Γράφει η Δρ. Ζέφη Δημαδάμα, Γενική Γραμματέας Ισότητας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων
Οι επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης είναι όλο και περισσότερο ορατές στην καθημερινή μας ζωή. Μην ξεχνάμε την τραγωδία στη Θεσσαλία, στον Έβρο αλλά και σε άλλες περιοχές σε Ελλάδα και Ευρώπη. Είναι παραπάνω από αυτονόητο ότι κάθε οργανωμένο κράτος οφείλει να αντιλαμβάνεται και να προσαρμόζεται άμεσα και στοχευμένα στις αλλαγές και στις ανάγκες που ανακύπτουν. Η πολιτεία οφείλει και λαμβάνει μέτρα προκειμένου να θωρακίσει την ασφάλεια των πολιτών.
Σε αυτή την κατεύθυνση η Γενική Γραμματεία Ισότητας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ανέλαβε την πρωτοβουλία και προχώρησε στη σύσταση Ομάδας Εργασίας με αντικείμενο την «Έμφυλη Ισότητα και την Κλιματική Κρίση». Στόχος η καταγραφή της ευρωπαϊκής βιβλιογραφίας, των καλών πρακτικών καθώς και η εκτίμηση της υφιστάμενης περιβαλλοντικής κατάστασης. Δημιουργήσαμε, με αυτόν τον τρόπο, ένα εξαιρετικά βοηθητικό εργαλείο για τη διαμόρφωση πολιτικών για την πρόληψη και αντιμετώπιση των ακραίων καιρικών φαινομένων.
Σε αυτό το πλαίσιο, αξιοποιήσαμε τη δωρεάν προσφορά έρευνας του Lean in Network Greece (Athens), με την ευγενική χορηγία της Bayer Ελλάς A.E. για τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης στις γυναίκες, στον Έβρο και τη Θεσσαλία. Για τη διεξαγωγή συμπερασμάτων από την ανάλυση της έρευνας συνέβαλαν εθελοντικά με τη γνώση και την εμπειρία τους προσωπικότητες του ακαδημαϊκού χώρου, η κοινωνία των πολιτών, ερευνητές και υπηρεσιακοί παράγοντες της Γενικής Γραμματείας Ισότητας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Τα αποτελέσματα αυτά ανέδειξαν την επιτακτική ανάγκη της οριζόντιας ενσωμάτωσης της έμφυλης διάστασης και στις πολιτικές που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή. Γιατί πράγματι, η κλιματική κρίση αλλάζει τις ζωές όλων μας, όμως, οι γυναίκες πλήττονται με διαφορετικό τρόπο. Η έρευνα που διεξήχθη παρέχει σπουδαίας σημασίας ευρήματα. Επισημαίνει, μεταξύ άλλων, ότι παρόλο που το να είναι μια γυναίκα καλύτερα ενημερωμένη δεν επηρεάζει τις άμεσες συνέπειες μιας φυσικής καταστροφής, εκείνες που είναι καλύτερα ενημερωμένες φαίνεται να έχουν μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση στη διαχείριση των φυσικών καταστροφών.
Αν εμβαθύνουμε στην περιοχή της Θεσσαλίας, οι πιο κρίσιμες συνέπειες για τις γυναίκες περιλαμβάνουν την απώλεια της εργασίας τους (70%έναντι 60% στο σύνολο) και την απώλεια της στέγης τους (55% έναντι 26% στο σύνολο). Άλλοι παράγοντες που επηρέασαν σημαντικά την καθημερινότητά τους και τις συνθήκες ζωής τους ήταν οι απώλειες υλικών αγαθών, οι επιπτώσεις στη στέγη τους (και σε βασικούς και σε βοηθητικούς χώρους), καθώς και στα μεταφορικά μέσα και τα αγροτικά οχήματα.
Συγχρόνως, κατάθλιψη αντιμετωπίζουν 6 στις 10 γυναίκες, ενώ σχεδόν 1 στις 3 νέες γυναίκες ηλικίας 20-29 ετών (περίπου 27%) δηλώνουν επιθυμία να αλλάξουν τόπο διαμονής καθώς είναι συμβατή με τη φάση ζωής τους και την επιθυμία τους για περισσότερες ευκαιρίες.
Ωστόσο, οι έμφυλες ανισότητες απαντώνται και σε τομείς όπως η πρόσβαση σε πόρους, πληροφορίες και χρηματοδότηση αναδεικνύοντας την επείγουσα ανάγκη για την υιοθέτηση πολιτικών για το κλίμα που θα εξασφαλίσουν ίση πρόσβαση και συμμετοχή στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων, στη διαχείριση των πόρων και στην αγορά εργασίας.
Χωρίς πολιτικές που λαμβάνουν υπόψη τις έμφυλες ανισότητες υπάρχει ο κίνδυνος περαιτέρω όξυνσης των ήδη υφιστάμενων ανισοτήτων. Αυτό ακριβώς χρειάζεται αλλαγή. Η έρευνα αυτή αποτελεί πυξίδα και πολύτιμο οδηγό για τις πολιτικές που χρειάζεται να υιοθετήσουμε χωρίς καθυστερήσεις σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο.