Καθώς το κύμα της παραλλαγής Ομικρον συνεχίζει να υποχωρεί και οι περιορισμοί για την Covid χαλαρώνουν, πολλοί άνθρωποι πανηγυρίζουν. Για αυτούς, το τέλος των εντολών (να φοράμε) μάσκα είναι ευπρόσδεκτο, «χρωστούμενο», προάγγελος καλύτερων εποχών.
Για άλλους - συμπεριλαμβανομένων των γιατρών και των ειδικών στη δημόσια υγεία που έχουν εκφράσει ανησυχίες ότι οι υγειονομικοί υπάλληλοι αίρουν τους περιορισμούς αρκετούς μήνες νωρίτερα απ′ ότι θα έπρεπε - οι αλλαγές είναι ανησυχητικές. Για πολλούς από τα εκατομμύρια των Αμερικανών που είναι ανοσοκατεσταλμένοι (ή φροντίζουν κάποιον που είναι) και εκείνους που είναι πιο ευάλωτοι απέναντι στους κινδύνους της Covid, αυτή είναι μια στιγμή μεγάλου φόβου — που έρχεται μετά από δύο χρόνια με αίσθημα αποκλεισμού από τις οδηγίες σχετικά με την αντιμετώπιση της πανδημίας και τα μέτρα δημόσιας υγείας.
«Αυτές οι αλλαγές έχουν δημιουργήσει πολλή σύγχυση και πολλές ανησυχίες», είπε ο δρ. Γκάρι Λίμαν, γιατρός γιατρός καρκίνου και ερευνητής με την UW Medicine και το Κέντρο Ερευνών Καρκίνου Fred Hutchinson. «Βλέπω ασθενείς που νιώθουν αυτό που μπορώ να περιγράψω μόνο ως απόγνωση».
Οι ειδικοί που εργάζονται με ανοσοκατεσταλμένα άτομα λένε ότι εάν διατρέχουμε χαμηλότερο κίνδυνο για σοβαρή Covid, εναπόκειται σε εμάς να εξετάσουμε πώς τα λόγια και οι πράξεις μας επηρεάζουν εκατομμύρια άλλων των οποίων η ζωή εξαρτάται από το να μετριαστεί ο υπάρχων (για αυτούς) κίνδυνος. Ακολουθούν ορισμένοι τρόποι και βέλτιστες πρακτικές που πρέπει να έχουμε κατά νου καθώς ο κόσμος προχωρά μπροστά μετά την πανδημία.
1. Ας μη ρωτάμε κάποιον γιατί φοράει μάσκα
Πρώτον, είναι σημαντικό να έχουμε κατά νου ότι οι νέες κατευθυντήριες γραμμές για τις μάσκες από τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων δεν αναφέρουν ότι οι άνθρωποι μπορούν να βγάλουν τις μάσκες συνολικά.
Και στην χώρα μας, εξάλλου, που τίθεται σε ισχύ από το Σάββατο 5 Μαρτίου η άρση της χρήσης μάσκας σε εξωτερικούς χώρους, παραμένει, όμως, ως ισχυρή σύσταση η χρήση μάσκας σε εξωτερικούς χώρους με συνωστισμό, καθώς και σε άτομα με παράγοντες κινδύνου για σοβαρή νόσο και ανεμβολίαστα άτομα.
Εάν βρισκόμαστε σε μια περιοχή με χαμηλά επίπεδα Covid θα πρέπει να φοράμε μάσκα με βάση τις προσωπικές μας προτιμήσεις και τα προσωπικά μας επίπεδα κινδύνου (να κολλήσουμε ή όχι), λέει ο οργανισμός. Εάν βρισκόμαστε σε μια περιοχή με μέτρια επίπεδα, θα πρέπει να φοράμε μάσκα εάν είμαστε ανοσοκατεσταλμένοι ή ζούμε με κάποιον που διατρέχει υψηλό κίνδυνο σοβαρής ασθένειας. Και αν βρισκόμαστε σε μια περιοχή με υψηλά επίπεδα, όλοι θα πρέπει να φορούν μάσκα. Όλοι μας, εξάλλου, πρέπει να είμαστε έτοιμοι να προσαρμοζόμαστε όπως χρειάζεται, λένε οι υγειονομικοί αξιωματούχοι.
