Μπορεί σήμερα 3 Ιουνίου να δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ το νέο πρόγραμμα «Κινούμαι Ηλεκτρικά 3», ωστόσο όσα περιλαμβάνει ισχύουν από 1η Μαϊου 2024 έως 30 Απριλίου 2025.
Προφανώς, έχει μεσολαβήσει Σαββατοκύριακο και σήμερα Δευτέρα που δεν πρόλαβαν να ενημερωθούν οι ενδιαφερόμενοι, οπότε από αύριο όσοι θέλουν να αποκτήσουν ηλεκτρικό όχημα θα πρέπει να γνωρίζουν τι περιλαμβάνει το νέο πρόγραμμα.
Η αλήθεια είναι ότι τα δύο προηγούμενα προγράμματα είχαν τρωτά σημεία. Ναι μεν η κατεύθυνση από το Υπουργείο Περιβάλλοντος που είχε εκδώσει το πρώτο και το δεύτερο πρόγραμμα ήταν προς την σωστή κατεύθυνση, ωστόσο οι γραφειοκρατικές διαδικασίες και οι αλλαγές στις αποφάσεις υποψήφιων αγοραστών, συσσώρευσαν χιλιάδες αιτήσεις με ελλιπή δικαιολογητικά, δεσμεύοντας πολλά εκατομμύρια ευρώ. Ναι μεν η Κοινή Υπουργική Απόφαση του Νοεμβρίου 2023 (προθεσμία 45 ημέρων για παραγγελία με προκαταβολή), από όταν πέρασε το πρόγραμμα επιδότησης στο Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών έβαλε μια τάξη, εντούτοις παραμένουν 8.000 αιτήσεις που δεν έχουν ελεγχθεί από το πρόγραμμα, με δεσμευμένα 20 εκατ. ευρώ!
Και ένα ακόμα ζήτημα είναι ότι τα 2 στα 8 ηλεκτρικά που επιδοτήθηκαν ήταν από νομικά πρόσωπα (ιδιωτικές εταιρείες ή leasing), ενώ η εκχώρηση δικαιωμάτων ποτέ δεν εφαρμόστηκε, ώστε ο πολίτης να πληρώνει στο κατάστημα μόνο τα χρήματα μετά την επιδότηση.
Δηλαδή, και στο πρόγραμμα 3, ο ενδιαφερόμενος, φυσικό ή νομικό πρόσωπο, πρώτα θα πληρώνει όλο το ποσό αγοράς, αφού κάνει αίτηση και γνωρίζει το ποσό επιδότησης και αφού προσκομίσει τιμολόγιο αγοράς ή μίσθωσης και τα λοιπά δικαιολογητικά και αυτά εγκριθούν, τότε θα λάβει πίσω την επιδότηση. Εάν δεν εγκριθούν, δηλαδή υπάρχει θέμα με φορολογική ενημερότητα ή κάτι άλλο, επιδότηση δεν θα λάβει.
Πριν αναφερθώ στα όσα περιλαμβάνονται στο 3ο πρόγραμμα επιδότησης, θα σημειώσω αυτά που είπε ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Χρήστος Σταϊκούρα, παρουσία της υφυπουργού Υποδομών και Μεταφορών, αρμόδια για τις Μεταφορές, Χριστίνας Αλεξοπούλου, και του γενικού γραμματέα Μεταφορών, Γιάννη Ξιφαρά. Ο υπουργός ανέφερε ότι: «Από τον Νοέμβριο του 2023, το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών έχει καταβάλει την επιδότηση σε 7.772 δικαιούχους, με το ποσό πλέον των 26,1 εκατ. ευρώ, για αγορά ηλεκτρικού οχήματος. Προγραμματίζεται, στις 5 Ιουνίου, η πληρωμή επιπλέον 478 αιτήσεων, ύψους 1,8 εκατ. ευρώ. Ανεβάζοντας την επιδότηση που έχει καταβληθεί στα 28 εκατ. ευρώ από τον Νοέμβριο και στα 33,3 εκατ. ευρώ συνολικά, από την αρχή του προγράμματος. Και οι πληρωμές θα συνεχίσουν και τους υπόλοιπους μήνες του έτους, με σταθερά υψηλό ρυθμό». Αυτό σημαίνει ότι περιμένουμε να δούμε τι θα συμβεί με τις εναπομείνασες 8.000 αιτήσεις, αν όλες πληρούν τις προϋποθέσεις και πόσα χρήματα θα δοθούν. Συνολικά θα έχουν δοθεί 55 εκατ. ευρώ σε επιδοτήσεις μέσω του «Κινούμαι Ηλεκτρικά 2», ως το τέλος του 2024. Μάλιστα, αν μείνουν αδιάθετα κονδύλια, θα προστεθούν στα 33 εκατ. ευρώ του προγράμματος 3 που ήδη ξεκίνησε.
