Όσο κι αν το προσπαθούμε, «είναι δύσκολο να αλλάξουμε τις συνήθειες που αφορούν τη χρήση του τηλεφώνου μας, επειδή τα κινητά σχεδιάζονται ειδικά για να εθίζουν τον εγκέφαλό μας», εξηγεί η Κάθριν Πράις, συγγραφέας του «How To Break Up With Your Phone».
Επιπλέον, έρευνες αποδεικνύουν ότι τα εισερχόμενα μηνύματα και οι ειδοποιήσεις των μέσων κοινωνικής δικτύωσης προκαλούν την έκκριση ντοπαμίνης, η οποία ενεργοποιεί πρόσκαιρα θετικά συναισθήματα. Ωστόσο, ο εθισμός στο κινητό μπορεί να οδηγήσει σε καταστάσεις όπως το χρόνιο άγχος και η κατάθλιψη.
Πώς θα μειώσουμε τον χρόνο που περνάμε μπροστά στην οθόνη
1. Aς σκεφτούμε το «γιατί» θέλουμε να απομακρυνθούμε από το κινητό
«Αντί να προσπαθούμε να περιορίσουμε τη χρήση του κινητού απλώς και μόνο επειδή ”έτσι πρέπει”, ας αναρωτηθούμε σε τι θέλουμε να ξοδέψουμε τις ώρες μας και ποιές είναι οι προτεραιότητές μας», συνιστά η Πράις.
Στη συνέχεια, προσδιορίζουμε το κατά πόσο το κινητό μας τηλέφωνο παρεμβαίνει στις προτεραιότητές μας και καθορίζουμε τι μπορούμε να κάνουμε για να εστιάσουμε σε αυτά που έχουν πραγματική σημασία.
2. Ενεργοποιούμε τη ρύθμιση της γκρίζας οθόνης
Σύμφωνα με την επιστήμη, ένας τρόπος να κάνουμε το τηλέφωνό μας λιγότερο ελκυστικό είναι να ενεργοποιήσουμε την γκρίζα οθόνη, την οποία έχουν τα περισσότερα smartphone και μετατρέπει όλα τα χρώματα στο τηλέφωνό μας σε αποχρώσεις του γκρι.
Στο διαδίκτυο μπορούμε να βρούμε πώς θα κάνουμε τη συγκεκριμένη ρύθμιση, τόσο για τα κινητά με λογισμικό Android, όσο και για τα I-phone.
Τα φωτεινά χρώματα έχουν εθιστικές ιδιότητες, ακριβώς όπως τα ναρκωτικά και αλκοόλ. Έτσι, όταν έχουμε να κάνουμε με λιγότερο φωτεινά χρώματα, η έκκριση ντοπαμίνης περιορίζεται και είναι λιγότερο πιθανό να παρασυρθούμε στο άσκοπο scrolling.
3. Βάζουμε το κινητό στην αθόρυβη λειτουργία
Ο ήχος των εισερχόμενων μηνυμάτων και των email είναι δύσκολο να αγνοηθεί. Όλα αυτά τα ερεθίσματα ωθούν τον εγκέφαλό μας στο να θέλει να κοιτάξει το κινητό. Για αυτό και μπορεί να είναι εξαιρετικά χρήσιμο να θέσουμε το κινητό μας στην αθόρυβη λειτουργία ή και να απενεργοποιήσουμε εντελώ τις ειδοποιήσεις.
4. Υψώνουμε ένα «φράγμα» ανάμεσα σε εμάς και το κινητό
Η Έμα Μαχόνι, θεραπεύτρια στο A Better Life Therapy και δημιουργός περιεχομένου ψυχικής υγείας στο TikTok, δένει μια κορδέλα μαλλιών γύρω από το τηλέφωνό της, προκειμένου να περιορίσει τη χρήση του.
Πράγματι, αν το καλοσκεφτούμε, είναι δύσκολο να ενδώσουμε στην άσκοπη κύλιση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή να στείλουμε μήνυμα όταν υπάρχει μια κορδέλα μαλλιών ή ένα λαστιχάκι γύρω από τη συσκευή.