Αλλά αν βρισκόμαστε σε μια περιοχή με χαμηλά επίπεδα Covid και βλέπουμε κάποιον να φορά μάσκα, ας μην υποθέσουμε ότι το κάνει επειδή κάνει μια δήλωση ή (στέλνει) ένα μήνυμα αρετής. Τα προβλήματα του ανοσοποιητικού του καθενός δεν είναι πάντα ορατά στους άλλους και δεν είναι ευθύνη κανενός να μοιραστεί τα θέματα της υγείας του με κανέναν άλλο.
«Θα ζητούσα από τον πληθυσμό να μην ”πολιτικοποιεί” τους ανθρώπους που φορούν μάσκες... δεν ξέρουμε με τι επιβαρύνονται οι άνθρωποι», λέει ο Στίβεν Τόβιαν, κλινικός καθηγητής ψυχιατρικής και συμπεριφορικών επιστημών στην Ιατρική Σχολή Feinberg στο Πανεπιστήμιο Northwestern. «Μπορεί να χρειαστεί να φορέσουν μάσκα και έχουν το δικαίωμα να το κάνουν. Δεν κάνουν πολιτικές δηλώσεις. Προσπαθούν να σώσουν τη ζωή τους».
2. Ας μην λέμε ότι η Covid δεν είναι μια σοβαρή ασθένεια πια
Ναι, η παραλλαγή Ομικρον ήταν γενικά πιο «ήπια» και φθίνει. Αλλά αυτό δεν εμποδίζει την Covid να αποτελεί σημαντικό κίνδυνο για άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα. (Επίσης, δεν γνωρίζουμε πολλά για τις μακροχρόνιες επιπτώσεις της Covid μετά από μια μόλυνση ανεξάρτητα από την κατάσταση της υγείας ή του εμβολιασμού μας).
Οι υγειονομικοί αξιωματούχοι λένε τώρα ότι πολλοί ανοσοκατεσταλμένοι ενήλικες χρειάζονται τρία εμβόλια για να θεωρηθούν πλήρως εμβολιασμένοι και ένα τέταρτο για να θεωρηθούν ενισχυμένοι. Αλλά ακόμα και τότε, υπάρχουν ερωτήματα για το πόση προστασία έχουν πραγματικά.
«Πολλοί από τους ασθενείς μου αναρωτιούνται: Βιαζόμαστε; Θα υπάρξει άλλο κύμα καθώς όλες αυτές οι εντολές και τα μέτρα προστασίας παραμερίζονται;» λέει ο Λίμαν. «Όλος αυτός ο φόβος και η αίσθηση της εγκατάλειψης μεταξύ εκείνων που είναι οι πιο ευάλωτοι είναι πολύ αληθινά».
Ας στοχεύσουμε στην ενσυναίσθηση, ακόμη και μέσα από τη συλλογική μας πανδημική κόπωση. Η Ράνακ Τριβέντι, κλινική ψυχολόγος υγείας στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ και στο Τμήμα Υποθέσεων Βετεράνων των ΗΠΑ, προέτρεψε τους ανθρώπους που δεν είναι ανοσοκατεσταλμένοι να προσπαθήσουν να θυμηθούν πόσο αβέβαια ήταν τα πάντα στις αρχές του 2020. Αυτή είναι ακόμα η συναισθηματική πραγματικότητα για πολλούς σήμερα.
«Δεν έγιναν εμβόλια. Δεν καταλαβαίναμε για την ασθένεια και όλοι μπήκαν σε lockdown. Θα ήταν εξαιρετικό να ξαναθυμηθούμε το στρες και το άγχος που νιώσαμε ως ένας τρόπος να συμπάσχουμε (αυτούς) τους ανθρώπους», λέει.
3. Ας μην πούμε: «Μα, μπορείς να εμβολιαστείς!»
Και πάλι, τα εμβόλια δεν παρέχουν το ίδιο επίπεδο προστασίας σε όσους έχουν εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα όπως σε όλους τους άλλους. Μελέτες δείχνουν ότι έως και το ένα τέταρτο των ανθρώπων που έχουν εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα δεν έχουν καμία απόκριση αντισωμάτων μετά από τρεις δόσεις του εμβολίου.
Επίσης, να θυμόμαστε ότι τα παιδιά κάτω των 5 ετών δεν είναι ακόμη κατάλληλα για εμβόλια - και ορισμένα άτομα που είναι ανοσοκατεσταλμένα δεν μπορούν να εμβολιαστούν λόγω της κατάστασης της υγείας τους.
