Ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν κάλεσε τη Χαμάς να αποδεχτεί μια νέα ισραηλινή πρόταση για τερματισμό της σύγκρουσης στη Γάζα, λέγοντας πως «είναι ώρα να τελειώσει αυτός o πόλεμος».
Η τριών τμημάτων πρόταση αρχίζει με μια κατάπαυση πυρός έξι εβδομάδων, στο πλαίσιο της οποίας οι ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις θα αποσυρθούν από τις κατοικημένες περιοχές της Γάζας. Επίσης προβλέπεται μεγάλη εισροή ανθρωπιστικής βοήθειας, καθώς και ανταλλαγή ομήρων με Παλαιστίνιους κρατούμενους σε ισραηλινές φυλακές. Η συμφωνία μακροπρόθεσμα θα οδηγήσει σε μόνιμο «τερματισμό εχθροπραξιών» και ένα μεγάλο σχέδιο ανοικοδόμησης για τη Γάζα. Η Χαμάς είπε ότι βλέπει την πρόταση «θετικά».
Μιλώντας στον Λευκό Οίκο την Παρασκευή, ο Μπάιντεν είπε ότι η πρώτη φάση του προτεινόμενου σχεδίου θα περιλαμβάνει μια «πλήρη και ολοκληρωμένη κατάπαυση πυρός», την απόσυρση δυνάμεων των IDF από κατοικημένες περιοχές και την ανταλλαγή ομήρων με Παλαιστίνιους κρατουμένους. «Αυτή είναι πραγματικά μια αποφασιστική στιγμή» είπε. «Η Χαμάς λέει ότι θέλει κατάπαυση πυρός. Η συμφωνία είναι μια ευκαιρία να αποδείξουν αν το εννοούν στα αλήθεια».
Η κατάπαυση πυρός, πρόσθεσε, θα επέτρεπε σε περισσότερη ανθρωπιστική βοήθεια να φτάσει στην περιοχή, με «600 φορτηγά να μεταφέρουν βοήθεια στη Γάζα κάθε μέρα». Στη δεύτερη φάση θα επιστραφούν όλοι οι όμηροι που παραμένουν ζωντανοί, περιλαμβανομένων ανδρών στρατιωτών. Η κατάπαυση πυρός τότε θα γίνει «παύση εχθροπραξιών, μόνιμα».
Το Ισραήλ προειδοποίησε ότι οι «όροι» για την επίτευξη «μόνιμης κατάπαυσης του πυρός» στην Γάζα δεν έχουν μεταβληθεί στο ισραηλινό σχέδιο και περιλαμβάνουν την «καταστροφή» της Χαμάς καθώς και την «απελευθέρωση όλων των ομήρων», αναφέρεται σε ανακοίνωση του γραφείου του ισραηλινού πρωθυπουργού.
«Σύμφωνα με την πρόταση, το Ισραήλ θα συνεχίσει να επιμένει ώστε οι όροι αυτοί να εκπληρωθούν πριν από την εφαρμογή μίας μόνιμης κατάπαυσης του πυρός. Η ιδέα ότι το Ισραήλ θα αποδεχθεί μόνιμη κατάπαυση του πυρός πριν εκπληρωθούν αυτοί οι όροι είναι καταδικασμένη σε αποτυχία», διευκρινίζεται στην ανακοίνωση που εκδίδεται μία ημέρα μετά την παρουσίαση του οδικού χάρτη από τον πρόεδρο των ΗΠΑ.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν εξήρε την Παρασκευή τον κατ’ αυτήν «ρεαλιστικό» ισραηλινό οδικό χάρτη για την κατάπαυση πυρός, κρίνοντας πως προσφέρει «αληθινή ευκαιρία» για τον τερματισμό του πολέμου, που οδεύει να συμπληρώσει οκτώ μήνες την επόμενη Παρασκευή. «Συμφωνώ ολόψυχα με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Μπάιντεν ότι η τελευταία πρόταση προσφέρει αληθινή ευκαιρία να κινηθούμε προς το τέλος του πολέμου και των δεινών των αμάχων στη Γάζα. Αυτή η προσέγγιση τριών βημάτων είναι ισορροπημένη και ρεαλιστική. Χρειάζεται τώρα να υποστηριχθεί από όλα τα μέρη», σχολίασε η πρόεδρος της Κομισιόν μέσω X.
