Οι πάγοι της Γροιλανδίας λιώνουν πολύ γρηγορότερα από ό,τι θεωρούσαν οι επιστήμονες προηγουμένως, σύμφωνα με νέα μελέτη- για την ακρίβεια, τέσσερις φορές πιο γρήγορα από ό,τι έλιωναν το 2003.
Η περιοχή θεωρείται πως έχει καταστεί πιο ευάλωτη σε φυσικές διακυμάνσεις του κλίματος- ειδικά σε έναν ατμοσφαιρικό κύκλο, ανέφεραν τη Δευτέρα επιστήμονες, σε έρευνα που δημοσιοποιήθηκε στο Proceedings of the National Academy of Sciences.
Το μεγαλύτερο μέρος αυτής της επιτάχυνσης φαίνεται να λαμβάνει χώρα στη νοτιοδυτική Γροιλανδία, περιοχή που δεν πιστευόταν πως κινδύνευε ιδιαίτερα, καθώς δεν έχει μεγάλους παγετώνες όπως η νοτιοανατολική και η βορειοδυτική Γροιλανδία. Αν και οι παγετώνες είναι στην ουσία μικρότερα «ποτάμια» πάγου που διασχίζουν το τοπίο και μπορούν να διασπαστούν και να λιώσουν εξαιτίας των θερμών νερών του ωκεανού, πιστευόταν πως το γιγαντιαίο στρώμα πάγου ήταν πιο ανθεκτικό. Ωστόσο, από τη στιγμή που το νοτιοδυτικό κομμάτι δεν έχει παγετώνες, το λιώσιμο πρέπει να λαμβάνει χώρα εξαιτίας άλλου λόγου: Μια θερμότερη ατμόσφαιρα θα έλιωνε πάγους βαθύτερα στην ενδοχώρα, και τα νερά θα κατέληγαν στον ωκεανό.
Η Γροιλανδία είναι το μεγαλύτερο νησί του κόσμου, και φαίνεται να έφτασε σε κομβικό σημείο το 2002-2003 όταν η απώλεια πάγου επιταχύνθηκε αυτόματα, λέει ο Μάικλ Μπέβις, γεωεπιστήμονας του Πανεπιστημίου της Πολιτείας του Οχάιο και lead author της έρευνας.
Μέχρι πρότινος, οι επιστήμονες έδιναν έμφαση στα νοτιοανατολικά και τα βορειοδυτικά της Γροιλανδίας, όπου κομμάτια πάγου ρέουν από μεγάλους παγετώνες στον Ατλαντικό Ωκεανό. «Ξέραμε ότι είχαμε μεγάλο πρόβλημα με αυξανόμενους ρυθμούς απώλειας πάγου από κάποιους μεγάλους εξωτερικούς παγετώνες. Αλλά τώρα αναγνωρίζουμε ένα δεύτερο σημαντικό πρόβλημα: Όλο και περισσότερο, μεγάλες ποσότητες μάζας πάγου πρόκειται να χαθούν, με το νερό τους να ρέει στη θάλασσα.
Δεδομένα από τους δορυφόρους GRACE της NASA και σταθμούς GPS ανά την ακτή της Γροιλανδίας υποδεικνύουν πως μεταξύ του 2002 και του 2016, η Γροιλανδία έχασε περίπου 280 δισεκατομμύρια τόνους πάγου ανά έτος. Η μέση αυτή ετήσια ποσότητα αρκεί για να καλύψει ολόκληρες τις πολιτείες της Φλόριντα και της Νέας Υόρκης των ΗΠΑ με νερό μέχρι τη μέση. «Αυτό θα προκαλέσει επιπλέον άνοδο της στάθμης της θάλασσας. Βλέπουμε το στρώμα του πάγου να φτάνει σε κομβικό σημείο» τονίζει ο Μπέβις.
Το στρώμα πάγου της Γροιλανδίας έχει πάχος 3 χλμ σε κάποια σημεία και περιέχει επαρκή πάγο για να αυξήσει τη στάθμη της θάλασσας 7 μέτρα. Ωστόσο, και πάλι, πρόκειται για μικρή ποσότητα σε σχέση με την Ανταρκτική, που θα ανέβαζε τη στάθμη 57 μέτρα εάν ο πάγος αυτός έλιωνε. Υπενθυμίζεται πως η Ανταρκτική επίσης βλέπει υψηλά επίπεδα τήξης πάγου, χάνοντας εξαπλάσιο πάγο από ό,τι 40 χρόνια πριν, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη.
Οι μεγάλες αυτές απώλειες πάγου αποδίδονται σε μεγάλο βαθμό στην αύξηση της θερμοκρασίας στον κόσμο κατά μόλις έναν βαθμό Κελσίου. Στη Γροιλανδία, ερευνητές ανακάλυψαν πως η αύξηση της θερμοκρασίας, σε συνδυασμό με μια αρνητική φάση στη Βορειοατλαντική Κύμανση ή Ταλάντωση (NAO- North Atlantic Oscillation- ένα φυσικό, άτακτο φαινόμενο μεταβολής της ατμοσφαιρικής πίεσης, που φέρνει ζεστό καιρό στη δυτική Γροιλανδία όταν είναι στην αρνητική του φάση) προκαλούν γρήγορη τήξη του πάγου κατά τα καλοκαίρια.
Οι επιπτώσεις
Εάν δεν υπάρξει άμεση δράση για να μειωθεί η χρήση ορυκτών καυσίμων, το μεγαλύτερο μέρος του πάγου της Γροιλανδίας (ή το σύνολό του) θα λιώσει, ανεβάζοντας κατά επτά μέτρα τη στάθμη της θάλασσας. Αυτό θα συνέβαινε σε βάθος αιώνων μεν, ωστόσο υπάρχει ένα όριο που θα μπορούσε να ξεπεραστεί μέσα σε μερικές δεκαετίες- και αν η υπέρβαση αυτή είναι αρκετά μεγάλη, θα καθιστούσε την απώλεια του πάγου της Γροιλανδίας μη αναστρέψιμη, σύμφωνα με τον Ρίτσαρντ Άλεϊ, ειδικό επί των παγετώνων στο Πανεπιστήμιο της Πολιτείας της Πενσιλβάνια.
Ένας άλλος μεγάλος προβληματισμός είναι πως όλο αυτό το νερό επιβραδύνει το Γκολφ Στριμ, που φέρνει θερμό νερό από τον ισημερινό στον Βόρειο Ατλαντικό και ψυχρό νερό κάτω στα βάθη του ωκεανού- και αποτελεί σημαντικό λόγο που η δυτική Ευρώπη έχει το κλίμα που έχει. Πέρυσι, ερευνητές είχαν επισημάνει στο Nature πως το Γκολφ Στριμ έχει αποδυναμωθεί κατά 15% από τα μέσα του 20ού αιώνα. Μετεωρολόγοι θεωρούν πως αυτή η επιβράδυνση συνδέεται με τα πρόσφατα κύματα καύσωνα στην Ευρώπη.
(με πληροφορίες από National Geographic, Live Science)