, ο Μπερλουσκόνι απορρίπτει αυτό το σενάριο τονίζοντας την αντίθεσή του σε μία ενδεχόμενη συνεργασία.
Ντι Μάιο: Ο 31χρονος που μεταμόρφωσε το Κίνημα 5 Αστέρων
Από τη στιγμή που ο φανφαρόνος ιδρυτής του Κινήματος Πέντε Αστέρων, Μπέπε Γκρίλο, παρέδωσε τα σκήπτρα στον 31χρονο Λουίτζι Ντι Μάιο, το αντισυστημικό, ευρωσκεπτικιστικό κόμμα υπέστη καθολική μεταμόρφωση. Από τις θορυβώδεις ομιλίες του εκκεντρικού κωμικού με τα «Τσουνάμι τουρ» και τα «Βαφανκούλο Ντέι», ο νεαρός ηγέτης πέρασε στις πιο συγκρατημένες τοποθετήσεις σε κλειστούς χώρους με λιγότερο φανατισμένους υποστηρικτές. Οι άλλοτε κατάμεστες πλατείες έχουν αντικατασταθεί από τα τηλεοπτικά πλατό όπου ο 31χρονος απαντά ψύχραιμα στις ερωτήσεις των δημοσιογράφων για το πρόγραμμα του κόμματός του με το κοινό να περιμένει τη στιγμή που ο νεαρός πολιτικός θα υποπέσει σε ένα ακόμα γραμματικό λάθος για να γίνει την επόμενη ημέρα viral στο Twitter.
Με κοστούμι και γραβάτα ο Ντι Μάιο προσεγγίζει διαφορετικά τους υποστηρικτές του κινήματος, το οποίο έφερε την ανατροπή όταν κατόρθωσε να εκλεγεί στη μάχη του 2013 συγκεντρώνοντας, μάλιστα, ποσοστό 25,5%. Έχοντας αποχωριστεί την σκληρή ρητορική για το ευρώ και την Ευρωπαϊκή Ένωση, ο Ντι Μάιο επιλέγει πιο ήπιους τόνους συγκριτικά με τον προκάτοχό του σε μία προσπάθεια να προσελκύσει τους πιο μετριοπαθείς ψηφοφόρους και να καθησυχάσει όσους συμφωνούν με τις περισσότερες θέσεις του κινήματος, αλλά όχι με την έξοδο από την Ευρωζώνη.
Επιπλέον, υπόσχεται 780 ευρώ κατώτατη σύνταξη, κατάργηση «400 άχρηστων νόμων», νέες θέσεις εργασίας, μείωση φορολογίας και κατάργηση φορολόγησης σε όσους έχουν εισοδήματα κάτω των 10.000 ευρώ. Μεγαλωμένος στην Νάπολη σε μία μεσοαστική οικογένεια, δεν κατάφερε να πάρει το πτυχίο της Πληροφορικής ούτε της Νομικής, γεγονός που αποτελεί αφορμή για ακόμα περισσότερα περιπαιχτικά σχόλια από τους αντιπάλους του. Με εργασιακή εμπειρία που ξεκινά από σερβιτόρος, βοηθός σκηνοθέτη δημοσιογράφος και φτάνει στον web developer, ο Ντι Μάιο κατάφερε να γίνει αγαπητός, ενώ ακόμα και η απειρία του για πολλούς αποτελεί στοιχείο έλξης, καθώς είναι φορέας του καινούριου, φρέσκου και του ακηλίδωτου. Παρ’όλα αυτά και παρότι το κίνημα έχει κατορθώσει να «περάσει» το μήνυμα ότι δεν ανήκει ούτε στα δεξιά ούτε στα αριστερά, ακολουθώντας «τις ιδέες και όχι τις ιδεολογίες», οι… πεντάστεροι δύσκολα θα καταφέρουν να σχηματίσουν αυτοδύναμη κυβέρνηση. Μπορεί σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις να ξεπερνούν ακόμα και το 29% με αποτέλεσμα να προηγούνται και να είναι το πιο ισχυρό κόμμα, δεν είναι, όμως, η πιο μεγάλη πολιτική δύναμη.
Καθώς, λοιπόν, ο νέος εκλογικός νόμος, το περίφημο Ροζατέλουμ, δεν ευνοεί τα μεμονωμένα κόμματα, αλλά τους συνασπισμούς ο 31χρονος Ντι Μάιο θα κληθεί είτε να συμμαχήσει, ενδεχόμενο που το κίνημα έχει απορρίψει, είτε να παραμείνει στην αντιπολίτευση. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, και με τον αέρα νικητή ο νεαρός πολιτικός παρουσίασε ήδη το κυβερνητικό σχήμα με τους υποψηφίους υπουργούς επιλογής του.