Πρόκειται για μια κίνηση ματ που μας κάνει πιο συνειδητούς ως προς την χρήση του κινητού. Κι αυτό γιατί πολλοί άνθρωποι πιάνουμε απερίσκεπτα τα τηλέφωνά μας όταν περιμένουμε στην ουρά του ταμείου ή σε ένα διαφημιστικό διάλειμμα.
Η κορδέλα όμως, θα μας υπενθυμίζει τον στόχο να περιορίσουμε αυτή την κακή συνήθεια.
5. Απομακρύνουμε το κινητό από πάνω μας
Όταν κάτι τόσο εθιστικό όσο η έξυπνη συσκευή μας, είναι συνεχώς μέσα στo oπτικό μας πεδίο, είναι φυσικό να θέλουμε να το σκαλίσουμε. Για να καταπολεμήσουμε αυτή μας την παρόρμηση είναι σημαντικό να απομακρύνουμε το κινητό από το σώμα μας και αν είναι δυνατό και από το δωμάτιο που καθόμαστε.
Αν γίνεται, μπορούμε μάλιστα να το αφήσουμε ακόμα και σε άλλο όροφο του σπιτιού ή να το βάλουμε σε κάποιο συρτάρι. Ιδίως αν παρακολουθούμε μια ταινία με την οικογένειά μας και δεν θέλουμε κανείς και τίποτα να μας ενοχλήσει.
6. Οργανώνουμε τις εφαρμογές μας με έναν πιο «πονηρό» τρόπο
Αν ξέρουμε ότι με το που πιάνουμε το κινητό ανοίγoυμε κατευθείαν το TikTok ή το Pinterest, θα ήταν μια καλή ιδέα να κάνουμε αυτά τα apps λιγότερο προσβάσιμα, για να περιορίσουμε το μέγεθος του πειρασμού.
Αυτό θα μπορούσε να σημαίνει είτε την τοποθέτησή τους σε έναν φάκελο, είτε την τοποθέτησή τους σε μία από τις πλάγιες οθόνες και την αφαίρεσή τους από την αρχική οθόνη. Αυτήν δηλαδή που βλέπουμε αμέσως μόλις ξεκλειδώνουμε το κινητό.
7. ’Η μπορούμε να καταργήσουμε εντελώς τις εφαρμογές στις οποίες θεωρούμε ότι είμαστε εθισμένοι -και κυρίως τα Social Media-
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης επηρεάζουν τον καθένα μας με διαφορετικό τρόπο. Ωστόσο, σε μια μεγάλη πλειοψηφία προκαλούν εθισμό και άγχος, ενώ σταδιακά, μας εγκλωβίζουν σε έναν αρνητικό κύκλο σύγκρισης με τα πρότυπα που βλέπουμε στο διαδίκτυο. Και όλα αυτά μακροπρόθεσμα, μπορεί να μας οδηγήσουν μέχρι και στην κατάθλιψη. Αν αισθανόμαστε αυτόν τον κίνδυνο, καλύτερα να διαγράψουμε μια για πάντα TikTok, Instagram, Facebook, Twitter και ό,τι άλλο απειλεί την ψυχική μας υγεία.
8. Παίρνουμε ένα δεύτερο «όχι και τόσο έξυπνο» κινητό
Με άλλα λόγια, αγοράζουμε ένα φτηνό κλασικού τύπου τηλέφωνο, χωρίς τα χαρακτηριστικά ενός smartphone. Αυτό θα μας διδάξει πώς να βασιζόμαστε σε ένα τηλέφωνο που δεν διαθέτει όλες τις λειτουργίες μιας έξυπνης συσκευής, αλλά μας παρέχει τη δυνατότητα κλήσης ή αποστολής μηνυμάτων.
Μπορούμε να δοκιμάσουμε να χρησιμοποιούμε την παλαιού τύπου συσκευή αρχικά μόνο για μία ώρα την ημέρα και σιγά-σιγά να αυξήσουμε τις ώρες, περιορίζοντας παράλληλα τη χρήση του smartphone.