Ξεκινώ, λοιπόν, με το γεγονός ότι ο τρίτος κύκλος του προγράμματος «Κινούμαι Ηλεκτρικά» αφορά την επιδότηση αγοράς ηλεκτρικών αυτοκινήτων, μοτοσυκλετών, τρικύκλων και ποδηλάτων από φυσικά και νομικά πρόσωπα. Η δράση έχει προϋπολογισμό 33 εκατ. ευρώ, τα οποία προέρχονται από έσοδα πλειστηριασμών δικαιωμάτων εκπομπών αερίων ρύπων, ενώ η ημερομηνία επιλέξιμης δαπάνης ξεκινά από την 1η Μαΐου 2024 και η υποβολή αιτήσεων ολοκληρώνεται στις 30 Απριλίου 2025.
Κύριο χαρακτηριστικό του νέου προγράμματος είναι η εισαγωγή αυξημένης ανώτατης επιδότησης για φυσικά πρόσωπα, από 8.000 ευρώ, που ήταν ο προηγούμενος κύκλος, στις 9.000 ευρώ. Αυτή η επιδότηση, εάν συνδυαστεί και με την αύξηση της επιστροφής για απόσυρση παλαιού οχήματος (να έχει ταξινομηθεί πριν το 2010), από τα 1.000 ευρώ που ήταν ο προηγούμενος κύκλος, στις 2.000 ευρώ, αθροίζει στις 11.000 ευρώ. Η επιδότηση προσαυξάνεται για τα άτομα με αναπηρία με συν 1.000 ευρώ, για νέους ηλικίας έως 29 ετών με συν 1.000 ευρώ και για πολύτεκνους με συν 1.000 ευρώ ανά εξαρτώμενο τέκνο (από το 3ο και πάνω) και έως 4.000 ευρώ, συνολικά. Επιπλέον, υπάρχει και επιδότηση 500 ευρώ για αγορά φορτιστή.
Πάντως, μείωση επιδότησης έχουμε στα νομικά πρόσωπα, από 8.000 σε 6.000 ευρώ κι αυτό για να καλυφθεί μεγαλύτερο ποσοστό της αυξημένης ζήτησης. Οι εταιρείες που έχουν στο στόλο τους οχήματα πριν το 2010, μπορούν να λάβουν επιπλέον επιδότηση απόσυρσης 2.000 ευρώ, ανά όχημα, ποσό διπλάσιο από το «Κινούμαι Ηλεκτρικά 2». Σε μια τέτοια περίπτωση η επιδότηση διαμορφώνεται στις 8.000 ευρώ ανά όχημα μέχρι τα πρώτα 20 οχήματα και στις 6.000 ευρώ από το 21ο όχημα και πάνω.
Ειδικά για επιχειρήσεις με νησιωτική έδρα, παραμένει η επιπλέον επιδότηση των 4.000 ευρώ για αγορά ή μίσθωση αυτοκινήτου και παράλληλα αυξάνεται η επιδότηση απόσυρσης για οχήματα κατηγορίας L (δίκυκλα, τρίκυκλα, τετράκυκλα), στις 2.000 ευρώ από 1.000 ευρώ. Επίσης ισχύει επιδότηση 400 ευρώ για αγορά φορτιστή. Αν μια επιχείρηση έχει έδρα σε νησί, η επιδότηση μπορεί να φτάσει από 8.000 ευρώ (από το 21ο αυτοκίνητο και πάνω) έως 10.000 ευρώ (για τα πρώτα 20 αυτοκίνητα).
