Η νίκη του ακροδεξιού Γκερτ Βίλντερς στην Ολλανδία, την πέμπτη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης και μια χώρα που φημίζεται για τον προοδευτισμό της, δεν είναι ένα εκλογικό σοκ όπως πολλοί έσπευσαν να χαρακτηρίσουν σήμερα. Είναι ένα ξεκάθαρο μήνυμα ευρωπαίων πολιτών ότι κάτι δεν πάει καλά στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Παρότι όπως εκτιμά το CNBC, η Βίλντερς είναι δύσκολο να καταφέρει τελικά να κυβερνήσει την Ολλανδία, καθώς κανείς από τους πολιτικούς του αντιπάλους δεν έχει δηλώσει τη διάθεση να συγκυβερνήσει μαζί του, κατάφερε να κάνει πιο ισχυρή την παρουσία των ακροδεξιών στην Ευρώπη και να απειλεί να ανατρέψει συνεργασίες δεκαετιών.
Μετά από από 25 χρόνια στην πολιτική, ο Βίλντερς διπλασίασε τα ποσοστά του με τις αντιμεταναστευτικές δηλώσεις του και την πρόθεσή του να απομακρύνει την Ολλανδία από την ΕΕ με ένα ακόμη Nexit αλλά και την αλλαγή στάση απέναντι στην Ουκρανία καθώς έχει δεσμευτεί να διακόψει τη στρατιωτική βοήθεια.
Αυτό δεν θα ήταν πλήγμα μόνο για την ΕΕ αλλά και για τις ΗΠΑ καθώς η Ολλανδία είναι από τους βασικού συμμάχους των ΗΠΑ σε τομείς όπως το εμπόριο και η τεχνολογία, όπου έχει θέσει περιορισμούς στις εξαγωγές σε προηγμένο εξοπλισμό ημιαγωγών εν μέσω των προσπαθειών των ΗΠΑ να περιορίσουν τις προμήθειες στην Κίνα. Ο ρόλος της σε αυτό τον τομέα είναι ζωτικής σημασίας λόγω της ολλανδικής εταιρείας της ASML, μιας από τις σημαντικότερες εταιρείες ημιαγωγών στον κόσμο.
Επόμενα βήματα
Η επόμενη ημέρα των εκλογών, βρίσκει τον Βίλντερς σε αναζήτηση συμμάχων. Ο σχηματισμός συνασπισμού στο ολλανδικό κοινοβούλιο των 150 εδρών είναι συνήθως μια μακρά και δύσκολη περίοδος, ακόμη και όταν ο νικητής δεν είναι πολιτικά μόνος.
Δεν υπάρχει ακόμα καμία εγγύηση ότι ο Wilders θα γίνει ο επόμενος πρωθυπουργός, ακόμη και με τις 37 έδρες του Κόμματος Ελευθερίας (PVV). Πολλά εξαρτώνται από το αν τα άλλα κόμματα θα επιστρέψουν στις προηγούμενες δεσμεύσεις τους να μην συνεργαστούν με το PVV, ιδίως υπό το πρίσμα του μεγέθους της νίκης του.
Η Sarah de Lange, καθηγήτρια στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ, είπε ότι το πιο πιθανό αποτέλεσμα φαίνεται να είναι μια δεξιά κυβέρνηση μέσα στην οποία θα ενταχθεί το PVV μαζί με το συντηρητικό κόμμα VVD του Rutte και το κόμμα New Social Contract του Pieter Omtzigt που είναι ίσως ο μόνος που πλησιάζει περισσότερο στις απόψεις του Βίλντερς.
Αυτό πιθανότατα θα απαιτούσε από τον Wilders να εγκαταλείψει τα πιο ακραία σημεία του μανιφέστου του, τα οποία περιλαμβάνουν προτάσεις για μηδενισμό της μετανάστευσης, απαγόρευση του Κορανίου και κλείσιμο τζαμιών, πολλά από τα οποία είναι αντισυνταγματικά, όπως τονίζει ο de Lange στο CNBC «Squawk Box Europe».
Άλλωστε όπως εκτιμά, τα καθοριστικά ζητήματα στη νίκη του Wilders ήταν πιθανότατα η μετανάστευση και η ολλανδική στεγαστική κρίση, με την έξοδο από την Ευρωπαϊκή Ένωση και την εξωτερική πολιτική να καταλαμβάνουν τη δεύτερη θέση.
Όταν ο Βίλντερς υποσχόταν πως «λεφτά υπάρχουν»
Όσον αφορά τη δημοσιονομική πολιτική, το κόμμα του Wilders έχει μια «καθαρή λαϊκιστική» κλίση, δήλωσε η Ester Barendregt, επικεφαλής οικονομολόγος της Rabobank.
«Έτσι, πολλές υποσχέσεις για περισσότερες δημόσιες δαπάνες, όπως συντάξεις, υψηλότερους κατώτατους μισθούς και πολλές άλλες παροχές χωρίς ξεκάθαρο οικονομικό σχέδιο θα πέσουν στο κενό καθώς «λεφτά δεν υπάρχουν» ούτε στην Ολλανδία.
Ο Geert Wilders όμως έχει σε αυτό το σημείο ρίξει ένα χαρτί στο τραπέζι και δεν είναι άλλο από την μείωση των φορων που πληρώνει η Ολλανδία στην ΕΕ, κάτι που φυσικά δεν θα αποδεχθεί η Κομισιόν.
Ωστόσο, η οικονομική πολιτική είναι ίσως το κοινό σημείο στο οποίο θα μπορούσε να συνεργαστεί με κόμματα που «είναι πρόθυμα να διατηρήσουν την κρατική χρηματοδότηση υπό έλεγχο», πρόσθεσε ο Barendregt, κάτι που θα σήμαινε ότι οι δαπάνες εξισορροπήθηκαν με περικοπές.
Όμως ποιος θα μπορούσε να τον εμπιστευτεί όταν το PVV δεν κατέθεσε προεκλογικά οικονομικό σχέδιο στο συμβούλιο σχεδιασμού και ανάλυσης της βιωσιμότητάς του, που θα δείχνει από που θα εξοικονομηθούν τα χρήματα των νέων αυξήσεων» σημείωσε η Liza Mügge, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ,
Σύμφωνα με τους αναλυτές, μια κυβέρνηση υπό την ηγεσία του Wilders είναι πιθανό να δημιουργήσει μεγάλο πονοκέφαλο στην ΕΕ καθώς θα ενώσει τη φωνή του με τις χώρες που αντιτίθενται σε θέματα μετανάστευσής και στη βοήθεια προς την Ουκρανία - όπως η Σλοβακία και η Ουγγαρία - και σε αυτούς που ωθούν την πολιτική των χωρών τους πιο δεξιά, όπως η Σουηδία και η Ιταλία.