Το πολιτικό σκηνικό παραμένει πολύ ρευστό και ευμετάβλητο. Αν και βρισκόμαστε στο μέσο της τετραετίας, έχει αξία να δούμε τις τάσεις των δημοσκοπήσεων σήμερα.
Η ανάλυση θα βασιστεί στο μέσο όρο των τελευταίων δημοσιευμένων δημοσκοπήσεων όλων των εταιρειών, με αναγωγή στην έγκυρη/διευκρινισμένη ψήφο.
Τα νούμερα αυτά δεν αποτελούν σε καμία περίπτωση πρόβλεψη αποτελέσματος. Είναι μόνο μια βάση για την ανάλυση της παρούσας κατάστασης.
Η Νέα Δημοκρατία βρίσκεται στα ποσοστά των περσινών ευρωεκλογών (28,3%), με ελαφρώς πτωτική τάση. Οι μαζικές κινητοποιήσεις των πολιτών με αφορμή το διετές μνημόσυνο για τα Τέμπη προφανώς δεν την ευνοούν, καθώς συντηρούν στην ατζέντα ένα θέμα που της χρεώνεται: η κατάσταση του σιδηρόδρομου, σε συνδυασμό με τη (μη) απονομή δικαιοσύνης και τη (μη) ανάληψη πολιτικών ευθυνών. Η εκλογή Τασούλα ως ΠτΔ δεν φάνηκε να έχει κάποιο ευνοϊκό αποτέλεσμα ως προς την ανάσχεση της διαρροής ψήφων προς τα δεξιά της ΝΔ. Ο πρόσφατος ανασχηματισμός δεν έχει δείξει ακόμα τυχόν επιπτώσεις, ωστόσο σπάνια οι ανασχηματισμοί έχουν επίδραση στην κοινωνία. Επίσης, ψηλά στην ατζέντα των πολιτών παραμένει η οικονομική δυσπραγία, η οποία συντηρεί αρνητικά συναισθήματα για την κυβέρνηση (οργή, απογοήτευση κ.ά.).
Παραδοσιακά, η δεύτερη θητεία μιας κυβέρνησης είναι περισσότερο φθοροποιός. Δεν ξέρει κανείς αν και κατά πόσο με την προκήρυξη εκλογών (και με τα διλήμματα διακυβέρνησης που τίθενται) η ΝΔ θα καταφέρει να επανασυσπειρώσει ψηφοφόρους της που την έχουν εγκαταλείψει, κυρίως προς τα δεξιά. Πάντως, με τα μέχρι στιγμής δεδομένα (8 κόμματα εντός Βουλής, όπως θα δούμε, και 12% άθροισμα των εκτός Βουλής), η ΝΔ λαμβάνει 114 έδρες, 37 λιγότερες από την αυτοδυναμία, για την οποία χρειάζεται περίπου 37%.
ΤΟ ΠΑΣΟΚ βρίσκεται στο 15,8 % και θα λάμβανε 49 έδρες. Βρίσκεται υψηλότερα από τις ευρωεκλογές, αλλά χαμηλότερα από τα γκάλοπ του Νοεμβρίου (όταν επανεξελέγη ο Νίκος Ανδρουλάκης Πρόεδρος), και με ελαφρώς πτωτική τάση. Με αυτό το ποσοστό, βάφει πράσινες στο χάρτη τις περιφέρειες Ρεθύμνου, Ηρακλείου και Λασιθίου.
Η δεύτερη θέση του πανελλαδικά απειλείται από την Πλεύση Ελευθερίας σε δύο τελευταία γκάλοπ, ωστόσο ο μέσος όρος που λαμβάνουμε εδώ υπόψη περιέχει τα τελευταία γκάλοπ και των 10 εταιρειών και διατηρεί το ΠΑΣΟΚ δεύτερο. Το ΠΑΣΟΚ δεν φαίνεται να επωφελείται από την πτώση της ΝΔ και ακόμα απέχει πολύ από το να θεωρηθεί αυτοτελής εναλλακτική διακυβέρνησης.
Τρίτο κόμμα οριακά παραμένει η Ελληνική Λύση με 9,6%, 30 έδρες και ελαφρώς ανοδική τάση. Διατηρεί το ποσοστό των ευρωεκλογών και παραμένει σταθερά ένας εκ των υποδοχέων της δυσαρέσκειας προς την κυβέρνηση. Σε πολλούς νομούς της Μακεδονίας διατηρεί τη δεύτερη θέση των ευρωεκλογών.