Για τις επιχειρήσεις με νησιωτική έδρα αυξάνεται η επιδότηση απόσυρσης παλαιών οχημάτων κατηγορίας L5-L7 (συμπεριλαμβάνονται οχήματα τύπου «γουρούνας» ή ATV όπως λέγονται) σε 1.500 ευρώ από 400 ευρώ (του προγράμματος 2), ενώ αυξάνεται η επιδότηση απόσυρσης παλαιών οχημάτων κατηγορίας L3-L4 (μοτοσυκλέτες) σε 800 ευρώ από 400 ευρώ.
Για όλες τις άλλες περιοχές, για τα οχήματα L L1e-L4e ισχύει επιδότηση 30% έως 1.300 ευρώ και για τα οχήματα L5e-L7e η επιδότηση είναι 40% έως 3.000 ευρώ. Επιπλέον επιδότηση 500 ευρώ έχουμε για οικογένειες με τουλάχιστον 3 εξαρτώμενα τέκνα, ακόμα 500 ευρώ για ΑμΕΑ, συν 1.000 ευρώ για νέους ηλικίας έως 29 ετών (μόνο για L6e-L7e) και συν 400 ευρώ για απόσυρση.
Πέραν αυτών επιδοτείται η αγορά μιας επιπλέον μπαταρίας με 300 ευρώ, υπό την προϋπόθεση ότι αποτελεί μέρος του βασικού εξοπλισμού του οχήματος. Τα δε ηλεκτρικά αμαξίδια ΑμΕΑ εντάσσονται στην κατηγορία L1.
Εξάλλου, το 10% των πόρων του προγράμματος 3 αφορά επιδότηση ηλεκτρικών ποδηλάτων με το ποσό να στο 40% της Λιανικής Τιμής Προ Φόρων και έως 800 ευρώ. Υπάρχουν επιπλέον επιδοτήσεις για πολύτεκνους και ΑμΕΑ ύψους 500 ευρώ για κάθε περίπτωση.
Βέβαια, εδώ που τα λέμε, τα ηλεκτρικά ποδήλατα με επιδότηση έγιναν ανάρπαστα, αλλά παραμένει απορία πόσοι τα χρησιμοποιούν στις μετακινήσεις τους και αν βελτιώθηκε η αστική κινητικότητα που ήταν και ο αυτοσκοπός της ενίσχυσης.
Ο διαθέσιμος προϋπολογισμός του νέου προγράμματος των 33 εκατ. ευρώ δύναται να τροποποιηθεί και να ενισχυθεί, με νέα έσοδα από πλειστηριασμούς ρύπων, με νέα έσοδα από το περιβαλλοντικό τέλος στα εισαγόμενα μεταχειρισμένα οχήματα, καθώς και με πρόσθετες χρηματοδοτήσεις από εθνικούς πόρους.
Η υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών, αρμόδια για τις Μεταφορές, Χριστίνα Αλεξοπούλου, ανέφερε, ότι: «Ύστερα από 4 χρόνια κρατικών ενισχύσεων, κυκλοφορούν στη χώρα μας 14.700 αμιγώς ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Ο στόχος που έχει τεθεί βάση του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα είναι να κυκλοφορούν στην Ελλάδα 67.000 οχήματα χαμηλών εκπομπών ρύπων το 2025 και 340.000 το 2030. Σήμερα κυκλοφορούν 39.000 επαναφορτιζόμενα οχήματα. Κρίσιμη παράμετρος για την επίτευξη των στόχων είναι η ενίσχυση για την αγορά νέου ηλεκτρικού οχήματος».
Καταλήγοντας, από σήμερα έχει τεθεί σε πιλοτική λειτουργία η πλατφόρμα (https://www.kinoumeilektrika3.gov.gr), όπου όλοι μπορούν να βρουν τα δικαιολογητικά τα οποία απαιτούνται για να επιδοτηθεί η αγορά ηλεκτρικού οχήματος. Μέχρι το τέλος της εβδομάδας θα έχει τεθεί σε κανονική λειτουργία. Η άντληση των στοιχείων πραγματοποιείται αυτοματοποιημένα μέσω του κέντρου διαλειτουργικότητας της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης.