Ποια είναι η επιβράβευση σ΄ ένα υπάλληλο που νιώθει την επιχείρηση που εργάζεται δική του σε σημείο που προς όφελος της διαθέτει και τον ελεύθερο του χρόνο;
Η απάντηση θα έπρεπε να είναι η συνολική επιβράβευση της εργατικότητας και της αφοσίωσης που επιδεικνύει. Ισχύει ωστόσο αυτό; Είναι όμως όλα τόσο ρόδινα;
Όχι πάντα!
Υπάρχουν λόγοι για τους οποίους οι καλοί υπάλληλοι οδηγούνται σε παραίτηση έστω και αν αγαπούν την δουλειά που κάνουν;
1) Εξάντληση – Burnout
Όταν καθημερινά δίνεις τον καλύτερο σου εαυτό για να είσαι όσο πιο αποδοτικός γίνεται στον εργασιακό σου χώρο, αυτό έχει και κάποιο όριο. Οι καλοί υπάλληλοι φτάνουν στα όρια της εξάντλησης κάνοντας την δουλειά τους όσο το δυνατόν καλύτερα γίνεται.
Το σύνδρομο επαγγελματικής εξουθένωσης – burnout είναι κάτι που συναντάται όλο και πιο συχνά σε ένα εργασιακό περιβάλλον με τα παρακάτω γνωρίσματα:
σηκωνόμαστε με δυσκολία από το κρεβάτι κάθε πρωί
νιώθουμε πως η ώρα στην δουλειά δεν περνάει
νιώθουμε πολύ κουρασμένοι, λιγότερο παραγωγικοί και παράλληλα ένα απαισιόδοξο συναίσθημα πως δεν έχουμε να προσφέρουμε κάτι καινούριο στην δουλειά
βιώνουμε έντονα σωματικά συμπτώματα όπως αϋπνία ή υπνηλία, πονοκεφάλους, γαστρεντερικά προβλήματα καθώς και μηδενική διάθεση για σεξ
κυρίαρχα συναισθηματικά συμπτώματα είναι ο θυμός, η μελαγχολία, ο εκνευρισμός, η απαισιόδοξη σκέψη που συχνά οδηγεί και σε καταθλιπτική διάθεση
η εργασιομανία έρχεται πολύ συχνά ως αντιστάθμισμά των αρνητικών συναισθημάτων που βιώνουμε είναι αυτά που επιβεβαιώνουν την ύπαρξη του στους γύρω μας αλλά ακόμα και σε εμάς. Οπότε η παραίτηση συνιστά το μέσο με το οποίο αναζητούν την απαραίτητη ξεκούραση μέχρι να μπουν πάλι στον στίβο της εργασίας.
2) Αχαριστία
Αποτελεί μια συμπεριφορά που χαρακτηρίζει τις επιλογές πολλών επιχειρήσεων και οργανισμών. Αυτές ενισχύουν την πεποίθηση πολλών εργαζομένων πως δεν επιβραβεύει τους πραγματικά σκληρά εργαζόμενους. Συχνά τα κριτήρια αποδοτικότητας είναι διαφορετικά από την πραγματικότητα που βιώνουν οι εργαζόμενοι και επηρεάζονται από ιδιοτελή συμφέρονται. Αυτό επιφέρει την ενίσχυση της άποψης σε πολλούς εργαζόμενους πως δεν αναγνωρίζεται ο κόπος και η αφοσίωση του .
3) Μη τήρηση υποσχέσεων
Είναι κάτι που το οποίο ξεκινάει από την συνέντευξη και συνεχίζει στην καθημερινότητα του στην δουλεία. Μια πολλά υποσχόμενη θέση δεν συνάδει με την ανέλιξη του εργαζόμενου που καταλήγει να μην έρχεται ποτέ. Και δεν είναι μόνο μια προαγωγή αλλά ακόμα μια αύξηση που κάποτε θα γίνει. Η μη τήρηση τον υποσχέσεων είναι ακόμα και σε πιο απλά πράγματα, όπως μια υπόσχεση για εξοπλισμό, για χορήγηση άδεια μετά από την επίτευξη στόχων, συμβάλει στην αποστασιοποίηση των εργαζομένων από την δουλεία τους.
4) Περιορισμός της Δημιουργικότητας
Λίγο πολύ υπάρχει σε όλες της δουλειές πόσο μάλλον αν δεν υπάρχει μια ανέλιξη στο αντικείμενο της εργασίας όπως προαναφέραμε. Η δημιουργικότητα είναι αυτό που κρατά ζωντανό ένα εργαζόμενο που του δίνει ενέργεια να συνεχίσει να κάνει αυτό που κάνει καλά η και ακόμα καλύτερα. Του παρέχει την αίσθηση της προσωπικής συμβολής στη βελτίωσης της ποιότητας της εργασίας.
Στην συνέντευξη που μου παραχώρησε ο Ελληνικής καταγωγής καλλιτεχνικός διευθυντής George Lois του Esquire το 2018 στην ερώτηση μου:
Κ.Μ.: «Πιστεύετε ότι υπάρχει η δυνατότητα να μας εκπλήξει και πάλι ένα εξώφυλλο, όπως κάποτε;»
H απάντηση του ήταν η εξής:
G.L.: «Ναι. (Θα σου στείλω προσωπικό email, με μια ιδέα που πιθανώς θα απορρίψει το σημερινό Esquire).»
