Μαζί με τις θερμοκρασίες που αυξάνονται, ανεβαίνει και η τροπόσφαιρα, το πιο χαμηλό στρώμα της ατμόσφαιρας, που γίνεται ολοένα πιο θερμή και ψηλή - άρα πιο παχιά - εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής. Το ανώτερο όριο συνεπώς και το πάχος της τροπόσφαιρας αυξάνεται συνεχώς μετά το 1980, με επιταχυνόμενο μάλιστα ρυθμό 53 μέτρων ανά δεκαετία μετά το 2000, σύμφωνα με τους επιστήμονες.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής την περιβαλλοντική επιστήμονα Τζέιν Λίου του καναδικού Πανεπιστημίου του Τορόντο, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Science Advances», σύμφωνα με το «New Scientist», ανακάλυψαν ότι η τροπόπαυση - το σύνορο μέσα στην ατμόσφαιρα το οποίο διαχωρίζει την τροπόσφαιρα από τη στρατόσφαιρα - αυξάνει το υψόμετρο της σταθερά εδώ και χρόνια και υπαίτια είναι η άνοδος της θερμοκρασίας λόγω της κλιματικής αλλαγής. Συνολικά μεταξύ 1980-2020 εκτιμάται ότι η τροπόπαυση έχει ψηλώσει κατά μέσο όρο κατά 200 μέτρα περίπου.
Οι άνθρωποι ζουν και αναπνέουν μέσα στην τροπόσφαιρα, ενώ πιο ψηλά, στη στρατόσφαιρα, βρίσκεται το προστατευτικό στρώμα του όζοντος. Υπάρχει μια φυσική διακύμανση στο ύψος της τροπόσφαιρας, που κυμαίνεται από περίπου 18 χιλιόμετρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας στην περιοχή του ισημερινού έως 10 χιλιόμετρα πάνω από τους πόλους της Γης. Η τροπόπαυση εμφανίζει επίσης φυσικές εποχικές διακυμάνσεις κάθε χρόνο, ανάλογα με τη θερμοκρασία του αέρα χειμώνα-καλοκαίρι.
Οι ερευνητές ανέλυσαν διαχρονικά ατμοσφαιρικά δεδομένα όπως η πίεση, η θερμοκρασία και η υγρασία, τα οποία συλλέχθηκαν από μετεωρολογικά μπαλόνια και δορυφόρους, διαπιστώνοντας ότι οι αλλαγές στην τροπόσφαιρα είναι στο βόρειο ημισφαίριο πιο αισθητές από ό,τι στο νότιο. Τα στοιχεία δείχνουν ότι ιδίως στο βόρειο ημισφαίριο η τροπόσφαιρα από τη δεκαετία του 1980 και μετά γίνεται όλο και πιο «φουσκωμένη».
Μεταξύ 2001-2020 το ύψος της τροπόπαυσης αυξήθηκε με μέσο ρυθμό 53,3 μέτρων ανά δεκαετία, ελαφρώς μεγαλύτερο από τον ρυθμό αύξησης ανά δεκαετία μεταξύ 1980-2020, κάτι που δείχνει ότι η επιταχύνεται η διεύρυνση της τροπόσφαιρας. Η αυξανόμενη συσσώρευση «αερίων του θερμοκηπίου» ωθεί την τροπόσφαιρα σε ολοένα μεγαλύτερο ύψος, ενώ από την άλλη η στρατόσφαιρα εμφανίζει μια τάση συρρίκνωσης του όγκου της λόγω μείωσης της θερμοκρασίας της, που προκαλείται από διάφορους παράγοντες όπως η αραίωση του στρώματος όζοντος.
«Η αύξηση στο ύψος της τροπόσφαιρας αποτελεί ευαίσθητο δείκτη της ανθρωπογενούς κλιματικής αλλαγής. Είναι κάτι που μπορούμε να δούμε να συμβαίνει, λόγω των αλλαγών στο ύψος της τροπόσφαιρας», δήλωσε η Λίου.
Η αύξηση του πάχους της τροπόσφαιρας μπορεί να επηρεάσει την ατμοσφαιρική κυκλοφορία και το κλίμα, αν και το ζήτημα δεν έχει έως τώρα μελετηθεί επαρκώς. Πάντως η επίπτωση δεν αναμένεται να είναι μεγάλη, μέχρι στιγμής τουλάχιστον.
Πηγές: Science Advances, ΑΠΕ-ΜΠΕ