Θα το πάρω από το τέλος προς την αρχή.
Προσωπικά, πιστεύω βαθιά στην αξία της ιστορικής μνήμης και της διδασκαλίας της Ιστορίας, αλλά διαφωνώ με την ιδέα των παρελάσεων. Δεν ανακάλυψα το νόημα νωρίς - τότε που ήμουν εγώ ο ίδιος μαθητής - και δεν το ανακάλυψα ούτε αργότερα, στην πορεία.
Μέχρι σήμερα, συχνά διαφωνώ με στενούς φίλους όταν το κουβεντιάζουμε, όταν υποστηρίζω ότι δεν μαθαίνει κάτι σπουδαίο ένας μαθητής, επειδή παλεύει να συγχρονίσει τον βηματισμό του στο «ένα δύο - εν’δυό».
Θυμάμαι τον εαυτό μου και τους συμμαθητές μου (όχι όλους, αλλά μάλλον τους περισσότερους) να αντιμετωπίζουμε το ζήτημα ως μία καλή αφορμή για να γλιτώσουμε μερικές ώρες διδασκαλίας, κάνοντας «πρόβες» στο προαύλιο - και κατόπιν να εκτελούμε περίπου ως υποχρεωτική εργασία την παρέλαση.
Ακόμα και αν δεχθώ προκαταβολικά, ωστόσο, την κριτική ότι φταίω εγώ και το συγκεκριμένο σχολείο, ή οι κακές παρέες μου για την έλλειψη σεβασμού προς την παρέλαση, ελάχιστοι φαντάζομαι θα διαφωνήσουν σε αυτό: Ανεξάρτητα από την παρέλαση, η ουσία βρίσκεται στην διδασκαλία της Ιστορίας μας και στην ανικανότητά μας να πείσουμε τα παιδιά μας για την αξία της.
Δεν λέω, θα υπάρχουν και εξαιρέσεις. Όμως, δείξτε μου εσείς και εξηγήστε μου:
- Πού βλέπετε την βιωματική διδασκαλία, την ήρεμη και ώριμη συζήτηση στο πλαίσιο της διδασκαλίας για όσα ιστορικά γεγονότα μας ενώνουν - αλλά και για όσα ενδεχομένως μας διχάζουν;
- Γιατί όταν φτάνει το σχολείο στα «δύσκολα» πασχίζει απλώς να τα αποφύγει με γενικόλογες, ή αμφίσημες, ή παράλογες διατυπώσεις (βλέπε και συνωστισμός στην προκυμαία της Σμύρνης...) αντί να πασχίσει να δώσει εξηγήσεις και απαντήσεις σε πραγματικά ερωτήματα;
- Γιατί επικρατεί γενικώς η τάση να μετατρέπεται η διδασκαλία της Ιστορίας σε...Θρησκευτικά, όπου υπάρχουν κάποια «άβατα», σε συνδυασμό με ένα περίβλημα μυστηρίου σε σχέση με συγκεκριμένες στιγμές της ελληνικής Ιστορίας;
- Kαι γιατί αποκτούν τα πάντα - όχι πολιτικό - αλλά απολύτως κομματικό χρώμα, με κοινή ευθύνη όλων ανεξαιρέτως των κυβερνήσεων, αφού καμία δεν επιχείρησε να σπάσει τον φαύλο κύκλο;
Το φαιδρό παιχνίδι με τις κομματικές γραμμές που διατρέχουν ακόμα και την Ιστορία μας, εγώ το βλέπω ολοζώντανο μπροστά μου εδώ και μερικές ώρες, με αφορμή την (πολλοστή) εικόνα υπερβολής από μία ομάδα κοριτσιών (μαθητριών;) στην μαθητική παρέλαση που έγινε στη Νέα Φιλαδέλφεια.
Κάποιος στο Twitter «απάντησε» με μία ανάλογη εικόνα υπερβολής από την Κατερίνη, όπου μαθητές φώναζαν συνθήματα για τον Κατσίφα, περνώντας μπροστά από την εξέδρα των επισήμων.
Δεν ξέρω αν ήταν 17χρονα τα αγόρια και τα κορίτσια, αντίστοιχα.
Ξέρω ότι έχουν δικαίωμα ψήφου - αλλά πολύ αμφιβάλω για το εάν φροντίσαμε ώστε να διδαχθούν επαρκώς Ιστορία, ώστε να είναι σε θέση να την διαχωρίζουν από τον (πολύ) πρόχειρο πολιτικό ακτιβισμό.
Επίσης, μπορώ εύκολα να διακρίνω δύο παράπλευρα προβλήματα:
- Την απόσταση που χωρίζει τον «ακτιβισμό» αυτών των κοριτσιών και αγοριών, από τα παιδιά που παρέλασαν με ψηλά το κεφάλι σε ορεινά χωριά και νησιά της άγονης γραμμής, αλλά και από παιδιά μεταναστών που υπερήφανα επέλεξαν να κρατήσουν στα χέρια τους την ελληνική σημαία.
- Την τεράστια απόσταση που χωρίζει σε πολλές περιπτώσεις την εξέδρα των «επισήμων» από τα παιδιά και τις οικογένειές τους. Μα καλά, δεν θα βρεθεί ποτέ ένας δήμαρχος να καταργήσει αυτή την άχαρη εξέδρα και να σταθούν οι τοπικοί άρχοντες ανάμεσα στους συμπολίτες τους, που χαμογελούν καθώς καμαρώνουν τα παιδιά τους; Ανεξαρτήτως απόψεων για την παρέλαση, ας μας εξηγήσει κάποιος το νόημα της «εξέδρας»...
Επιστρέφω στο σημείο από το οποίο ξεκίνησα: Πόσο χρησιμότερο θα ήταν για τα κορίτσια στη Νέα Φιλαδέλφεια και για τα αγόρια στην Κατερίνη, εάν αντί για «πρόβες» στο προαύλιο, τα προσκαλούσε το εκπαιδευτικό μας σύστημα - το σχολείο τους - να μελετήσουν την επέτειο μέσα από μία μικρή έρευνα σε σπάνια ιστορικά ντοκουμέντα σαν αυτά που «θάβονται» στο Πολεμικό Μουσείο;
Aλλά και (ειλικρινά, γιατί όχι;) συναντώντας διανοούμενους και συγγραφείς, οι οποίοι έχουν αποτυπώσει τις διαφορετικές οπτικές τους για τα ιστορικά γεγονότα.
Οι διαφωνίες μας για την Ιστορία μας δεν είναι έγκλημα, ούτε πρέπει να φοβόμαστε να τις συζητήσουμε. Αντίθετα, είναι θεμελιώδες να μάθουμε να τις συζητάμε ως συμπολίτες και συν-Ελληνες - όχι με όρους εξυπνακισμού στο Twitter.
Αλλά πρέπει να φοβόμαστε την μονομέρεια, την εμπάθεια, τον φανατισμό και την ασχετοσύνη μας. Το είχε πει και ο Μπρους Σπρίνγκστιν σε ένα τραγούδι του - με άλλη αφορμή και περιεχόμενο, αλλά κατά σύμπτωση μιλούσε κι εκείνος για τους δρόμους της Φιλαδέλφειας...
Ελεύθερη μετάφραση από το τραγούδι Streets of Philadelphia
Η νύχτα έχει πέσει, είμαι άγρυπνος
Μπορώ να νιώσω ότι ξεθωριάζω
Λοιπόν, δέξου με αδελφέ μου με το άπιστο φιλί σου
Ή θα αφήσουμε ο ένας τον άλλον μόνο
Στους δρόμους της Φιλαδέλφειας