Πολλά δίκτυα κοιλάδων που παρατηρούνται σήμερα στην επιφάνεια του Άρη είχαν δημιουργηθεί από νερό που έλιωνε κάτω από παγετώνες και όχι από ποτάμια, όπως πιστευόταν ως τώρα, σύμφωνα με νέα έρευνα του University of British Columbia η οποία δημοσιεύτηκε στο Nature Geoscience.
Τα ευρήματα της έρευνας αυτής θέτουν υπό αμφισβήτηση την κυρίαρχη θεωρία περί θερμού και υγρού αρχαίου Άρη, βάσει της οποίας στον Κόκκινο Πλανήτη υπήρχαν κάποτε ποτάμια, βροχές και ωκεανοί.
Για να καταλήξει στο συμπέρασμα αυτό, η Άννα Γκράου Γκαλόφρ,πρώην διδακτορική στο στο Τμήμα Γεωλογικώ, Ωκεανικών και Ατμοσφαιρικών Επιστημών, ανέπτυξε και χρησιμοποίησε νέες τεχνικές προκειμένου να εξετάσει χιλιάδες αρειανές κοιλάδες. Η ίδια και οι συνεργάτες της επίσης σύγκριναν τις κοιλάδες του Άρη με τα κανάλια κάτω από τους παγετώνες του Καναδικού Αρκτικού Αρχιπελάγους και βρήκαν εντυπωσιακές ομοιότητες.
«Τα τελευταία 40 χρόνια, από τότε που ανακαλύφθηκαν οι κοιλάδες του Άρη, η θεωρία ήταν πως κάποτε στον Άρη κυλούσαν ποτάμια, διαβρώνοντας και δημιουργώντας όλες αυτές τις κοιλάδες» είπε η Γκράου Γκαλόφρ. «Αλλά υπάρχουν εκατοντάδες κοιλάδες στον Άρη, και φαίνονται πολύ διαφορετικές η μία από την άλλη. Αν δεις τη Γη από έναν δορυφόρο, βλέπεις πολλές κοιλάδες- κάποιες από αυτές από ποταμούς, κάποιες από παγετώνες, κάποιες από άλλες διαδικασίες, και η καθεμιά έχει ξεχωριστό σχήμα. Ο Άρης είναι παρόμοιος, από την άποψη ότι οι κοιλάδες φαίνονται πολύ διαφορετικές η μία από την άλλη, υποδεικνύοντας πως πολλές διαδικασίες ήταν σε εξέλιξη για τη δημιουργία τους».
Η ομοιότητα μεταξύ πολλών αρειανών κοιλάδων και των καναλιών κάτω από τους πάγους της νήσου Ντέβον αποτέλεσε κίνητρο για να πραγματοποιήσουν συγκριτική μελέτη οι ερευνητές. «Η νήσος Ντέβον είναι ένα από τα καλύτερα ανάλογα του Άρη που έχουμε στη Γη- είναι μια ψυχρή, ξηρή πολική έρημος» είπε ο Γκόρντον Οσίνσκι, καθηγητής στο τμήμα γεωεπιστημών του Western University.
Συνολικά οι ερευνητές ανέλυσαν πάνω από 10.000 αρειανές κοιλάδες, χρησιμοποιώντας έναν πρωτοποριακό αλγόριθμο για τις διαδικασίες διάβρωσης. «Τα ευρήματα δείχνουν πως μόνο ένα κλάσμα των δικτύων κοιλάδων παρουσιάζει μοτίβα τα οποία αντιστοιχούν στη διάβρωση από νερό της επιφάνειας, κάτι που είναι σε έντονη αντίθεση με τις συμβατική άποψη» σημείωσε ο Μαρκ Τζέλινεκ, καθηγητής στο UBC.
Η θεωρία της Γκαλόφρ επίσης βοηθά να εξηγηθεί πώς γίνεται οι κοιλάδες να σχηματίστηκαν πριν από 3,8 δισ. χρόνια σε έναν πλανήτη που είναι μακρύτερα από τον Ήλιο από ό,τι η Γη, σε μια περίοδο που ο ήλιος ήταν λιγότερο έντονος. «Τα κλιματικά μοντέλα προβλέπουν πως το αρχαίο κλίμα του Άρη ήταν πολύ ψυχρότερο κατά την περίοδο που σχηματίζονταν τα δίκτυα των κοιλάδων» είπε η ίδια. «Προσπαθήσαμε να τα συνδυάσουμε όλα και να παρουσιάσουμε μια υπόθεση που δεν είχε εξεταστεί στα αλήθεια: Πώς κανάλια και δίκτυα κοιλάδων μπορούν να σχηματίζονται κάτω από παγετώνες, στο πλαίσιο ενός συστήματος που σχηματίζεται φυσικά κάτω από πάγους όταν συσσωρεύεται στη βάση».
Τα περιβάλλοντα αυτά επίσης θα υποστήριζαν καλύτερες συνθήκες επιβίωσης για πιθανή αρχαία ζωή στον Άρη. Ένα στρώμα πάγου θα παρείχε μεγαλύτερη προστασία και σταθερότητα για το νερό από κάτω, ενώ θα προστάτευε και από την ηλιακή ακτινοβολία ελλείψει μαγνητικού πεδίου- κάτι που ο Άρης είχε κάποτε, μα εξαφανίστηκε πριν από δισεκατομμύρια χρόνια.