Για ποιόν γίνεται αλήθεια η σημερινή διαδικασία ανάδειξης νέου αρχηγού στο ΠΑΣΟΚ;
Μία πρόχειρη απάντηση θα ήταν: για το νέο αρχηγό, που θα είναι αδιαμφισβήτητα το πρόσωπο της αποψινής βραδιάς, αλλά και το πρόσωπο που θα συζητηθεί από αύριο, καθώς πολιτικοί φίλοι και αντίπαλοι θα επιχειρήσουν να αποτιμήσουν το εκλογικό αποτέλεσμα και να υπολογίσουν τις πιθανότητες ανάκαμψης ενός κόμματος που ελπίζει σε μία ”ολική επαναφορά”.
Όχι. Στην πραγματικότητα, καμία εκλογή δεν γίνεται για το νικητή και τον ηττημένο. Στην κάλπη μιλούν οι πολλοί. Εν προκειμένω, στο ΠΑΣΟΚ οι πολλοί έστειλαν ήδη ένα ηχηρό μήνυμα την περασμένη Κυριακή, υπέρ της ανανέωσης και της μετάβασης σε μία νέα εποχή.
Ένας κύκλος εσωστρέφειας και αυτοκριτικής έκλεισε οριστικά, μία μεγάλη αναζήτηση μόλις τώρα αρχίζει. Οι γενιές των ψηφοφόρων που ανέδειξαν τον Ανδρέα Παπανδρέου σε μεγάλο ηγέτη και αργότερα τον Κώστα Σημίτη και τον Γιώργο Παπανδρέου ως πρωθυπουργούς, παραδίδουν την σκυτάλη σε νεότερους ανθρώπους που γνώρισαν το άλλο ΠΑΣΟΚ.
Δηλαδή ένα κόμμα που πλήρωσε και ξαναπλήρωσε το βαρύ πολιτικό κόστος για τα σφάλματα του παρελθόντος - που ήταν τεράστια - για να μετατραπεί από κόμμα εξουσίας σε ”χρήσιμη εναλλακτική”, με βασική αποστολή να συγκυβερνά για να συγκρατήσει ή (για την ακρίβεια) να μετριάσει την επέλαση των μνημονίων. Και όταν έγινε αντιπολίτευση στην συνέχεια, να λειτουργήσει ως δυσάρεστη ”φωνή της συνείδησης” απέναντι στην ”πρώτη φορά αριστερά” κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ.
Η ψηφοφορία της περασμένης Κυριακής και το αποτέλεσμα της εσωκομματικής κάλπης ήταν η πρώτη απόπειρα του ΠΑΣΟΚ να βγει από την θέση του χρήσιμου κομπάρσου. Δεν έχει σημασία αν ήταν ο Νίκος Ανδρουλάκης που βγήκε νικητής με καθαρή διαφορά, ούτε αν ο Γιώργος Παπανδρέου φρόντισε να κάνει ακόμα περισσότερο εμφατική την επικράτηση του αντιπάλου του στον α′ γύρο, με μία σειρά ατυχέστατων χειρισμών που έδειξαν μάλλον ηττοπάθεια, παρά πίστη σε μία ανατροπή.
Μεγαλύτερη σημασία σε αυτές τις περιπτώσεις έχει να αντιληθφεί ένας υποψήφιος τι περιμένουν από τον ίδιο και σε τι ελπίζουν τελικά οι ψηφοφόροι.
Πάντως, οι πολλοί δεν φάνηκε να επιζητούν τίποτα λιγότερο από μία ριζική αναδιάταξη και μια γενναία ανανέωση του ΠΑΣΟΚ.
Ο Ανδρουλάκης σιώπησε και πιθανόν να εκλεγεί σιωπώντας, επειδή ακριβώς οι φίλοι και τα μέλη του ΠΑΣΟΚ θέλουν να ακούσουν λιγότερα λόγια και να δουν περισσότερες έμπρακτες αποδείξεις από όποιον φιλοδοξεί να αναλάβει την ηγεσία αύριο.
Ο Παπανδρέου μίλησε από την πλευρά του, ωστόσο πολλές από τις επιθέσεις που εξαπέλυσε εναντίον του Ανδρουλάκη μοιάζουν περισσότερο σαν αυτογκόλ.
Αν ηττηθεί απόψε, σε μεγάλο βαθμό ευθύνεται ο ίδιος και τα διαδοχικά λάθη - με πρώτο και σοβαρότερο ίσως την στιγμιαία αμφισβήτηση ενός εκλογικού αποτελέσματος που ήταν υπερβολικά καθαρό για να αμφισβητηθεί.
Το θέμα, όμως, δεν είναι ο Ανδρουλάκης ή ο Παπανδρέου, αλλά εάν οι πολίτες που πήγαν στις κάλπες την περασμένη Κυριακή και σήμερα θα αισθανθούν ότι έπιασε τόπο η ψήφος τους.
Αν το ΠΑΣΟΚ μπορεί να αλλάξει πράγματι, αν μπορεί να ”επιστρέψει” με μία εναλλακτική πρόταση που θα αλλάξει την πολιτική ατζέντα και θα υποχρεώσει ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ να δώσουν απαντήσεις επί της ουσίας, αλλά και αν θα παρουσιάσειε ένα νέο αρχηγό ικανό να κοιτάξει στα μάτια τους Κυριάκο Μητσοτάκη - Αλέξη Τσίπρα και να φανεί ικανότερος και πειστικότερος από εκείνους.
Αυτό είναι το σημερινό στοίχημα του ΠΑΣΟΚ. Και είναι στοίχημα επιβίωσης.