Αυτό που αναφέρεται στην παρένθεση επιβεβαιώνει πως η δημιουργικότητα φθίνει είτε λόγω εξωτερικών πιέσεων είτε λόγω του φόβου ανάθεσης ευθυνών και πρωτοβουλιών στους υπαλλήλους από τους προϊστάμενους στις επιχειρήσεις. Αυτό κάνει τον εργαζόμενο να νιώθει εγκλωβισμένος σε μία ρουτίνα και να μην εκφράζει τις δημιουργικές του σκέψεις.
5) Στασιμότητα
Και αφού η δημιουργικότητα μοιάζει να κλειδώνεται στο μπαούλο και μια πιθανή ανέλιξη θυμίζει όνειρο θερινής νυκτός, αυτό που επέρχεται, είναι η στασιμότητα. Αυτή είναι η δομή της:
8:00 Να είμαι στην δουλειά
11:00 Δεν περνούν οι ώρες
13:00 3 ώρες ακόμα
15:00 Άντε να σχολάσω να πάω στο μάθημα Φωτογραφίας
15:50 Δεν περνάνε με τίποτα αυτά τα 10 λεπτά.
16:01 Επιτέλους ελεύθερος
Αυτές είναι ίσως οι σκέψεις των καλών υπαλλήλων λίγο πριν φτάσουν στην παραίτηση. Η σκέψη του περιστρέφεται γύρω από την ώρα αποχώρησης από την δουλειά τους, προκειμένου να κάνουν κάτι άλλο δημιουργικό που καταπιάνονται εκείνη την περίοδο.
6) Έλλειψη αξιοκρατίας
Αυτό πιθανότατα είναι το μεγαλύτερο λάθος που κάνει μια επιχείρηση επηρεάζοντας την εύρυθμη λειτουργία της και ουσιαστικά «σκοτώνοντας» τον πολύ καλό υπάλληλο.
Το σκεπτικό μοιάζει με φτηνό κινηματογραφικό σενάριο: « Ο Νίκος είναι καλός σε αυτό που κάνει, τον αφήνω εκεί. Προάγω τον Κώστα που είναι πιο κοινωνικός από τον Νίκο αλλά και γιός ενός καλού μου φίλου από τον στρατό».
Ένας καλός υπάλληλος, αν κάτι μπορεί να αντιληφτεί καλύτερα, είναι η αδικία που υφίσταται. Ο ποιο καταλυτικός παράγοντας είναι η μη ύπαρξη αξιοκρατικών διαδικασιών αξιολόγησης του προσωπικού.
7) Τοξικό εργασιακό περιβάλλον - mobbing
Το τοξικό εργασιακό περιβάλλον συνδέεται με την αίσθηση πως ο εργαζόμενος δεν λαμβάνει καμία ενημέρωση σε σχέση με σημαντικά θέματα της δουλειάς. Παράλληλα, όταν όλοι γύρω του είναι δυστυχισμένοι, όταν οι κλίκες κάνουν κουμάντο, θεωρεί πως τα meetings αποτελούν χάσιμο χρόνου.
Η εργασία αποκτά περισσότερα «τοξικά χαρακτηριστικά», όταν το αφεντικό ή ο προϊστάμενος προσπαθεί πάντοτε να ελέγχει κάθε κίνηση του σε βαθμό που να αισθάνεστε σαν να καραδοκεί απλά για να βρει ένα λάθος που κάνετε η να τα βρίσκει και όλα λάθος. Το αποκορύφωμα είναι όταν λέει της φράση : «είστε τυχεροί που έχετε δουλειά».
Όλα αυτά περιγράφονται με την ορολογία mobbing. Σύμφωνα. με την Γαλλίδα ψυχίατρο Marie France Hirigoyen οριοθετείται μέσα από κάθε καταχρηστική συμπεριφορά που εκδηλώνεται με λόγια, πράξεις, γραπτά μηνύματα και μπορεί να ζημιώσει την προσωπικότητα, την αξιοπρέπεια ή τη σωματική ή ψυχική ακεραιότητα του ατόμου, να θέσει σε κίνδυνο την εργασία του ή να διαταράξει το εργασιακό κλίμα. Ο «αυτουργός» έχει τα χαρακτηριστικά μιας προσωπικότητας που ικανοποιείται «πληγώνοντας» τους συνανθρώπους του και αναπτύσσει την αυτοεκτίμησή του, μεταφέροντας στους άλλους τον «πόνο» που αδυνατεί να αισθανθεί, αλλά και τις εσωτερικές του αντιθέσεις που αρνείται να επεξεργαστεί.
8) Δεν υπάρχουν ευκαιρίες εκπαίδευσης
Έχει αποδειχθεί πως η συνεχής εκπαίδευση των υπαλλήλων συμβάλλει στην αύξηση της αποδοτικότητας τους. Τα τελευταία χρόνια μεγάλος αριθμός επιχειρήσεων και οργανισμών μειώνει το διαθέσιμο budget σε εκπαιδευτικά προγράμματα αυτού του τύπου. Εξαίρεση αποτελεί ένα σημαντικό τμήμα του κλάδου των πωλήσεων.
Δυστυχώς η κακή αντιμετώπιση του προσωπικού από τις επιχειρήσεις και τα τμήματα Ανθρωπίνου δυναμικού σε συνδυασμό με την ελλιπή κοινωνική παιδία και εκπαίδευση οδηγούν έναν καλό, αποδοτικό και επικερδή για μια επιχείρηση υπάλληλο σε ένα φαύλο κύκλο αλλαγής εργασίας και αβεβαιότητας.