«Υπάρχει μεγάλη αβεβαιότητα σχετικά με το τι θα ακολουθήσει για αυτούς. Και αυτή η αβεβαιότητα προκαλεί πολλά πράγματα», λέει η Τριβέντι. «Προκαλεί άγχος, προκαλεί θυμό, αναστάτωση και απογοήτευση σε άτομα που είναι σε θέση να εμβολιαστούν αλλά επέλεξαν να μην το κάνουν ή που επέλεξαν να μην λάβουν άλλες προφυλάξεις όπως να φορούν μάσκες. Μπορεί να προκαλέσει απομόνωση, γιατί τότε οι άνθρωποι νιώθουν φόβο μήπως βρεθούν σε μεγάλες ομάδες ή περιβάλλοντα».
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο μια πολυεπίπεδη προσέγγιση για την πρόληψη ήταν σημαντική σε όλη την πανδημία. Ενώ το να φορά ένας μάσκα παρέχει κάποιο επίπεδο προστασίας, δεν είναι το ίδιο σαν να φορούν μάσκες όλοι μαζί.
4. Ας μην υποθέσουμε ότι όλοι είναι ανακουφισμένοι
Και πάλι, για πολλούς, η χαλάρωση των περιορισμών για την COVID μετά από δύο και πλέον χρόνια είναι μια καλή αλλαγή. Αλλά αυτό δεν είναι κάτι που τους κάνεις όλους ευτυχισμένους.
Οι ειδικοί ψυχικής υγείας ανησυχούν πραγματικά ότι τα άτομα με ανοσοκαταστολή θα αισθάνονται ακόμη πιο απομονωμένα τώρα από ό,τι πριν, καθώς θα βλέπουν φίλους και αγαπημένα πρόσωπα να πηγαίνουν διακοπές, να ξανασυναντιούνται σε πάρτι και γενικά να επιστρέφουν σε μια κανονικότητα.
«Αντί να πανηγυρίζουμε, να το επιδεικνύουμε και να δημοσιεύουμε φωτογραφίες ή να λέμε πράγματα όπως ”τουλάχιστον δεν χρειάζεται να ανησυχούμε πια γι’ αυτό”, ας θυμηθούμε ότι αυτό δεν ισχύει για όλους», λέει η Σάναμ Χαφεέζ, νευροψυχολόγος και Πανεπιστήμιο Κολούμπια. καθηγητής. «Μόνο λίγη ευαισθησία μας βοηθάει πολύ».
5. Ας είμαστε ανοιχτοί σε ερωτήσεις σχετικά με το τι έχουμε πράξει
Αν και δεν θα πρέπει να είμαστε πιεστικοί σχετικά με το γιατί κάποιος φοράει μάσκα ή να κάνουμε προσωπικές ερωτήσεις σχετικά με την κατάσταση της υγείας του, είναι σημαντικό να είμαστε ανοιχτοί σχετικά με τι έχουμε κάνει εάν μας ρωτήσει κάποιος που γνωρίζουμε ότι είναι ανοσοκατεσταλμένος.
Να είμαστε έτοιμοι να τους πούμε τι έχουμε κάνει κι αν έχουμε εμβολιαστεί και κάνει την ενισχυτική δόση. Να είμαστε ανοιχτοί σχετικά με τις πληροφορίες που χρειάζονται για να τους βοηθήσουμε να παραμείνουν ασφαλείς. Για παράδειγμα, οι άνθρωποι που είναι ανοσοκατεσταλμένοι συνηθίζουν να ρωτούν τους άλλους εάν είναι άρρωστοι και (αν) μπορεί να είναι μολυσματικοί πριν συναντηθούν δια ζώσης, λέει ο Τόβιαν. Αλλά μπορούμε να βοηθήσουμε προσφέροντας αυτές τις πληροφορίες εκ των προτέρων.
Ας μην υποτιμάμε πόσο σημαντική είναι η επαφή αυτή τη στιγμή. Η κοινωνική απομόνωση ήταν ένα τεράστιο πρόβλημα δημόσιας υγείας ακόμη και πριν από την πανδημία. Ας προσπαθήσουμε να βρούμε τρόπους να περάσουμε χρόνο μαζί τους έτσι ώστε να αισθάνονται ασφαλείς.
«Μπορούμε να ρωτήσουμε: ”Πώς μπορούμε να συναντηθούμε και να έρθουμε σε επαφή ώστε να νιώθεις άνετα, αλλά και να μπορώ να περνάω χρόνο μαζί σου;”» λέει η Τριβέντι. «Αυτό έχει να κάνει με το να συναντάμε ανθρώπους με τους δικούς τους όρους χωρίς να κάνουμε κριτική».