Τέταρτο κόμμα είναι η Πλεύση Ελευθερίας με 9,4%, με την ισχυρότερη τάση ανόδου. Φαίνεται ότι το κλίμα των Τεμπών την ευνοεί πολύ. Δεν είναι ακόμα καθαρό, όμως, το αν αυτή η άνοδος έχει μέσα της και άλλα στοιχεία, όπως πχ την ανεπάρκεια των ηγεσιών των υπολοίπων κομμάτων της Αριστεράς/Κεντροαριστεράς. Η ισχυρή ηγετική προσωπικότητα της Ζωής Κωνσταντοπούλου διατηρεί υψηλή δημοφιλία. Η εκρηκτική της άνοδος από το 4% των περσινών ευρωεκλογών θυμίζει την αντίστοιχη του ΣΥΡΙΖΑ το 2012. Αν το σημερινό ποσοστό της (9,4%) επιβεβαιωνόταν στην κάλπη, θα εξελεγε 29 έδρες. Η πρώτη περιφέρεια στην οποία κερδίζει τη δεύτερη θέση είναι η Α′ Πειραιά.
Το ΚΚΕ παραμένει σταθερά στο 9% των περσινών ευρωεκλογών, πάνω από το 7,7% των εθνικών εκλογών του 2023. Αντισταθμίζει ορισμένες απώλειες προς την Πλεύση Ελευθερίας από τον ΣΥΡΙΖΑ και ανήκει στο φάσμα των δυνάμεων που ωφελούνται από τη συντήρηση των Τεμπών στην επικαιρότητα. Αναδεικνύεται δεύτερο κόμμα στο Δυτικό τομέα Αθηνών, στη Β′ Πειραιά, στη Σάμο, τη Λέσβο και τη Ζάκυνθο.
Ο ΣΥΡΙΖΑ , μετά από μια μικρή ανάκαμψη το φθινόπωρο, έχει ξαναπέσει στο 7,5%, έκτο κόμμα με 24 έδρες. Παρά την άνοδο της Πλεύσης Ελευθερίας, φαίνεται να διατηρεί έναν σκληρό πυρήνα ψηφοφόρων στο 7%. Ωστόσο, η δυνατότητα ανάκαμψης του, και πολλώ δε μάλλον ανάδειξής του σε εναλλακτική διακυβέρνησης, φαίνεται να έχει παρέλθει. Η αποχώρηση του Στέφανου Κασσελάκη και η εκλογή Φάμελλου στην ηγεσία τού έχει προσδώσει μια ορισμένη σταθερότητα και εσωκομματική νηνεμία, όμως εκλογικά αυτό μεταφράζεται απλώς σε ανακοπή περαιτέρω πτώσης και όχι σε κάποια άνοδο. Δεν μπορεί να ωφεληθεί από το κλίμα των Τεμπών.
Η Φωνή Λογικής της Αφροδίτης Λατινοπούλου έχει ενδιαφέροντα σκαμπανεβάσματα στο μέσο όρο των ποσοστών της στα γκάλοπ και αυτήν τη στιγμή βρισκεται στο 5%, σημαντικά πανω απο το 3,04% των περσινών ευρωεκλογών. Πριν την εκρηκτική άνοδο της Πλεύσης Ελευθερίας είχε αγγίξει και το 7%, γεγονός που ενδεχομένως σημαίνει οτι την τροφοδοτεί. Με το τωρινό 5% της, θα εξέλεγε 16 έδρες, σε διάφορες περιφέρειες. Συγκαταλέγεται οπωσδήποτε στους κερδισμένους του κλίματος των Τεμπών.
Το Κίνημα Δημοκρατίας του Στέφανου Κασσελάκη ξεκίνησε με 5,5% μέσο όρο στα γκάλοπ όταν ιδρύθηκε το φθινόπωρο, ωστόσο αυτήν τη στιγμή καταγράφεται στο 3,3% και με πτωτική τάση. Με ένα τέτοιο ποσοστό θα λάμβανε 10 έδρες, στις μεγάλες περιφέρειες. Ωστόσο, έχει ζήτημα ορατότητας. Ο ηχηρά προβεβλημένος ως πρώην αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ σήμερα δεν ακούγεται καθόλου και οι προσωπικοί του ψηφοφόροι φαίνεται να τον εγκαταλείπουν για την πιο ορατή και δυναμική Πλεύση Ελευθερίας. Σε αυτό ενδεχομένως συμβάλλει η αδυναμία σχηματισμού κοινοβουλευτικής ομάδας από αποσκιρτήσαντες βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ που βρίσκονται κοντά του.