Μεταξύ αυτών που έχουν καλέσει τη Χαμάς να συμφωνήσει στην πρόταση ήταν ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών Ντέιβιντ Κάμερον, που δήλωσε μέσω Χ ότι η παλαιστινιακή ισλαμιστική οργάνωση «πρέπει να αποδεχτεί αυτή τη συμφωνία έτσι ώστε να δούμε τερματισμό των συγκρούσεων». Ο γγ του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, καλωσόρισε επίσης την εξέλιξη, δηλώνοντας πως ο κόσμος «έχει βιώσει πολλή οδύνη και καταστροφή στη Γάζα» και λέγοντας πως «είναι ώρα να σταματήσει».
Η Χαμάς χαρακτήρισε «θετικό»τον νέο ισραηλινό οδικό χάρτη. «Η Χαμάς βλέπει θετικά όσα συμπεριλήφθηκαν (...) στην ομιλία του αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν, για μόνιμη κατάπαυση του πυρός, την αποχώρηση των ισραηλινών δυνάμεων από τη Γάζα, την ανοικοδόμηση και την ανταλλαγή αιχμαλώτων», ανέφερε η παλαιστινιακή ισλαμιστική οργάνωση σε ανακοίνωσή της. Ο Ισμαήλ Χανίγια, πολιτικός ηγέτης της Χαμάς, τόνισε πως το κίνημά του ενημέρωσε τους μεσολαβητές ότι οι «απαιτήσεις» της Χαμάς, πάνω απ’ όλα το να υπάρξει μόνιμη κατάπαυση του πυρός και το να αποσυρθούν τα στρατεύματα του Ισραήλ από τη Λωρίδα της Γάζας, είναι «μη διαπραγματεύσιμες».
Στην ομιλία του ο Μπάιντεν παραδέχτηκε ότι οι διαπραγματεύσεις μεταξύ της πρώτης και της δεύτερης φάσης θα είναι δύσκολες. Σημειώνεται πως μέχρι λίγες ημέρες πριν ο Ισραηλινός πρωθυπουργός υποδείκνυε πως ήταν αντίθετος σε συμφωνία για τερματισμό του πολέμου στο πλαίσιο μιας συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός – κάτι που σημαίνει πως η αναφορά Μπάιντεν σε τέλος του πολέμου είναι ιδιαίτερα σημαντική.
Σημειώνεται πως η τρίτη φάση της πρότασης περιλαμβάνει την επιστροφή των λειψάνων των νεκρών ομήρων που απομένουν, καθώς και ένα «μεγάλο σχέδιο ανοικοδόμησης» με αμερικανική και διεθνή βοήθεια για την κατασκευή σπιτιών, σχολείων και νοσοκομείων.
Ο Μπάιντεν παραδέχτηκε ότι κάποιοι Ισραηλινοί- περιλαμβανομένων αξιωματούχων εντός της κυβέρνησης του Ισραήλ- πιθανώς θα αντιτίθενται στη συμφωνία. «Έχω καλέσει την κυβέρνηση του Ισραήλ να στηρίξει αυτή τη συμφωνία», είπε, «ανεξαρτήτως του τι πολιτική πίεση θα έρθει». Επίσης, απευθύνθηκε στον ισραηλινό λαό, λέγοντας πως «δεν μπορούμε να χάσουμε αυτή τη στιγμή» και τονίζοντας πως οι δυνατότητες της Χαμάς έχουν υποβαθμιστεί σε σημείο που δεν μπορεί να επαναλάβει επίθεση σαν αυτή της 7ης Οκτωβρίου- ένα σήμα προς το Ισραήλ πως η Ουάσινγκτον θεωρεί πως ο πόλεμος έχει τελειώσει.
Με πληροφορίες από BBC, Times of Israel, Associated Press, ΑΠΕ-ΜΠΕ, AFP