Η Νίκη έχει σταθερά πτωτική πορεία μετά το 4,3% των ευρωεκλογών και σήμερα καταγράφεται στο 2,9% και εκτός Βουλής. Δεν έχει ακόμα ενσωματωθεί στα γκάλοπ ο τυχόν απόηχος του πρόσφατου συμβάντος του βουλευτή της στην Εθνική Πινακοθήκη. Δεν φαίνεται να κερδίζει από το κλίμα των Τεμπών και η έλλειψη οικονομικού προγράμματος κάνει την πατριωτική/θρησκευτική της ατζέντα ανεπίκαιρη.
Το Μερα25 εμφανίζει αξιοσημείωτη αντοχή στα επίπεδα του 2,9%. Ο Γιάννης Βαρουφάκης έχει τους σταθερούς ψηφοφόρους του.
Η Νέα Αριστερά βρίσκεται κάτω και από το 2%, χωρίς δυναμική. Η συμμαχία της με το ΣΥΡΙΖΑ σε ένα πλαίσιο Λαϊκού Μετώπου, όπως θρυλείται, φαίνεται πως είναι η μόνη εγγύηση να διατηρήσει κάποιες έδρες στην επόμενη Βουλή.
Με δύο λόγια, η πολιτική κατάσταση έχει ως εξής:
Μείζων ωφελημένη από τα Τέμπη είναι η Πλεύση Ελευθερίας και ακολουθεί η Ελληνική Λύση.
Σταθερά εμφανίζονται το ΚΚΕ, η Φωνή Λογικής και το Μερα25.
Σε πτώση βρίσκονται η ΝΔ, το ΠΑΣΟΚ, ο ΣΥΡΙΖΑ, η Νίκη, το Κίνημα Δημοκρατίας και η Νέα Αριστερά.
Με αυτόν τον συσχετισμό, η μόνη δυνατή αριθμητικά κυβέρνηση είναι ΝΔ+ΠΑΣΟΚ (114+49=163 έδρες). Ωστόσο, αυτό δεν μοιάζει αυτονόητο να συμβεί πολιτικά, αφενός λόγω του ότι στο πολωτικό προεκλογικό κλίμα το ΠΑΣΟΚ θα επιδιώξει να εμφανιστεί ως αυτοτελής εναλλακτική διακυβέρνησης, αφετέρου το στοιχειώνει ακόμα η πολυετής φθορά από τη συγκυβέρνηση με τη ΝΔ (2011-15). Συνεπώς, οι επαναληπτικές εκλογές μοιάζουν αναπόφευκτες το 2027.
Σε αυτές, η ΝΔ πιθανώς θα καταφέρει να μείνουν εκτός Βουλής περισσότερα κόμματα από αυτά που θα έχουν αποκλειστεί ήδη στις πρώτες, υπό τα διλήμματα διακυβέρνησης και εν όψει της ελληνικής Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ το β’εξάμηνο του 2027. Αυτό πιθανώς θα ρίξει τον πήχη της αυτοδυναμίας από το 37% στο 35%. Ακόμα κι έτσι, όμως, είναι αβέβαιο αν η ΝΔ θα φτάσει το 35% για μια οριακή αυτοδυναμία.
Συνεπώς, και με δεδομένη και την έλλειψη κουλτούρας συνεργασιών στο ελληνικό πολιτικό σύστημα, δεν αποκλείονται ακόμα και οι τρίτες διαδοχικές εκλογές την άνοιξη του 2027, προκειμένου να εξαντληθεί κάθε δυνατότητα για οριακή έστω αυτοδυναμία εκ νέου της ΝΔ. Πιθανώς εξ ου ο πρωθυπουργός έχει μιλήσει για εκλογές τον Μάρτιο του 2027 (ενώ η τετραετία λήγει τον Ιούνιο του 2027): για να υπάρχει χρονικό περιθώριο και για τρίτες εκλογές πριν την ανάληψη της Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ την 1η Ιουλίου 2027.
Οψόμεθα.